A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Abbreviations Legenda | Symbols Legend

ingàgiu , nm: ingazu Definition su ingagiai / i. de sordaus = su servítziu militare Synonyms e antonyms allicu, ingagiamentu.

ingagliardài , vrb Definition fàere essire galiardu, atriviu, ardidu.

ingài ingàe

ingainài , vrb Definition foedhu chi narant in su sensu de cumenciare a… (es., i. a cúrriri), prus che àteru in su sensu de andhare o istare male, èssere pagu biatzos Sentences candu si fait cosa chi non si fait mai is ossus s’ingainant e poi funt doloris: dèu non emu mai badhau! (A.Simbula) 2. cussu est totu ingainau: càstia comenti caminat, parit acaramau!

ingainàre , vrb Definition pònnere su giuale a is boes Synonyms e antonyms acucuai, agiobare, apagiare, giúnghere | ctr. igiúgnere.

ingaitzàre , vrb Definition aferrare, pigare cun fortza, arrèschere in calecuna cosa Synonyms e antonyms aferrai, aggafai, agganciai, aggarrai, leai / arrancare, arrèschere, ingatzinai Sentences tiu Barore aiat ingaitzadu sa dente cun sa tenatza ◊ sos corros a su chelvu si che li sunt ingaitzados in sos ratos bàscios de sas àlvures Translations French saisir, s'accrocher English to hook Spanish enganchar Italian agganciare German zuhaken.

ingajàre , vrb Definition pràghere, agatare bella, bona una cosa Synonyms e antonyms aggradae, incantare, piàchere Sentences cussa beste mi at ingajadu e mi la còmporo (G.Chessa)◊ a tie no t'ingajant mancu sas menzus maneras! ◊ su pitzinnu est ingajadu de su regalu chi li ant fatu.

ingajàu , agt Definition nau de orrobba, de bestimentu, chi est fatu a pinnigas, a gajas / fardeta i. = munnedha pressada Synonyms e antonyms assonetadu, picioncau Etymon srd.

ingalàda , nf: inghelada Definition su ingalare, iscumparta Synonyms e antonyms cuada, intrada, irghelada | ctr. cumpàrfida, essia, presentada Sentences poto arrocare su sole a s'ingalada, candho aprammat de ruju sas aeras ◊ sa vida est un'ingalada de bracone! Etymon srd.

ingalanàdu , agt Definition chi si est fatu galanu; chi si credet tropu e no faet a dh’istare acanta Sentences sos ingalanados mazores Etymon srd.

ingalaníre , vrb Definition fàere bellu, prus bellu, galanu Synonyms e antonyms imbellire, mudai | ctr. afeai Sentences la ingalanit cussu fossedhu in su càvanu Etymon srd.

ingalapài , vrb Definition cassare, acapiare, poderare acapiau o coment'e acapiau Synonyms e antonyms acapiae Etymon itl. incalappiare Translations French attraper English to catch, to ensnare Spanish atrapar Italian accalappiare German fangen.

ingalàre , vrb rfl: inghelare Definition tancare is ogos a dormire, cumenciare a dormire Synonyms e antonyms dormire, indormiscai, ingalenare, insonnigai Sentences mi che so ingheladu de su sonnu Etymon srd. Translations French s'endormir English to fall asleep Spanish adormecerse Italian addormentarsi German einschlafen.

ingalàre 1 , vrb: inghelare 1 Definition intrare a una cala, cuare in is calas: nau de su sole, betare o intrare asuta de s'orizonte su sero; a logos, ingurtire Synonyms e antonyms intanae / ingúllere, ingurti | ctr. essire, cumpàrrere / abbrèschere Sentences candho s'ingalat su sole pesso a un'àtera intrada chi no bidet piús dies (C.Meridda)◊ si ne fiant annaos inghelannonne che umbras malas Etymon srd. Translations French se coucher (Soleil), descendre sous l'horizon English to set Spanish ponerse el sol Italian tramontare German untergehen.

ingalassàre , vrb Definition immartare, pònnere sa galansa a istrégiu de terra Synonyms e antonyms angalantzai | ctr. ctr irgalansai.

ingalenàda , nf: inghelenada Definition su s'ingalenare; dormidedha de pagu contu Synonyms e antonyms ghilimada, ingalinzu, mélinu 1, trúturu / ttrs. ingarinada Sentences fit cassidu de sonnu: comente si est corcadu petzi at fatu s'ingalenada ◊ za bi apo drommidu, ma gai, apenas un'ingalenada Etymon srd. Translations French petit somme English nap Spanish siesta Italian pìsolo, assopiménto German Schläfchen, Einschläferung.

ingalenadúra , nf Definition su s'ingalenare / intrare (in chistionu, faedhare, pro cumbínchere a ccn.) che i. = che a su sonnu, a lenu a lenu chi s'àteru mancu si ndhe abbizat de sa trassa Synonyms e antonyms ammacúliu Sentences l'intreit a lenu che ingalenadura a sos mermos de ómine istracu, e cudhu a buca abberta! Etymon srd. Translations French assoupissement English drowsiness Spanish adormecimiento Italian assopiménto German Einschläferung.

ingalenàre , vrb: ingalinai, ingalinare, inghelenare Definition su primu pigare sonnu, cumenciare a dormire, dormire pagu pagu; pigare o bínchere ccn. cosa comente faet su sonnu Synonyms e antonyms abeliari, aggalenare, agghilimare, ammaculiare, apisulinare, assograi, galare, ingalighinare, ingallinare | ctr. ischidare Sentences si m'ingalenaia drommia chin d-un'ogru abbertu e unu tancadu! ◊ suta de pàsidas umbras m'ingaleno ◊ no resesso a m'ingalenare ◊ si ndhe inghelenat comente si ndhe dormiat in sa coa de sa mama ◊ mi seu ingalinau in s'oru de sa forredha 2. pro ingalenare sa solidade soniat su ballu cun d-unu frusciedhu ◊ in s'umbra de s'aposentu s'ingalinant sos disizos Translations French s'assoupir English to doze off Spanish adormilarse Italian appisolarsi, assopire German einschlummern.

ingalenàu , pps Definition de ingalenare Synonyms e antonyms ammaculiadu, ammagarau | ctr. ischidadu Translations French assoupi English drowsy Spanish transpuesto Italian assopito German schlaftrunken.

ingaleníu , agt Synonyms e antonyms ingalenau.