istedhàgia, istedhàja , nf: istedhàrgia Definition s’aera comente si biet in notes craras totu istedhos / note istedhàgia Synonyms e antonyms istedhache Etymon srd.
istedhàre , vrb: stellai 1 Definition prènnere de istedhos, frorigiare de istellas una borderia Synonyms e antonyms stregliai Sentences sa note comintzeit a s'istedhare.
istedhàre 1 istagiài
istedhàrgia istedhàgia
istedhàtzu , nm Definition
in su sistema solare, genia de corpus chi no giaet lughe cosa sua ma chi torrat agoa sa lughe de su Sole
Synonyms e antonyms
pianeta
Sentences
lassat s'arrastu me is istedhus e istedhatzus (S.A.Spano)
Etymon
srd.
Translations
French
planète
English
planet
Spanish
planeta
Italian
pianéta
German
Planet.
istedhàu istedhàdu
istedhiàre , vrb: istidhai,
istidhare,
istidhiare,
istidhigare,
stidhiai Definition
calare o fintzes betare a istídhigu a istídhigu, pròere unu pagu, pruschetotu cumenciare a pròere
Synonyms e antonyms
aciaviai,
arrosinai,
botiare,
cibinare,
modhinare,
plopighinare,
proighinai
/
allardare,
preutire,
untinare
Sentences
serra bèni cussu grifoni ca abarrat istidhigandho!
2.
totu su logu istidhiadu est, comente ses coladu cun s'isterzu sucuta sucuta!
Etymon
srd.
Translations
French
dégoutter,
couler
English
to trickle
Spanish
gotear
Italian
gocciolare
German
tropfen.
istedhighédhu , nm Definition min. de istedhu.
istédhu , nm: stedhu Definition
astru lughente, inchesu, chi si biet in s'aera iscurigada, unu sole etotu (e dhue ndh'at chi funt meda prus mannos de su Sole) ma deasi atesu chi medas no si arrennescet a dhos bíere a ogu límpiu (e de cussos chi si bient dhue ndh'at medas chi funt galàssias)/ min. istedhighedhu; i. de chenadorzu, de orbèsciri, de prua a terra = itl. Vènere
Synonyms e antonyms
burtedhu,
iltella,
urtedhu 1
Sentences
lughias che istedhu ◊ su mundhu est pienu de Satanassos che istedhos in s'aera ◊ che istedhu giaru in sa funtana lughet s'ispera ◊ intro meu che zuto su lugore de mizas de istedhos de s'aera
2.
torra, bella, a sa fentana, ca un'istedhu ses tue!
Scientific Terminology
astr
Etymon
ltn.
stella
Translations
French
étoile
English
star
Spanish
estrella
Italian
stélla
German
Stern.
istediàli istadiàle
istegàre istecàre
istegiàre , vrb: istrejare,
istresiai,
istresiare Definition
pònnere, pigare e trantzire o andhare atesu
Synonyms e antonyms
allalgare,
astesiai,
illalgare,
issuzire,
istelare,
istesare*,
istesire,
istregire
| ctr.
acoltziare,
acostai,
bènnere
Sentences
ih, odheu, mi ndhe istégio!◊ gai arrexonamus istrejendhe sa duda doliana ◊ carchidabat pro istresiare sos gatos ◊ cussu tenit ispédhiu de nc'istresiai de bidha sua (M.Simbula)
Translations
French
éloigner
English
to remove
Spanish
alejar
Italian
allontanare
German
entfernen.
istégiu , nm Definition istesiamentu / a i. de… = atesu de… Synonyms e antonyms allargada, istesiada, istéxiu | ctr. acostada, acurtziada Etymon srd.
istegliéri , nm Definition chie portat su late a bidha (in istrègios: lamas, bidones) Sentences fachiat s'isteglieri chin su càmiu: garriaiat su late chi li vatuat su pastore e ghiraiat a casifítziu Etymon srd.
istégliu , nm: istelzu,
istérgiu,
isterju,
isterzu,
istrégiu,
istrezu,
istrexu,
stérgiu Definition
upm.: istrègios, donniunu e totu is trastos chi podent serbire a pònnere o pigare cosa aintru
Synonyms e antonyms
bagàgliu
/
cdh. stégliu,
ttrs. istégliu
Idioms
csn:
istrexu de manígiu = su chi s'impreat die cun die, donzi die; can’e isterzu = (nadu a menisprésiu de unu) arga de muntonarzu, isterzari, farabbutu; fàghere s’isterzu = isciacuai s'istrexu imbrutau papendi o fendi a papai o in àtera faina; nudha est s'istrégiu chi portat!…= (nau de fémina), titimanna meda
Sentences
a sa gatu li prenaio s'istégliu a mannicare ◊ sos pastores unu tempus teniant istèrgios de furticu pro múrghere ◊ sos fizos si ant cumpartidu s'isterzu de sa mama ◊ at prenu de abba sa broca e àteros istrègios ◊ ocannu fato binu meda ma no tenzo isterzu!
2.
su maridu nch'est essidu a su tribàgliu e sa pobidha si est posta a fàghere s'isterzu (N.Fadda)◊ candho unu torrat male pro bene est unu cane de isterzu ◊ a ti nàrrere "calledhu de istrégiu" mi paret finas a ti dare onore! ◊ can'e istérgiu su paru de su sardu!…
Etymon
ltn.
sesterium
Translations
French
récipient,
vaisselle
English
container,
kitchenware
Spanish
recipiente,
vajilla
Italian
recipiènte,
contenitóre,
stovìglie
German
Gefäß,
Geschirr.
istégu , nm Definition corgiolu, sa tega chi abbarrat apustis bogau su granu, si est laore, o fintzes su corgiolu de frutuàriu sicau che a sa nughe, sa méndhula Etymon srd.
istéiba , nf Synonyms e antonyms afuta, aragoni, arrenigna, arrennegu, bischiza, corina, crocone, gormone, grema, mútria.
isteibósu , agt Definition chi costumat a si arrennegare, a si pigare tzacu Synonyms e antonyms arrenignosu, croconosu Etymon srd.
isteínzu , nm Definition lamentu ifadosu, fintzes iscusa chi si bogat tanti po si ndh'essire de un'impíciu Synonyms e antonyms chensa, arraghèscia, iscóticu, istibba Sentences tiu Tonedhu at lassau su costúmene pro sos isteinzos de sa fiza ◊ sa pitzinna at secau s'impromita cun isteinzos e camàndulas.
istelàe , vrb Definition illimpiare su tele aprontandho sa terra po dha torrare a prènnere a laore Synonyms e antonyms immodhitare, irdeleinae Sentences po tenne s'arregorta tocat a istelae, a irdeleinae, a iscodionae.