impensàda , nf Definition avb. a s'i. = chentza bi pessare, candho no si bi est pessendhe, a sa dispessada, a s'ispessada Synonyms e antonyms ispensada Sentences a peràulas pensadas narat chi in Deus no bi cret e a s'impensada narat su contràriu Etymon srd.
impensamentàu , agt: impentzamentau Definition
chi est o istat in pentzamentu, chi tenet pistighíngiu
Synonyms e antonyms
apensamentau,
apinnicadu,
insudhidu,
orioladu,
pistichinzosu
| ctr.
asseliadu,
trancuillu
Sentences
arguai a fusteti chi si torrat a ammaladiai: fiaus totus impentzamentaus! ◊ at arropau a mei, e tui impentzamentada ca at a èssi certendu cun cancunu! ◊ sa mama est diventada sempri prus trista e impensamentada po su fillu
Translations
French
préoccupé
English
worried
Spanish
preocupado
Italian
impensierito
German
besorgt.
impènsus , nm, cng Definition apenas, unu pagu / i. chi… apenas chi… = luego apustis chi… Synonyms e antonyms apénciu Sentences ndh'apu tastau impensus, de cussa cosa, epuru mi at fatu mali! (L.Monni) 2. su casu de criu si fait de calustu impensu chi àngiant is crabas.
impentzamentàu impensamentàu
impentzàre , vrb: impessare Synonyms e antonyms immaginai, meledai, penciai Sentences preíderu isse s'impessat, chi si ponet a nàrrere sa missa?! ◊ at biu custos duos malincarios e s’impentzat chi podent èssere cussos chi ant postu fogu ◊ custa est sa lítera chi at impentzau de bis imbiare Etymon srd.
impènza , nf Definition
cosa o dovere de fàere
Synonyms e antonyms
dobere,
impéica,
impérciu,
impreu
Sentences
so totu leadu de s'impenza de su laoronzu ◊ sos massàgios fint tandho in s'impenza de messeras e arzolas
Translations
French
occupation
English
undertaking
Spanish
ocupación
Italian
occupazióne,
impégno
German
Verpflichtung.
impenzàre , vrb Definition pigare cosas o doveres de fàere.
impenzéu , nm Definition no própiu impreu, ma fastídiu, istrobbu de pagu contu Synonyms e antonyms impabúciu, impàciu.
impeorài , vrb: impeorare,
impeuai,
impeurai,
impiorai Definition
essire peus, andhare male, de male in peus
Synonyms e antonyms
aggravae,
ammalesci,
immalèsciri,
impeusare,
pejorare
| ctr.
megliorai,
mediare
Sentences
sa maladia est impeurendi ◊ cussu trincu no est sanendi: est impiorendi ◊ ariseu tzia Belledha si est impeurada e notesta est morta ◊ isperaus chi custu no siat po impeurai is cosas!
Etymon
spn.
Translations
French
empirer
English
to worsen
Spanish
empeorar
Italian
peggiorare
German
verschlechtern.
impeoraméntu , nm Definition
su impeorare
Synonyms e antonyms
aggravamentu,
aggravu,
pejoramentu,
pejoria,
peoru
| ctr.
imbonimentu,
mezoramentu
Translations
French
aggravation
English
worsening
Spanish
empeoramiento
Italian
peggioraménto
German
Verschlechterung.
impeoràre impeorài
Impèra , nm Definition númene de ómine Surnames and Proverbs smb: Impera.
imperadòre, imperadòri , nm Definition su chi cumandhat o guvernat un'imperu.
imperài, imperàre , vrb: impleai,
impreai,
impreare,
impreari,
impriai,
omperae,
umperai Definition
pònnere una css. cosa o a ccn. a unu bisóngiu, a calecuna cosa, cun cosa
Synonyms e antonyms
impidare,
manigiai,
omperae
Sentences
imperadhu su sardu, ca est contravelenu! (A.Satta)◊ apo impreau mastros de muru e manibales a fravicare ◊ cust'intima ti servat de cundenna, za chi s'abbilidade no l'impreas ◊ su tempus comente l'impreas, tue? ◊ apu dépiu impleai sa língua de su fuetu po dhu cumbínciri a cambiai vida ◊ custa est beste noa ca l'apo impreada pagu ◊ impèralu su tempus chi as! ◊ arregordadí chi tenis de impreai bèni su tempus!
Etymon
ltn.
imperare
Translations
French
employer
English
to use
Spanish
emplear
Italian
adoperare,
usare
German
benutzen.
imperàre 1 , vrb Definition cumandhare, giare órdines.
imperàrtu imparàtu
imperatívu , nm Definition
modu o manera de furriare su verbu (in DitzLcs. incurtzadu a impr.) po giare s'idea de su cumandhu, de s'óbbrigu, de s’órdine o intima (o fintzes de unu cómbidu): bae!, beni!, aiseta!, baidindi!, cantae!, curri!, bufade!, andeus!, baxi!, baxei!; po giare s'idea de sa nega si ponent is bvrb. de su cong. cun s'avb. no: no bèngias!, no curras!, no bufeis!, no aisetedas!, no seghes!, no torris! / a/c.: a bortas si faet un'impr. chi assimbígiat a s'inf. (segaremi un'uncone de peta! = segàdemi un'uncone de peta ◊ bitu ca teneis erresone, fàere su chi depeis fàere! ◊ nararemi boso!... = nàdemi bois! ◊ tapareoso! = callàdebbos!), mescamente candho si giaet s'órdine a duas bortas (- Càlladi!… - Comente? - A callare! ◊ - Faghe!… - Comente? - A fàghere! ◊ - Intrade!… - Ite? - A intrare!: candho capitat deosi est dàbbile chi siat un'incurtzadura de "Apo nadu /seo naendho a callare, a fàghere, a intrare" e àteru)
Translations
French
impératif
English
imperative
Spanish
imperativo
Italian
imperativo
German
Imperativ.
imperàtu imparàtu
imperaulàre , vrb Definition
foedhare tempus innanti cun ccn. po àere calecuna cosa e giare su foedhu, impromítere
Synonyms e antonyms
aparagulare
2.
chie fit già imperaulada, chie deviat atèndhere in domo, chie si deviat fàghere monza e neune lu cheriat ◊ sa robba mi l'ant chircada in medas e so imperauladu cun paritzos
Etymon
srd.
Translations
French
prendre la parole,
passer la parole à qqn
English
to reserve
Spanish
apalabrar,
reservar
Italian
prenotare
German
vorbestellen.
impercadítu impelciadítu