inghèta , nf Definition singiale chi abbarrat de calecuna cosa Synonyms e antonyms freadura, ilfiodha, isciota, piticada / ilmina, iltiga, sémida Sentences sa camisa cuat sas inghetas de su sole in sa carre ◊ de sas fainas nostras amus a lassare s'ingheta Etymon srd.
inghetàre , vrb Definition
fàere ingheta, freadura, cumenciare a consumare, a iscorgiolare sa carre o àteru (candho custu si faet a cropu si narat betare, es. a sa ruta si che at betadu sos benugros = si at iscorzoladu sos benugros)
Synonyms e antonyms
friai,
piticare,
tocare
Sentences
sos sórighes ant inghetadu su casu ◊ sas iscarpas mi ant inghetadu ◊ sa sedha at inghetadu su cadhu ◊ sos armigodhos mi ant inghetadu sas palas
Etymon
srd.
Translations
French
entamer,
corroder,
ronger
English
to corrode
Spanish
corroer
Italian
intaccare,
corródere
German
angreifen.
inghía , nf Definition sa carre totu a inghíriu de is dentes Synonyms e antonyms benzia, ghinghia, sénsia, zenzia.
inghiài, inghiàre , vrb Definition mandhare; a logos bogare a fora, fàere fuire Synonyms e antonyms caciare, imbiai, mandai Sentences t'inghiu su libburedhu cosa mia ◊ issu est inghiendu is tracas.
inghidhionàu , agt Definition nau de lana, chi est acadhajonada, a chidhioni, intrada apare chi no faet a dha petenare, apiciociada Synonyms e antonyms abberrisonadu Sentences ajaja craminàt sa lana inghidhionada.
inghidhostràre , vrb Definition serrare, fàere cresura, acabbare su serru de is muros a sida Sentences si inghidhostras sos muros, de bestiàmene no bi ndhe intrat a sa tanca.
inghijàre , vrb: inghisai,
inghisare,
inghisciai Definition
fàere o pònnere su ghisu
Synonyms e antonyms
inghisire,
inzessare
Sentences
s'isfortunadu santu Simone (ch'in cussa ocasione fit ebbia pro l'inghisare a nou in sagristia) si tupat sas orijas cun lestresa (P.Mossa)
Etymon
ctl.
enguixar
Translations
French
plâtrer
English
to plaster
Spanish
enyesar,
escayolar
Italian
ingessare
German
eingipsen.
inghilimístru , nm Synonyms e antonyms imbiscu, imbovu, ingannu Sentences petzi ischit fàchere inghilimistros e faterzas bassas trassinnandhe atos e registros (P.Pireddu).
inghindhulàre , vrb Definition fàere in chíndhalu, cun su chíndhalu (ixorbedrama) Etymon srd.
inghinuciàre imbenuciàre
inghiràdu , nm Definition totu su giru chi si faet in cassa, cassandho / no ch'intrare sos canes a s'i. = no dare a ischire totu su chi s'ischit de una chistione Synonyms e antonyms cassa 1, cassamentu.
inghiràre , vrb: inghiriare,
ingiriai,
irghiriare Definition
pònnere in mesu una cosa o a unu (fintzes po dhu cassare, po dhu bínchere de ccn. manera) o istare a inghíriu, passare a inghíriu; fàere su giru, passare de un'àtera parte po lòmpere a unu tretu, a unu logu; abbarrare andhandho e torrandho, in giru, po bíere, o fintzes perdendho tempus
Synonyms e antonyms
acircai,
afurriare,
arrodeare,
incircai,
mobietai,
vorriare,
zirare
/
aggrucare,
atraessare,
inghiriotare
Sentences
falat sa néula de sa sorte inghirandhe sas élighes ◊ sa tràbila de s'impinnu l'at fata inghiriare a intundhu de sa créjia ◊ burrincu est abbituau a ingiriai in sa mola ◊ si ant inghiradu a nois in mesu ◊ sa famíllia s'inghiriabat su focu ◊ los at inghiriados su fogu, azummai che los aiat brusiados in mesu ◊ si l'ant inghiriadu fintzas chi che l'ant cumbintu ◊ fit fachendhe carchi zestru chin sas manos irghiriandhe a fúrriu de su fochile ◊ sos carabbineris l'ant inghiriadu e tentu ◊ soe afrebbada: mi depet èssere inghiriandhe s'ifruéntzia!◊ a s'impudhile nos fit inghiriandhe su sonnu
2.
