pastorizàre , vrb Definition tratare su late a calore forte a manera de no si guastare ma chentza dhi fàere pèrdere is calidades chi si iant a pèrdere cun su budhimentu, coendhodhu; fintzas pastorigare 2. chie pastorizat manighizat.
pastorízu , nm Definition totu su manígiu chi si faet a su late Sentences tziu Ortale fit urtimandhe sos pastorizos de su late in su cuile, apenas úmpriu su recotu Etymon srd.
pastosidàde, pastosidàdi , nf Definition su èssere pastosu, nau de is papares.
pastósu , agt Definition nau de alimentu, chi prenet, chi giaet sustàntzia meda (nau de terrenu puru) Sentences Silanos, ses cussorza 'e poesia ca possedis pastosu su terrinu (B.Longu).
pastróxu partóxu
pàstu , nm Definition
su papare cunsideradu coment'e borta chi si papat, chi si pigat
Synonyms e antonyms
scatúsciu
Sentences
tra irmurzu, merendha e chena si faghent tres pastos a die ◊ s'at papau a unu pastu su cadhu cun s'imbastu, ingurtit che surcu de abba!
Etymon
ltn.
pastus
Translations
French
repas
English
meal
Spanish
comida
Italian
pasto
German
Essen,
Mahlzeit.
pastudrèmini , nm Definition
erva de ràmine, genia de erba chi camminat meda sutaderra, totu cambos nuosos e tostaos (chi faent is arraighinedhas, fines fines, in is nodos) istrobbosa e mala a bínchere fintzes in logu trebballau
Synonyms e antonyms
araminzu,
arramanarxu,
eràmine,
gràmene,
norodhàsile,
orgodhàsile,
orodhasu,
trèmini
Sentences
in bíngia su pastudrèmini tocat a dhu circai bèni po ndi dhu bogai totu
Scientific Terminology
rba, Cynodon dactylon
Translations
French
chiendent
English
scutch
Spanish
grama
Italian
gramigna
German
Hundszahn.
pastúmini , nm Definition cosa de papare, prus che àteru po bestiàmene.
pastúra , nf Definition
su logu e s'erba a pàschere / p. franca = pàsculu francu, genia de cuntratu (unu ponet is pàsculos, s'àteru su bestiàmene e su trebballu: su frutu est a mesapare)
Synonyms e antonyms
ammindha,
erba,
paschinzu,
pàsculu
Sentences
sunt bichinos de pastura ◊ sos pastores pregant s'abba pro chi crescat sa pastura ◊ truvat su masone a sa ínnida pastura ◊ cussas tancas las tenent issos in pastura ◊ cufromma a sa pastura sa rassura
Etymon
ltn.
pastura
Translations
French
pâturage
English
graze
Spanish
pasto
Italian
pàscolo
German
Weide.
pasturài , vrb: pasturare Synonyms e antonyms pàscere Sentences su pastore si leat su bachidhu e bogat sas alveghes pasturendhe ◊ issus funt pasturendi bestiàmini insoru.
pasturàle , nm Definition in sa camba de is cuadhos, tretu a bisura de nodu e chirrione de pilos longhitos in s'annoigadórgiu tra su cambúciu e sa cannedha Sentences sa cannedha àrtziat dae s'arva de su pasturale a su grenucu (G.Albergoni)◊ sos pasturales sont de su matessi pilu e colore de s'animale Scientific Terminology crn.
pasturàre pasturài
pasturía pastoría
pasturicàre pastoricàre
pàsu pàsa 1
pasulànu , agt Definition chi abbarrat asseliau, in pàusu Synonyms e antonyms pachiosu, pàsidu Sentences allegra e pasulana, sa porchedha incalorida si fit drommida in sa friscura Etymon srd.
pàta , nf Definition
su calore de sa forredha, ma fintzes sa basca
Synonyms e antonyms
caentu,
patera,
tebidori
/
basca
| ctr.
frios
Idioms
csn:
avb.: a p. a fogu, a p. de fogu = a calor'a fogu; cotu a p. = cotu in su pamentu de su foghile imbudhighinadu; p. a… = afaca a…; su fogu betat p. = mandhat caentu
Sentences
lezindhe custu contu paret de intèndhere sa pata de su forru coghindhe su pane ◊ no caentao mancu a pata a fogu (P.Bitto)◊ fit in domo sétzidu a pata a fogu ◊ intret segura sa pata de beranu!
2.
fimus sétzidos pata a tie a nos contare sos contos
Surnames and Proverbs
smb:
Pata, Patta
Translations
French
chaleur du foyer
English
home warmth
Spanish
calor del hogar
Italian
calóre del focolare
German
Wärme der Feuerstelle.
pàta 1 , nf Definition
su matessi tanti de un'àteru, s'arresurtau oguale a su de s'àteru
Synonyms e antonyms
cdh. impata
Idioms
csn:
fàghere p., èssere a p. = èssere patos, àere su matessi tantu (de puntos, de cosa addesumada, e gai); cadhos de pata = cuadhus chi lompint impari, currendi; andai, o fai cosa, pat'apari = paris, totu paris; sos puzones de pata = de sa matessi cria, chi si che bolant paris; pat'apari = fàcia apari
Sentences
amus fatu pata zoghendhe a cartas ◊ sos cadhos a paríglia in serras ponent pata de óbbligu ◊ dae nidu est boladu cun alas de astore lassendhe in d-una in d-una sos puzones de pata in bidatone (A.Dettori)◊ cherimus su riconnoschimentu de su sardu paris e pata cun s'italianu ◊ candho tancamus contos semus a pata
2.
duus amigus fiant andaus pata apari a is domus bècias po biri chi dhoi essiant cosas mauas ◊ cudhus duus s’ant contau pata apari su bisu chi ant fatu
Translations
French
égalité
English
draw
Spanish
pata,
empate
Italian
patta
German
Unentschieden.
patabàri , avb Definition pata a pari, pat'e pari = impare Sentences is dus piciocus ant decídiu de abarrai patabari.
patàda , nf Definition
terrenu in paris, parighinu, in logos de monte, paris de logos artos / sa p. de sos cadhos = su pònnere impares is cuadhos candho tzucant a cúrrere
Synonyms e antonyms
campeda,
giara
Sentences
l'aiant richiamadu pro andhare a gherrare contras a sos Austríacos in sa patada de Asiago ◊ s'elimóbbile l'ant dassadu in d-una patada chi galu serbàt sinnales de ortos e binzas (Z.F.Pintore)
Scientific Terminology
slg
Etymon
srd.
Translations
French
haut plateau,
alignement
English
upland,
alignment
Spanish
altiplanicie,
meseta,
alineación
Italian
altopiano,
allineaménto
German
Hochebene,
Einreihung.