inghèta , nf Definition singiale chi abbarrat de calecuna cosa Synonyms e antonyms freadura, ilfiodha, isciota, piticada / ilmina, iltiga, sémida Sentences sa camisa cuat sas inghetas de su sole in sa carre ◊ de sas fainas nostras amus a lassare s'ingheta Etymon srd.
inghetàre , vrb Definition fàere ingheta, freadura, cumenciare a consumare, a iscorgiolare sa carre o àteru (candho custu si faet a cropu si narat betare, es. a sa ruta si che at betadu sos benugros = si at iscorzoladu sos benugros) Synonyms e antonyms friai, piticare, tocare Sentences sos sórighes ant inghetadu su casu ◊ sas iscarpas mi ant inghetadu ◊ sa sedha at inghetadu su cadhu ◊ sos armigodhos mi ant inghetadu sas palas Etymon srd. Translations French entamer, corroder, ronger English to corrode Spanish corroer Italian intaccare, corródere German angreifen.
inghía , nf Definition sa carre totu a inghíriu de is dentes Synonyms e antonyms benzia, ghinghia, sénsia, zenzia.
inghiài, inghiàre , vrb Definition mandhare; a logos bogare a fora, fàere fuire Synonyms e antonyms caciare, imbiai, mandai Sentences t'inghiu su libburedhu cosa mia ◊ issu est inghiendu is tracas.
inghidhionàu , agt Definition nau de lana, chi est acadhajonada, a chidhioni, intrada apare chi no faet a dha petenare, apiciociada Synonyms e antonyms abberrisonadu Sentences ajaja craminàt sa lana inghidhionada.
inghidhostràre , vrb Definition serrare, fàere cresura, acabbare su serru de is muros a sida Sentences si inghidhostras sos muros, de bestiàmene no bi ndhe intrat a sa tanca.
inghijàre , vrb: inghisai, inghisare, inghisciai Definition fàere o pònnere su ghisu Synonyms e antonyms inghisire, inzessare Sentences s'isfortunadu santu Simone (ch'in cussa ocasione fit ebbia pro l'inghisare a nou in sagristia) si tupat sas orijas cun lestresa (P.Mossa) Etymon ctl. enguixar Translations French plâtrer English to plaster Spanish enyesar, escayolar Italian ingessare German eingipsen.
inghilimístru , nm Synonyms e antonyms imbiscu, imbovu, ingannu Sentences petzi ischit fàchere inghilimistros e faterzas bassas trassinnandhe atos e registros (P.Pireddu).
inghindhulàre , vrb Definition fàere in chíndhalu, cun su chíndhalu (ixorbedrama) Etymon srd.
inghinuciàre imbenuciàre
inghiràdu , nm Definition totu su giru chi si faet in cassa, cassandho / no ch'intrare sos canes a s'i. = no dare a ischire totu su chi s'ischit de una chistione Synonyms e antonyms cassa 1, cassamentu.
inghiràre , vrb: inghiriare, ingiriai, irghiriare Definition pònnere in mesu una cosa o a unu (fintzes po dhu cassare, po dhu bínchere de ccn. manera) o istare a inghíriu, passare a inghíriu; fàere su giru, passare de un'àtera parte po lòmpere a unu tretu, a unu logu; abbarrare andhandho e torrandho, in giru, po bíere, o fintzes perdendho tempus Synonyms e antonyms acircai, afurriare, arrodeare, incircai, mobietai, vorriare, zirare / aggrucare, atraessare, inghiriotare Sentences falat sa néula de sa sorte inghirandhe sas élighes ◊ sa tràbila de s'impinnu l'at fata inghiriare a intundhu de sa créjia ◊ burrincu est abbituau a ingiriai in sa mola ◊ si ant inghiradu a nois in mesu ◊ sa famíllia s'inghiriabat su focu ◊ los at inghiriados su fogu, azummai che los aiat brusiados in mesu ◊ si l'ant inghiriadu fintzas chi che l'ant cumbintu ◊ fit fachendhe carchi zestru chin sas manos irghiriandhe a fúrriu de su fochile ◊ sos carabbineris l'ant inghiriadu e tentu ◊ soe afrebbada: mi depet èssere inghiriandhe s'ifruéntzia!◊ a s'impudhile nos fit inghiriandhe su sonnu 2. bae e inghíria ca inoghe no faghet a colare! ◊ sa carrela fit irfossada, no faghiat a colare e semus inghiriados de s'àtera bandha 3. in su monte ant cumintzau a inghiriare pro godire s'àghera frisca ◊ a su síndhigu li ant fatu inghiriare totu s'iscola noa ◊ su logu inghiriadilu totu a bídere si est bonu d'erba! ◊ ite ses inghiriendhe ancora inoghe e no andhas a su cumandhu?! ◊ bi lis namus e mutu: abbite istamus inghiriendhe?! 4. gei ndi at a portai de àngius ingiriaus, cussu, candu at a morri!… Etymon srd. Translations French entourer, faire le tour English to surround, to trick, to do one's rounds, to search Spanish rodear Italian circondare, attorniare, contornare, circüire, fare il giro, perlustrare German umgeben, umringen, umgarnen, umlaufen, absuchen.
