liadòrza leadòrza
liadróxu , nm Definition su tretu inue in is errios si leat s'abba a cora, s’iscassat in su andhare e si faet intrare a unu possessu Synonyms e antonyms cassiadorju, leada 2. s'arruaxu at serrau su bacu fendi a liadroxu e s'àcua at segau a manu manca Etymon srd.
liàdu leàdu
liàdu 2 , agt Definition nau de ccn., chi est postu de capedhu, chi giughet su bonete postu in conca Synonyms e antonyms | ctr. illiadu, illionzadu.
liadúra , nf: ligadura Definition acapiadura, prus che àteru cosidura o incolladura chi si faet a is pàginas de is libbros po dhas poderare bene impare cun sa cobertina; si narat de is annoigadòrgios tra duos arremos de sa carena; pinzos de conca (mucadore, bonete); si narat fintzes de una genia de meighina a brebos, fatúgiu, in s'idea de acapiare s'àteru Synonyms e antonyms liantza, prendhidura / cdh. liamu / annodricadorju, annuadórgiu, innoigadórgiu / fatúgiu, mazina | ctr. isorbidura 2. sunt sos ossos meos fiacados a fortza de su tantu patimentu, in cada ligadura irgiotulados 4. est coment'e chi ti apant fatu carchi fatuzu, carchi ligadura chi ti at aprantadu su coro e sa mente Etymon srd. Translations French liage, reliure, remboîtage English binding Spanish atadura, encuadernación, ligamento Italian legatura, rilegatura German Binden, Einband.
liàga , nf: gliaga Definition malandra, genia de male (de segada, de freadura, de abbruxadura) chi in sa carena ndhe iscarràgiat sa carre bia; in cobertantza, unu malu a baliare, chie est de istrobbu che s'orrúngia Synonyms e antonyms freadura, piae, piaga Sentences ti apu a ungi is liagas cun s'ollu de is seti virtudis! ◊ is liagas de Cristus funta cincu 2. bell'àtara liaga, cussu!… Scientific Terminology mld Etymon spn. Translations French plaie, ulcère English ulcer, sore Spanish llaga Italian piaga, úlcera German Ulkus, Wunde.
liagài , vrb: agliagai, gliagai* Definition apèrrere o fàere liagas, freaduras Synonyms e antonyms apiagare, apragastare, friai.
liagàu , pps, agt: gliagadu Definition de liagai; chi portat calecuna liaga, chi est totu liagas / terra liagara de su sicoi = abberta, tzacada Synonyms e antonyms malandrau Sentences miràculos si biesint in tzegos, surdos, liagados ◊ gasi totu liagada ti poniat in presone.
liài , vrb: liare, ligai, ligare Definition acapiare cun calecunu lióngiu, ma mescamente acapiare bestimentu cun is corros de su bestimentu etotu (es. sa tiazola, su muncadore), o fintzes ammontare sa conca, aderetzare is pilos; rfl. chínghere; fàere una genia de meighina, fatúgiu, acapiare cun is brebos Synonyms e antonyms acapiae, alliongiae, prèndhere | ctr. isòlbere, isprèndhere Idioms csn: liai ogu = pònnere ogru; liai bèni fuedhendu = fàghere unu chistionu ladinu, bene fatu, chi benit a concruos; ligai perda in anedhu = incrastare ranu de prendha in anedhu Sentences candho si nch'est ischidadu, si est sapunadu, si at liadu sa berrita a tortu e at carrigadu s'archibbusu ◊ liadí sa bulla de sa camisa aintru de is cratzonis! 2. lis at nau sos berbos, a sos canes, pro los ligare ◊ cussu daori depit èssi ogu chi dhi ant liau! Translations French lier English to tie Spanish atar Italian legare German binden.
liài 1 leài
liàma làma
liàma 1 làma 2
liaméntu , nm Definition su liare, acapiare a brebos Synonyms e antonyms pigamentu, prendhidura Sentences fait sa mexina de su liamentu de s'ogu Etymon srd.
liàndru leàndru
liàntza , nf Synonyms e antonyms liadura.
liànu , agt: glianu* Definition chi no est forte, nau mescamente de sa manera de fàere o de èssere / còghere sa cosa a fogu l. = a fogu lenu, brandhu Synonyms e antonyms lenu, pàsidu, pianu 1.
liànua , nf, nm: alliàuna, gliàuna, liàuna, liàuni, liàunu Definition fógliu, pígiu fine de ferru o àteru metallu, prus che àteru istangiau; genia de istrégiu Synonyms e antonyms allàinu, lama, lamiera, làuna, olgiàuna 2. toca, aciapa su liàuni de mulli! ◊ at fatu una liàuna de drucis ◊ s'àcua fiat in su liàunu Etymon ctl. llauna Translations French fer-blanc, bidon English tin Spanish hojalata Italian latta German Blech, Kanister, Dose.
liàre liài
líaru , agt: lieru, líeru Definition su significau de su foedhu fut antigamente cussu de líbberu, nau de su serbidore chi s'iscabbulliat de su mere, fut a contu suu in totu e gosàt de totu is diritos: como dhu narant pruschetotu de frutu, de gente, de animale chi no tenet neghe peruna, chi est bellu sanu; si narat in su sensu de líbberu e in su sensu de deretu puru, ténneru (nau de matas e fintzes de gente) Synonyms e antonyms daretu, sanu, síncaru / líbberu | ctr. demmu, mantzadu, neciadu Sentences frutuàriu lieru ◊ no est ómine lieru, cussu, no: est sempre curendhe! ◊ su catigadore est betzu, sicu ma lieru ◊ est fémina gentile e risulana, liera e bella 2. sentidus lierus ◊ s'àbbile atzuda e liera costoit su nidu in punta de sa rundha ◊ candho líera apo a èssere dae impignos bi apo a bènnere che monza in Terra Santa 3. mama mia a otanta annos fuit líara che pinna e che zughiat cantaganta unu sacu de patata subra su cúcuru (Z.A.Cappai)◊ su biadu de babbu candho fiat birde fiat líeru che canna Etymon ltn. liber, libera Translations French intègre, sain English integral Spanish íntegro Italian ìntegro German unversehrt.