A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Abbreviations Legenda | Symbols Legend

ledhisínu , agt Definition nau de brebè e de craba, chi portat lana niedha.

lédhu , nm Definition min. de calledhu Synonyms e antonyms callelledhu, catedhu.

ledòri , nm Definition fragu légiu, pudidore Synonyms e antonyms arrancu, pudescioi.

ledrelèdre , agt, avb: lerdelerde Definition (si narat fintzes chentza repitia) chi est modhe coment'e gheladina, modhe modhe chi no faet a dhu pigare, nau fintzes coment'e avb. de una manera de fàere cun delicadesa e istima Synonyms e antonyms gevi, modhincu / lecheleche, plodhe Sentences custa cosa est ledreledre, no faghet mancu a la leare! ◊ li frobbo sa massidha colorida, ledre ledre, e li dao unu basitu, a sa criadura ◊ fint ómines bastantes, zughiant galu fortza fintzas si sos músculos fint benzendhe a èssere ledres 2. a s'incontru ispessadu, faedhemus gai ledre ledre, sos ojos a lughe intrea Translations French tendre, tendrement, mou English softish, tender (ly) Spanish blando, flojo, tierno, tiernamente Italian mollìccio, semidènso, inconsistènte, tènero, teneraménte German weich.

lédrigu , agt Definition chi est lentu, no aguantat, coment'e ledreledre Synonyms e antonyms lentu, lenu, modhe.

ledrigúra , nf Definition su èssere lédrigu, lentu lentu, modhincu Translations French flaccidité English flabbiness Spanish flàcidez Italian flaccidézza German Schlaffheit.

lèe lè

lèfra , nf: levra Definition fogu mudu, genia de maladia mala, apitzigadita, chi durat a longas meda: una calidade faet a nodighedhos in sa pedhe, a granos (o fintzes a gurones mannos che un'ou), mescamente in cara; un'àtera leat a is puntas de is nérbios comente acabbant in sa pedhe, faet a màncias de colore orrúbiu cotu e sa carre morit e che orruet a tretos Synonyms e antonyms lebbra Sentences sanadu dai sa levra, su zòvanu esseit su prus bellu de totugantos Scientific Terminology mld Translations French lèpre English lepra Spanish lepra Italian lébbra German Aussatz, Lepra.

lèga , nf: alleca Definition cosa chi si chistionat, argumentu Synonyms e antonyms faedhu, paràgula / algumentu, chestione, tema 1 / bodheta Idioms csn: leare sa l. = leare una detzisione frimma (fintzas chentza resone, a sa manera de sos tostorrudos); pigare l. = pònneresi a faedhare de carchi argumentu, de carchi chistione Sentences chi ti bogant lega, arrispundi che su crabaxu: nara ca ei! ◊ sighendi sa lega, sa pobidha pigat s'ampudhita de s'acuasanta e ndi fait un'istrichidhada a su letu ◊ apo inténdhiu legas de cogiuóngiu ◊ custa lega est andhandho de buca in buca 2. si leant sa lega, aju ndh'as de isetare!…◊ si leat sa lega, cussu est peus de s'àinu ◊ ant pigau lega de su chi fut capitau note innanti ◊ niunu ti leat sa lega, a tie, candho ses resinnada in su chi as detzisu.

lèga 1 , nf: liga 1 Definition ligadura, ma pruscatotu ammesturu de metallos diferentes iscagiaos impare (es. brunzu, de arràmene e istagnu) po pòdere tènnere calidades noas, diferentes de is chi tenent is metallos a solos; genia de sótziu, organizatzione chi si faet po un'iscopu intr'e personas o organizatziones diferentes Sentences custa est muneda de bona liga ◊ sa pabassina si fait cun méndula, pabassa e pasta po donai sa liga Translations French alliage, ligue, association English league, alloy Spanish aleación, liga Italian léga German Legierung, Bund.

legàle, legàli , agt, nm Definition chi est fatu segundhu su ’e sa lei; chie at istudiau is leis / ora l. = s'ora chi marcant is arrellòrgios no po sa posidura de su Sole ma posta ainnanti apostadamente po arresparmiare lughe e currente a mericedhu candho faet prus oras de lughe Synonyms e antonyms abbogau / cdh. ligali Scientific Terminology prf.