bae e inghíria ca inoghe no faghet a colare! ◊ sa carrela fit irfossada, no faghiat a colare e semus inghiriados de s'àtera bandha
3.
in su monte ant cumintzau a inghiriare pro godire s'àghera frisca ◊ a su síndhigu li ant fatu inghiriare totu s'iscola noa ◊ su logu inghiriadilu totu a bídere si est bonu d'erba! ◊ ite ses inghiriendhe ancora inoghe e no andhas a su cumandhu?! ◊ bi lis namus e mutu: abbite istamus inghiriendhe?!
4.
gei ndi at a portai de àngius ingiriaus, cussu, candu at a morri!…
Etymon
srd.
Translations
French
entourer,
faire le tour
English
to surround,
to trick,
to do one's rounds,
to search
Spanish
rodear
Italian
circondare,
attorniare,
contornare,
circüire,
fare il giro,
perlustrare
German
umgeben,
umringen,
umgarnen,
umlaufen,
absuchen.
inghiriabétu , nm: inghirialetu,
ingiriabetu,
ingirialetu Definition
genia de baldachinu chi ponent a inghíriu de su letu
Synonyms e antonyms
pabaglione
Etymon
srd.
Translations
French
rideau autour du lit
English
ornament around the bed
Spanish
tornalecho
Italian
tornalètti
German
Betthimmel.
inghiriabódhighe , nm Definition infetu e matéria a inghíriu de s'unga Synonyms e antonyms didusuisui, inghiriúngia, podhighesuisui, suisui, ungaúngiu Scientific Terminology mld Etymon srd.
inghiriàda , nf: ingiriada Definition su inghiriare (nau de cosas chi serbint po acapiare, de su andhare a inghíriu o fintzes de foedhos chi si narant in prus) Synonyms e antonyms inghíriu Sentences su maistu dh'iat fatu una grandu ingiriada torrendu a nai is cosas chi iat nau s'àteru Etymon srd.
inghiriadòre , agt: ingiriadori Definition chi istat inghiriandho Synonyms e antonyms cdh, ingirioni Etymon srd.
inghiriàdu , pps, agt: inghiriatu,
inghiriau Definition
de inghiriare; chi portat totu cosa a inghíriu o fintzes chi est postu a inghíriu
Synonyms e antonyms
incortiu,
indurriau,
indorinadu
2.
fint inghiriados a su fogu ◊ su giardinu est ingiriau totu a matas de nuxi ◊ fiat ingiriau de genti ◊ comare at bidu mortos in sa tzuca inghiriados pro che la leare…
Translations
French
entouré
English
encircled
Spanish
rodeado
Italian
attorniato
German
umgegeben.
inghiriadúra , nf: ingiriadura Definition su inghiriare; cosa posta a inghíriu Synonyms e antonyms inghiriamentu, inghíriu Sentences tenit unu mucadori chi portat un'ingiriadura de pillonis ◊ s'andhàina falat a inghiriadura dae su monte Etymon srd.
inghiriagràstos , agt, nm Definition
chi o chie s'istentat inghiriandho chentza ndhe fàere fine de una cosa o chistione, perdendho tempus in debbadas, unu chi est bonu solu a pèrdere tempus
Synonyms e antonyms
cagallente,
immajonadu
| ctr.
coidadosu,
contipizosu,
lestru
Scientific Terminology
ntl
Etymon
srd.
Translations
French
barguigneur,
bon à rien
English
ineffectual (person)
Spanish
irresoluto
Italian
tenténna,
cincischióne,
inconcludènte
German
wankelmütiger Mensch,
der nichts fertigbringt.
inghiriaídhas , agt, nm Definition
chi o chie si ndhe abbarrat aifatu de su logu chentza fàere nudha de importu
Synonyms e antonyms
andariegu,
bacamundhu,
bandhuleri,
bentureri,
corruntoneri,
currijolu,
garroneri,
istrusciante,
maltanu,
peldulàriu,
rundhajolu,
rundhellu,
zirellu
Etymon
srd.
Translations
French
nomade,
gitan
English
nomad,
gipsy
Spanish
nómada
Italian
nòmade,
zìngaro
German
nomadisch,
Zigeuner.