A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Abbreviations Legenda | Symbols Legend

mofoítu , nm: mufuitu Definition una genia de pane modhe (dhue at una calidade de pane grussu chi narant mufache) Synonyms e antonyms bofolitu Sentences tzia Filomena at mandau unu mesu angioni cun duus mufuitus (A.Garau) Scientific Terminology pne.

mòfra , nf Definition marcu in sa pedhe singiale de maladia, tumore Scientific Terminology mld Etymon srdn.

mòganu , nm Definition genia de mata chi faet linna de òpera Scientific Terminology lno Translations French acajou English mahogany Spanish caoba Italian mògano German Mahagoni.

mogédhu , nm Definition genia de istrégiu de ortigu Synonyms e antonyms malune, moissu, moitedhu, umpedhu Scientific Terminology stz.

mòghere mòere

móghia, móghida módia

moghiméntu , nm: moimentu, movimentu, muimentu Definition su mòvere, fàere calecuna cosa ispostandhosi, andhandho, faendho; fintzes organizatzione chi si proponet calecunu iscopu e po cussu faet cosa, pigat initziativas Synonyms e antonyms módia, mofitia, motu 1 Sentences semus totu in movimentu pro sas votatziones ◊ in sa manifestatzioni si bit movimentu de bandieras ◊ dónnia movimentu o tzàchidu dhu fait timi ◊ su movimentu de sa fémina est bàndhidu 2. su moghimentu de sos traballadores at fatu cambiare cosas meda Translations French mouvement English move, movement Spanish movimiento Italian moviménto German Bewegung.

móghiu módiu

mogiólu magiólu 1

mogiólu 1 , nm Definition min. de mógiu: istugighedhu a pònnere sale.

mógiu , nm, nf: moja, moju, moi, mou, moxu Definition istrégiu de ortigu a fundhu tundhu e costaos artos po pònnere abba, sale, po múrghere; mannu meda, a pònnere abe; mesura de istrégiu: 45 litros, de terrenos, 0,40 de étaru; tumborru de ortigu, serrau a una parte cun pedhe de cane cun duas trícias de pilu de giua de cuadhu postas a grughe, una aintru de s'àtera a sa parte de fora, cun d-un'agu punta a istúturu in mesu de dónnia trícia / min. moighedhu (a/c.: nr. "mói", ma su pl. "mòis", sa var. mou faet su pl. moos), mogiolu (istugighedhu a pònnere sale) Synonyms e antonyms abialzu, bugnu, caidhu, casa, moissu, moitedhu, tulu / murghijola Idioms csn: moju apunt'a ghetare = acanta a iscussurai (nau de ccn., èssere che m. apunt'a ghetare = chíbberu, chi si creit meda); pròere o betare abba a mojos = a dellúbbiu; papai dexi mois de sali = campare meda; nci essit in coranta mois = narat cosas ispropositadas, ch'essit costa costa, pala pala, ch'essit in costas de pinnetu; fàghere sa conca che moju a unu = dàreli ifadu a fortza de faedhare meda, de li chircare chistiones e contos Sentences cussu tenet mojos e faghet mele meda 2. sete mojas de farina, sete mojas de pabassa ◊ s'olia de macinai dha mesurant a mou 3. est proghendhe, ghetandhe s'abba a mojos ◊ gei dhu scis ca seu cosa de pagu fidai: chi mi benint is cincu minutus nci essu in coranta mois! ◊ no nci at a papai dexi mois de sali! ◊ càlladi mudu, chi mi che ses faghindhe sa conca che moju! ◊ immó no nci dha tireis in centu mois, lassai is chistionis! Surnames and Proverbs smb: Moi, Mou, Moy Scientific Terminology stz, mds, sjl Etymon ltn. modius Translations French boisseau, ruche English modius, apiary Spanish moyo, recipiente para las medidas de capacidad, un tercio de una hectárea Italian mòggio, alveare German Scheffel, Bienenstock.

mòglia , nf: molla 1 Definition istrumentu de ferru o àtera matéria fatu a trotóigos chi cedit cun su pesu e torrat a su logu suo, a comente fut innanti Etymon ctl. molla Translations French ressort English spring Spanish muelle Italian mòlla German Feder.

mòglia 1 , nf: molla 2, móllia Definition genia de pische de abba, de erriu o de lagu Synonyms e antonyms tinca Scientific Terminology psc Etymon ctl. molla.

