A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

pastorizàre , vrb Definitzione tratare su late a calore forte a manera de no si guastare ma chentza dhi fàere pèrdere is calidades chi si iant a pèrdere cun su budhimentu, coendhodhu; fintzas pastorigare 2. chie pastorizat manighizat.

pastorízu , nm Definitzione totu su manígiu chi si faet a su late Frases tziu Ortale fit urtimandhe sos pastorizos de su late in su cuile, apenas úmpriu su recotu Ètimu srd.

pastosidàde, pastosidàdi , nf Definitzione su èssere pastosu, nau de is papares.

pastósu , agt Definitzione nau de alimentu, chi prenet, chi giaet sustàntzia meda (nau de terrenu puru) Frases Silanos, ses cussorza 'e poesia ca possedis pastosu su terrinu (B.Longu).

pastróxu partóxu

pàstu , nm Definitzione su papare cunsideradu coment'e borta chi si papat, chi si pigat Sinònimos e contràrios scatúsciu Frases tra irmurzu, merendha e chena si faghent tres pastos a die ◊ s'at papau a unu pastu su cadhu cun s'imbastu, ingurtit che surcu de abba! Ètimu ltn. pastus Tradutziones Frantzesu repas Ingresu meal Ispagnolu comida Italianu pasto Tedescu Essen, Mahlzeit.

pastudrèmini , nm Definitzione erva de ràmine, genia de erba chi camminat meda sutaderra, totu cambos nuosos e tostaos (chi faent is arraighinedhas, fines fines, in is nodos) istrobbosa e mala a bínchere fintzes in logu trebballau Sinònimos e contràrios araminzu, arramanarxu, eràmine, gràmene, norodhàsile, orgodhàsile, orodhasu, trèmini Frases in bíngia su pastudrèmini tocat a dhu circai bèni po ndi dhu bogai totu Terminologia iscientìfica rba, Cynodon dactylon Tradutziones Frantzesu chiendent Ingresu scutch Ispagnolu grama Italianu gramigna Tedescu Hundszahn.

pastúmini , nm Definitzione cosa de papare, prus che àteru po bestiàmene.

pastúra , nf Definitzione su logu e s'erba a pàschere / p. franca = pàsculu francu, genia de cuntratu (unu ponet is pàsculos, s'àteru su bestiàmene e su trebballu: su frutu est a mesapare) Sinònimos e contràrios ammindha, erba, paschinzu, pàsculu Frases sunt bichinos de pastura ◊ sos pastores pregant s'abba pro chi crescat sa pastura ◊ truvat su masone a sa ínnida pastura ◊ cussas tancas las tenent issos in pastura ◊ cufromma a sa pastura sa rassura Ètimu ltn. pastura Tradutziones Frantzesu pâturage Ingresu graze Ispagnolu pasto Italianu pàscolo Tedescu Weide.

pasturài , vrb: pasturare Sinònimos e contràrios pàscere Frases su pastore si leat su bachidhu e bogat sas alveghes pasturendhe ◊ issus funt pasturendi bestiàmini insoru.

pasturàle , nm Definitzione in sa camba de is cuadhos, tretu a bisura de nodu e chirrione de pilos longhitos in s'annoigadórgiu tra su cambúciu e sa cannedha Frases sa cannedha àrtziat dae s'arva de su pasturale a su grenucu (G.Albergoni)◊ sos pasturales sont de su matessi pilu e colore de s'animale Terminologia iscientìfica crn.

pasturàre pasturài

pasturía pastoría

pasturicàre pastoricàre

pàsu pàsa 1

pasulànu , agt Definitzione chi abbarrat asseliau, in pàusu Sinònimos e contràrios pachiosu, pàsidu Frases allegra e pasulana, sa porchedha incalorida si fit drommida in sa friscura Ètimu srd.

pàta , nf Definitzione su calore de sa forredha, ma fintzes sa basca Sinònimos e contràrios caentu, patera, tebidori / basca | ctr. frios Maneras de nàrrere csn: avb.: a p. a fogu, a p. de fogu = a calor'a fogu; cotu a p. = cotu in su pamentu de su foghile imbudhighinadu; p. a… = afaca a…; su fogu betat p. = mandhat caentu Frases lezindhe custu contu paret de intèndhere sa pata de su forru coghindhe su pane ◊ no caentao mancu a pata a fogu (P.Bitto)◊ fit in domo sétzidu a pata a fogu ◊ intret segura sa pata de beranu! 2. fimus sétzidos pata a tie a nos contare sos contos Sambenados e Provèrbios smb: Pata, Patta Tradutziones Frantzesu chaleur du foyer Ingresu home warmth Ispagnolu calor del hogar Italianu calóre del focolare Tedescu Wärme der Feuerstelle.

pàta 1 , nf Definitzione su matessi tanti de un'àteru, s'arresurtau oguale a su de s'àteru Sinònimos e contràrios cdh. impata Maneras de nàrrere csn: fàghere p., èssere a p. = èssere patos, àere su matessi tantu (de puntos, de cosa addesumada, e gai); cadhos de pata = cuadhus chi lompint impari, currendi; andai, o fai cosa, pat'apari = paris, totu paris; sos puzones de pata = de sa matessi cria, chi si che bolant paris; pat'apari = fàcia apari Frases amus fatu pata zoghendhe a cartas ◊ sos cadhos a paríglia in serras ponent pata de óbbligu ◊ dae nidu est boladu cun alas de astore lassendhe in d-una in d-una sos puzones de pata in bidatone (A.Dettori)◊ cherimus su riconnoschimentu de su sardu paris e pata cun s'italianu ◊ candho tancamus contos semus a pata 2. duus amigus fiant andaus pata apari a is domus bècias po biri chi dhoi essiant cosas mauas ◊ cudhus duus s’ant contau pata apari su bisu chi ant fatu Tradutziones Frantzesu égalité Ingresu draw Ispagnolu pata, empate Italianu patta Tedescu Unentschieden.

patabàri , avb Definitzione pata a pari, pat'e pari = impare Frases is dus piciocus ant decídiu de abarrai patabari.

patàda , nf Definitzione terrenu in paris, parighinu, in logos de monte, paris de logos artos / sa p. de sos cadhos = su pònnere impares is cuadhos candho tzucant a cúrrere Sinònimos e contràrios campeda, giara Frases l'aiant richiamadu pro andhare a gherrare contras a sos Austríacos in sa patada de Asiago ◊ s'elimóbbile l'ant dassadu in d-una patada chi galu serbàt sinnales de ortos e binzas (Z.F.Pintore) Terminologia iscientìfica slg Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu haut plateau, alignement Ingresu upland, alignment Ispagnolu altiplanicie, meseta, alineación Italianu altopiano, allineaménto Tedescu Hochebene, Einreihung.