legalisài, legalizài, legalizàre , vrb Definition fàere a manera chi una cosa, fata o connota, arresurtet cunforma a sa lei in su sensu de fàere sa lei chi dha permitit Translations French légaliser English to legalize Spanish legalizar Italian legalizzare German legalisieren.

legalmènte, legalmènti , avb Definition segundhu su chi narat sa lei, cunforma a sa lei.

legassía , nf Definition genia de incàrrigu Synonyms e antonyms contibizu, faina, impíciu Sentences Tzèsare s'aiat leatu sa legassia de parare s'istatzu (A.Pau) Etymon spn. legacía Translations French légation, ambassade English legation Spanish legación Italian legazióne, ambascerìa German Gesandtschaft.

lège lè 1

legédhu , agt Definition unu pagu légiu, feonzu Synonyms e antonyms legitedhu.

lègere , vrb: lèghere, lèzere, lígere, ligi, lígiri, lízere, lixe Definition connòschere o ischire su significau de s'iscritura de is limbàgios e duncas cumprèndhere su chi narat; osservare e cumprèndhere is cosas naendho giustu su chi o comente funt, osservare e cumprèndhere css. singiale / ind. pres. dèu lígiu (lí-giu), deo lego, lezo; pps. légidu, lessu, letu 1, lézidu, lígidu, lígiu (lí-gi-u), liziu; ger. leghendhe, lezindhe, ligendi, ligindho Synonyms e antonyms legie Idioms csn: lígiri de passu = dare un'abbaidada impresse a unu líbberu; fàghere un'atrocada lezindhe = firmaisí aundi no si depit po calincunu fuedhu chi no si connoscit; lèzere sa vida a unu = chircare, bogàrendhe a pizu totu su chi si l'ischit de bonu e mescamente de malu, a briga o a bodheta Sentences no ischiat a lègere e ne a iscríere ◊ su literadu legesit sa lítera ◊ so isperanno chi dhi fete cuntentu lizenno custa cantilena ◊ a dies de oe su chi no ischit a lèzere est peus de su tzegu ◊ si no atuas a su chi ses lezindhe no ndhe cumprendhes nudha ◊ sa lítera dh'at lizia Loisu ◊ apu nau a is piciochedhos ca tui lixes su giornalinu ci faent 2. a su pitzinnu totus sa fortuna leghent in sas istellas (B.Satta)◊ sa majarza lezet sas cartas, sa zíngara lezet sa manu, s'issentziadu lezet sas cosas, sos datos, sos piessignos chi est istudiendhe Etymon itl. Translations French lire English to read Spanish leer Italian lèggere German lesen.

legéru , agt: lezeri, ligeri, ligériu, lixeri, lizeri, lizeru Definition nau de cosa, chi pesat pagu, chi no est grae; nau de fortza, chi no est forte (nau fintzes de cosa de bufare cun pagu àrculu), chi no est meda, chi no dhue bolet pelea meda; nau de su fàere de unu, chi est chentza régula, chentza caràtere e ne firmesa, giau a is violeras, conchilébiu Synonyms e antonyms illigeru, lébiu / cdh. liceri / conchilébiu | ctr. grae, pesosu 2. pro èssere lezera tantu ndhe pato eo e patis tue, cun su coro a tambarue in sospiros e piantu (G.Cherchi)◊ fut lizeri chi si est fina de sa sorre innamoradu (Piras) Surnames and Proverbs smb: Lezzeri, Liggeri, Lizzeri Etymon itl. leggero.

legèsa , nf: lezesa Definition su èssere légiu de unu, de una cosa, su no pràghere a sa vista Synonyms e antonyms feura, legiori | ctr. bellesa Sentences sa legesa de Maria Pintaoru, chi po no dha biri s'imbussàt a lentzoru ◊ lu vidio chi ti doliant sos òcios pro cussa legesa! Etymon srd.

leghèndha , nf Definition cosa chi si narat deasi chentza cabu, bodheta Synonyms e antonyms càdara, ciàciara, lera.