mogliedhéu , avb Synonyms e antonyms imbecis Sentences mi iat nau chi ei, mogliedheu no at fatu nudha! (P.Pillonca)

mogliòla , nf Definition merdona de mare, genia de pische mannitu: est un'arratza de merulutzu Scientific Terminology psc, phycis phycis Translations French mostelle English kind of fish Spanish brótola Italian pastènula bruna German Mittelmeerfisch, der zu der Gadidae Familie gehört.

mógliu , nm: molle, mollo, mollu Definition sestadura o forma de paperi po traperis, forma de linna po sabbateris chi serbit a fàere bestimentu o cartzamenta, de làuna po fàere druches; genia de istrégiu, o fintzes aina, fatu segundhu sa figura chi depet essire, ue si betat su metallu iscagiau po pigare sa forma comente intostat ifridandho (in cobertantza fintzes conca); persona o cumportamentu chi faet de ghia, chi si cricat de assimbigiare; in sa màchina de fàere macarrones est unu discu cun is istampos segundhu sa genia de macarrone chi depet fàere essire / pàrrere betadu a mollu = èssere bene fatu, bellu, fatu coment'e chi siat essidu de una fromma Synonyms e antonyms càlibbru, folma, modellu 2. trinta pilos no giughet in mógliu! ◊ su mollo chi amus connotu po fàghere ballas de prumu fit a ghisa de tenatza 3. isse li fit babbu e frade, mastru e mollu ◊ custa de antiga cantada est unu mollu (F.Onnis)◊ sa Sardigna est difítzili de redusi a mòglius furisteris (G.Lilliu)◊ oi is leis me in Sardigna dhas faint asuba de is mollus de s'istadu italianu ◊ custa poesia mustrat molles de vida chi sos giòvanos como ant irbandhonadu 4. a provégliu mi narant Padre Solle: sos versos chi mi bessint dae buca parent esser betados a su molle Etymon ctl. mottlo, mottle Translations French moule, forme, modèle English mould Spanish molde Italian stampo, fórma, mòdano, modèllo German Form, Modell, Schnittmuster.

mògna , nf: mòngia, monza Definition fémina chi faet votu e si giaet totu a Deus e a una vida de fide, a serbire o atèndhere gente bisongiosa Idioms csn: andharesiche o intraresiche a m., essiresindhe de monza; monza de domo = fémina chentza cojada chi sighit a istare in domo de su babbu e de sa mama; mongixedha: una zenia de pane modhe, russu; cara ’e monza = una creze de basolu; mòngia arrúbia, mòngia niedha = crezes de cóciula; inserrau che m. = chi no essit mai Sentences chi abarru abetendi a issu fàciu sa vida de mòngia! ◊ si ch'est intrada a monza addaghi sos de domo no l'ant lassada cojare cun chie cheriat ◊ sa meri est totu sa santa dí incortia in cust'apusentu coment'e una mòngia de clausura 2. mòngias de Sant'Agustinu, duas concas in d-unu cuscinu! Etymon ctl. monja Translations French religieuse, sœur English nun Spanish monja Italian mònaca, suòra German Nonne, Schwester.

mògno, mógnu , nm: monzu, mugnu Definition sos pilos de sa fémina ispizados, fatos a tritzas e presos a nodu mannu in sedha de cúcuru (ma dados unu pagu a daisegus) Synonyms e antonyms cuchedha, cucone, cucua, cucurinu, curcuvedha, mirriotu Sentences a batórdighi annos fit una bella picioca, alta, cun sos pilos fatos a mognu Surnames and Proverbs smb: Mongiu Etymon ctl., spn. monyo Translations French chignon English chignon Spanish moño Italian cròcchia German Haarknoten.

mògola , nf Definition genia de pedrighedha e de giogu, su giogu de is mògolas, de is bicus o pículas, o de sos bàtiles (chimbe pedrighedhas tundhas, de erriu); a logos fintzes pedra manna, coróngiu Synonyms e antonyms bicu 1, brusca 1, cucu 1, lecucu, tàllara / caróngiu 2. su camminu, tramesu su bacu e su monti, tramesu a is mògolas, dhi pariat su camminu chi lompiat a sa libbertadi Scientific Terminology ggs Etymon srdn.

mogolàrgiu , nm Definition logu de mògolas, de pedra Synonyms e antonyms crastatza, pedraju, pedrera, pedriaxu Etymon srd.