lías , prn Definition
bi + las / che lias = bi che las, si nci dhas
Sentences
pro li fàchere corazu, ant cumintzau a che lias bestire a sa mandra, sas anzones mesulanas chi l'ant dau ◊ sas iscarpas lias fachet pònnere in s'oru de sa zanna
Translations
French
les-lui
English
it to them
Spanish
se las
Italian
gliéle
German
sie,
ihm (ihr,
ihnen).
liàscu làschiu
liatòrja leadòrza
liàu liàdu 1
liàuna liànua
liaunéri launéri
liaunería , nf Definition totu una genia de istrègios fatos de làuna o àteru metallu coment'e làuna.
liàuni, liàunu liànua
líbba , nf: líbbera,
libbra Definition
pesu de 400 grammos
Sentences
arrustiant a libbas conchedha de pischera in d-un'arrècia de letu ◊ at pesau otu libbas e tres untzas ◊ duas líbberas e mesa faghent unu chilu
2.
peseisindi!… chi si pesint a libbas!
Etymon
itl.
Translations
French
livre
English
libra
Spanish
libra
Italian
libbra
German
Pfund.
libbànu , nm: limbanu Definition
fune grussa meda, mescamente sa chi ponent po assegurare bastimentos e naves in is portos (unu libbanu, po is piscadores = 30 passas de fune de arretza, unos 45 metros)
Synonyms e antonyms
cànnau
Etymon
itl.
libano
Translations
French
amarre
English
rope
Spanish
calabrote,
gúmena
Italian
gómena
German
Trosse,
Tau.
líbbaru , nm: líbberu 1,
libbru,
líbburu Definition
fòglios totu oguales e medas iscritos a istampa e poderaos impare cun sa liadura intremesu de una coberta prus forte; fintzes registru / in su l. si podet distínghere: sa cobertina cun su títulu, s'autore, s'editore (e, aintru, logu e annu de editzione), su prétziu; is pàginas cun su númeru, iscritas a una o a prus colonnas e a manera de no pigare totu su fógliu, cun bagantinu totu a inghíriu; s'índice o lista de is argumentos e capítulos cun s'inditu de sa pàgina inue si agatant, su tolu (sa parte ue is pàginas funt cosias apare o incolladas cun sa cobertina)/ min. libberedhu, libbritu; libberoce = líbberu mannu
Idioms
csn:
passai ccn. cosa a líbburu = lezistrare, assentai is intradas e is essias; tocai a unu a libbru (de crésia) = iscúdere a líbberu, fàghere collire maladia cun carchi fatura; pàrrere unu l. apertu (nau de ccn.) = fuedhai meda, no citiri nudha
Sentences
oe andhant totu a iscola, legent líbbaros, giornales, no est prus che a primmu ◊ pro cale libbertade brujamus su líbbaru pérdidu in s'Istória? ◊ lèadi a lèzere: oe no as tocadu líbberu!
2.
fut totu su sero nanne pariat unu libbru apertu!
Etymon
itl.
Translations
French
livre
English
book
Spanish
libro
Italian
libro
German
Buch.
libbéciu , nm: libbetzu Definition bentu chi tirat de Sud-Ovest Scientific Terminology tpm.
libbeltàde , nf: libbertade,
libbertadi,
libbertari,
liertade Definition
sa possibbilidade de fàere un'iscéberu, pigare una decisione, fàere ccn. cosa chentza èssere a óbbrigu de nudha e de nemos, solu po sa volontade e po su chi unu credet o pentzat e agatat giustu e bonu, segundu is diritos chi unu tenet o credet de dèpere tènnere, cumportamentu chi in cantu dipendhet solu de noso si podet cunsiderare sinónimu de responsabbilidade: in is costitutziones democràticas de is istados benit regulada a manera chi potzat èssere sa cunditzione de totus e po cuss'etotu est precisada coment'e diritu e dovere de su citadinu / pèrdere o pèrderesi sa l. = fai ccn. cosa de dèpiri acabbai in presoni
Synonyms e antonyms
indipendéntzia
/
responsabbilidade
| ctr.
dipendéntzia,
prejonia
Sentences
pro s'amore de sa libbertade si fit a manu sua esiliada ◊ nci at libbertadi po piticus e mannus ◊ chèrrere dia chi sa voche mea límpia e serena de s'universu tochet donni vena chi si nutrit de amore e libbertade (T.Cherchi)◊ sa libbertadi prus giusta e santa est de no nci ai meri o serbidori ◊ chini timit de abarrai solu non dhi praxit sa libbertadi
2.
bastàscia, foras de domu mia o perdu sa libbertadi, oi!
Etymon
spn.
Translations
French
liberté
English
freedom
Spanish
libertad
Italian
libertà
German
Freiheit.
líbbera libba
libberaciòne , nf: libberassione,
libberatzione Definition
sa faina de libberare, de iscabbúllere de ccn. e de calecuna cosa chi faet dannu e pruschetotu ndhe leat sa capacidade de fàere cunforma a sa cusciéntzia e a sa responsabbilidade chi pertocat a donniunu e a totu sa gente
Synonyms e antonyms
iscoitada,
libberu
Sentences
fintzas in bidha fateint su comitadu de libberatzione, ma bi aiat de nos libberare de su fàmine ◊ solu sas gherras de libberatzione sunt pulidas - naraiat Lussu
Translations
French
libération
English
liberation
Spanish
liberación
Italian
liberazióne
German
Befreiung,
Freilassung.
libberài , vrb: allibberai, libberare Definition giare sa libbertade, lassare líbberu, pònnere in libbertade, iscabbúllere de calecuna cosa o de ccn. chi no lassat fàere su chi si credet giustu o bonu Synonyms e antonyms allibberai, illebberare, iscabbúllere, libbertai Sentences s'isfortzàt po si libberai de cudhus malafatoris ◊ libberàennos de dónnia male! ◊ in cussu troboju su malevadadu no est reséssidu a si libberare ◊ Luisicu si fut libberau de sa camisa niedha Etymon ltn. liberare.
libberàle, libberàli , agt Definition prus che àteru, chi apartenet a una currente pulítiga a favore de is libbertades de su citadinu.
libberamènte, libberamènti , avb Definition segundhu sa volontade, chentza èssere obbrigaos, a praxere.
libberàre libberài
libberassiòne, libberatziòne libberaciòne