A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Abbreviations Legenda | Symbols Legend

gàgnu , nm Definition torracontu, benefíciu chi si ndhe tenet de calecuna cosa / su male de su g. = asuria, susuncúmini Synonyms e antonyms badagnu, gadagnu, gualanzu, ingogna, lucru, profetu, torracontu Sentences Semèstene si godit, malu gagnu!, de custa bellesa giuta a notu (P.Mossa) Etymon cdh. gagnu.

gài gàe

gaichí , cng Definition gai chi…, de una manera chi…

gaíci, gaíe gàe

gaigastólu , nm: galgastolu Definition sa canna de su gúturu inue passat su papare de buca a s'istògomo Synonyms e antonyms aghentolu*, argatolu, bilguzu, gorga, gorguzu, ingollidosu, ingrastolu, ingurtidórgiu, valgastolu / alguena, garguena Scientific Terminology crn.

gaína , nf Definition est sa beste de un'aina segante Synonyms e antonyms bàina Etymon itl. guaìna.

gaínche , avb Definition de cussa manera, de cussu tanti Synonyms e antonyms aggae, aici Sentences sos pitzinnos como naschent mannos, peldindhe gainche su gustu po sa vida ◊ fuint gainche bellos chi pariant istedhos! ◊ s'olia zughiat su truncu gainche russu! Etymon srd.

gàita , nf Definition samunóngiu chi si faet a is istentinas Synonyms e antonyms cristele, servissiale Etymon spn. gaita Translations French clystère English enema Spanish clistel, clister Italian clistère German Einlauf, Klistier.

gaítza , nf Definition papada manna (candho bochint su mannale) Synonyms e antonyms abbentrada, atatamacada, satzada.

gàja , nf Definition in sa camisa, aciunta a is coedhas de ananti; dhu narant fintzes a is lobos chi si parent a fora in su crebedhu: in s’orrobba o bestimentu, piega Synonyms e antonyms gajedha, nésiga 1 / tórronu / incrispa, pínnica Sentences poni is nàdias e tessi a gajas! Surnames and Proverbs smb: Gaia, Gaias Etymon ctl. gaya Translations French soufflet de chemise English gusset Spanish nesga Italian gheróne della camìcia German Zwickel am Hemde.

gajèdha , nf Definition min. de gaja Synonyms e antonyms gaja, nésiga 1.

gajólu , nm Definition gàbbia de miniera, ascensore, genia de cabbina in is putzos de is minieras po calare e artzare gente, minerale e ferramentas e àteru.

gajòne , nm Definition genia de gaja, de pinniga manna Synonyms e antonyms ghilone.

gajòne 1 , nm Definition genia de lóriga de pedhe, in su giuale, ue si faet intrare sa punta de sa timona Synonyms e antonyms agione*, cajone 1, sesuja.

gàju , nm: aggaju Definition cuntentu, sentidu de gosu Synonyms e antonyms cuntentesa, gódiu, gosa, gosura Sentences totu su gaju meu a íscios dono, su coro iscioro de cussu si prenet (A.Mariani) Etymon ltn. gaudium.

gàla , nf Definition cosa chi si ponet o chi si faet po bellesa, po èssere prus bellos (e fintzes po divertire o divertindho); manera de fàere prexaos a bàntidu / bestire de g. = ponniri bestimenta bona, bella, de festa Synonyms e antonyms bantu, festa / blaga Sentences no apu disigiau ni òru, ni prata e ni sa gala de atrus ◊ su rei e sa regina fuant benius cun grandu gala ◊ vaidiche dereta, ca non prango po gala! ◊ gei ti ant a passai is galas puru! 2. cun sas retas a pala, fatendhesindhe gala, Pep'Iscedhu si aviat a piscare ◊ fit gala su de mi dispretziare, invece de mi agiuare! ◊ no mi ndhe birgonzo: antzis de su coju ndhe fato gala (Limbudu) Surnames and Proverbs smb: Gala Translations French faste, luxe, fête English pomp, party, luxury Spanish pompa, fiesta, lujo Italian pómpa, fèsta, lusso German Pracht, Pomp, Fest, Luxus.

gàla 1 , nf: cala 1, galla Definition medicamentu in forma de candeledha, genia de píndula longhita cun meighina fata adata po s’iscagiare, de fichire in su pertusu Etymon spn. cala Translations French suppositoire English suppository Spanish supositorio Italian suppósta German Zäpfchen, Suppositorium.

gàla 2 , nf: gara Definition cantada a poesia o a chiterra chi si faet mescamente in is festas, prus che àteru a bínchidas, a chie arrennescet a arrespòndhere méngius a s'àteru; calesiògiat cosa fata a bínchidas, a chie ndhe faet prus o méngius Synonyms e antonyms perfia Sentences ca poeta che Pedru no che ndh'at, lu sunt chirchendhe dae dogni ala pro dogni festa chi bi faghent gala ◊ tandho ses tue su chi cheret bínchere su pannu in custa gala?! ◊ prite sos Sardos no faghent a gala a difèndhere sa Sardigna? ◊ no penso de aer fatu gara fea pro ch'istada no siat tropu bella!(Mura) Translations French comepétition poétique improvisée, compétition English improvised poetry contest, competition Spanish certamen Italian gara poètica estemporànea, competizióne German Wettgesang, Streitgesang.

galabbói , agt, nm Synonyms e antonyms ballalloe, innóchidu, scimpri, scioncu / ttrs. santunnoce.

galabèra , nf: galavera Definition gala bera, meda, cuntentesa manna ma coment'e a bàntidu, a braga Synonyms e antonyms blaga Idioms csn: rídere a galabera = a befe; g. de ingannos = isciala de ingannus Sentences no ti ndhe luchet prus de galabera: ses che anzone in bratzos de sa morte ◊ sas campanas che las ant antziadas a campanile chin duos zubos totu galavera 2. chercos cranucaos a galabera froghedhant dae nobu ◊ sas balentias de sa zoventude las contant a betzos a galabera ◊ totu s'oro de su mundhu, a galabera l'aia trasformau in onestade! (F.Satta)◊ duas ebbas che pannera campiones de su munnu las amus a galavera Etymon spn. calavera Translations French enthousiasme, joie, vanité English enthusiasm, mirth, vainglory Spanish entusiasmo Italian entusiasmo, gàudio, vanaglòria German Begeisterung, Freude, Überheblichkeit.