inghiriabétu , nm: inghirialetu, ingiriabetu, ingirialetu Definition genia de baldachinu chi ponent a inghíriu de su letu Synonyms e antonyms pabaglione Etymon srd. Translations French rideau autour du lit English ornament around the bed Spanish tornalecho Italian tornalètti German Betthimmel.
inghiriabódhighe , nm Definition infetu e matéria a inghíriu de s'unga Synonyms e antonyms didusuisui, inghiriúngia, podhighesuisui, suisui, ungaúngiu Scientific Terminology mld Etymon srd.
inghiriàda , nf: ingiriada Definition su inghiriare (nau de cosas chi serbint po acapiare, de su andhare a inghíriu o fintzes de foedhos chi si narant in prus) Synonyms e antonyms inghíriu Sentences su maistu dh'iat fatu una grandu ingiriada torrendu a nai is cosas chi iat nau s'àteru Etymon srd.
inghiriadòre , agt: ingiriadori Definition chi istat inghiriandho Synonyms e antonyms cdh, ingirioni Etymon srd.
inghiriàdu , pps, agt: inghiriatu, inghiriau Definition de inghiriare; chi portat totu cosa a inghíriu o fintzes chi est postu a inghíriu Synonyms e antonyms incortiu, indurriau, indorinadu 2. fint inghiriados a su fogu ◊ su giardinu est ingiriau totu a matas de nuxi ◊ fiat ingiriau de genti ◊ comare at bidu mortos in sa tzuca inghiriados pro che la leare… Translations French entouré English encircled Spanish rodeado Italian attorniato German umgegeben.
inghiriadúra , nf: ingiriadura Definition su inghiriare; cosa posta a inghíriu Synonyms e antonyms inghiriamentu, inghíriu Sentences tenit unu mucadori chi portat un'ingiriadura de pillonis ◊ s'andhàina falat a inghiriadura dae su monte Etymon srd.
inghiriagràstos , agt, nm Definition chi o chie s'istentat inghiriandho chentza ndhe fàere fine de una cosa o chistione, perdendho tempus in debbadas, unu chi est bonu solu a pèrdere tempus Synonyms e antonyms cagallente, immajonadu | ctr. coidadosu, contipizosu, lestru Scientific Terminology ntl Etymon srd. Translations French barguigneur, bon à rien English ineffectual (person) Spanish irresoluto Italian tenténna, cincischióne, inconcludènte German wankelmütiger Mensch, der nichts fertigbringt.
inghiriaídhas , agt, nm Definition chi o chie si ndhe abbarrat aifatu de su logu chentza fàere nudha de importu Synonyms e antonyms andariegu, bacamundhu, bandhuleri, bentureri, corruntoneri, currijolu, garroneri, istrusciante, maltanu, peldulàriu, rundhajolu, rundhellu, zirellu Etymon srd. Translations French nomade, gitan English nomad, gipsy Spanish nómada Italian nòmade, zìngaro German nomadisch, Zigeuner.