rechínta , nf: arrechinta, richinta Definition genia de pelea, de arrebbentu, fintzes tostorrímine, reberdia Synonyms e antonyms cadha, impodha, matana / abbétia, perronia, revessiu, tostorrímine Sentences líbberannos de rechinta chi no morzemas de gana! (D.Mele) 2. po no pagai bogat rechintas! (R.Pani) Etymon ctl. requinta.
rechintósu , agt Definition
chi costumat a giare rechinta, matana, e, nau de gente, chi sighit a pedire fintzes su chi o candho o comente no depet, giaendho istrobbu
Synonyms e antonyms
frapudu
/
apigonau,
genosu,
ifadosu
2.
su mesi de martzu est rechintosu
Scientific Terminology
ntl
Etymon
srd.
Translations
French
impertinent
English
pestering
Spanish
pesado
Italian
petulante
German
aufdringlich,
lästig.
rechisitória , nf Definition sa crica e relata cantu prus precisa de totu is curpas de carrigare a un'imputau in dibbatimentu, su chi faet su púbblicu ministeru.
rècia , nf: arrècia* Definition cosa intrada apare (ferru, canna, linna) po serrare o amparare calecuna cosa / genias de rècia: r. a branca (faet coment'e a bombè a sa parte de bàsciu, in in fentanas), r. de capella, r. de canna po inserrai su pisci Synonyms e antonyms arraciada, ferrada / giaga.
rècia 1 , nf Definition balia, fortza (fintzes de istare prantau, de andhare) Synonyms e antonyms briu, foltza Sentences oe no apo rècia peruna, no resesso a fàghere nudha! ◊ cuss'ómine no at rècia.
reciàda , nf: arraciada* Definition ferros intraos apare de unu betu e a istúturu, po serrare mescamente aperturas a parte de fora de sa domo Synonyms e antonyms arrècia, ferrada Sentences in custa giungla de cristianus, dognunu at postu reciadas a su coru!
reciadédhu , nm Definition genia de trebballu a tessidura a manu, unu pagu lascu Scientific Terminology ts Etymon srd.
recída , nf: arrecia,
erricia,
retzida,
ricida Definition
paperi, documentu chi narat de àere arreciu o pagau una cosa; su arregòllere a ccn. (istràngiu, amigu, àteru)
Synonyms e antonyms
retzivu
/
acasàgiu,
acogliéntzia
Sentences
issu, e fit iscritu in sa retzida, aiat pagadu duamiza francos
2.
chie li faghiat bona retzida, a isse, fit una de sas teracas
Etymon
srd.
Translations
French
quittance
English
receipt
Spanish
recibo,
acogida
Italian
ricevuta
German
Quittung,
Empfang.
recíre , vrb: arrecire, erricire, retzire, ritzire Definition pigare, arregòllere ccn. cosa o ingòllere a calecunu / coment'e retzidu! = arrefudu grabbosu de unu brindhu Synonyms e antonyms acasagiai, acollire, picare / acetai | ctr. donai / dipaciare, mandai Sentences s'aràdio nostru no retzit, paret chi no retzat 2. bi sunt sos chi lu retzint e bi sunt sos chi che lu dispàciant ◊ cufromma a su chi amos fatu e dadu amos a retzire ◊ – beni ca nosi fais cumpangia a pràndiri! – gràssias: coment'e erriciu! Etymon itl. ricevere.
récita , nf: rétzita Definition arrapresentatzione de una cummédia o àteru, comente si faet in teatru.
reclàme , nf Definition paperi, giornale o àteru po presentare produtos a bèndhere / betare sa r. = passai e donai, o lassai in sa cascita de sa posta, sa r.
recòchere, recòghere , vrb: arrecòchere,
regòghere Definition
fàere in colore coment'e brutu, apenas iscurosu, coment'e inniedhigandho pagu pagu
Synonyms e antonyms
abburare,
acotilai,
ammoriscai,
anniedhigai
Sentences
su sole a tropu regoghet sa robba bianca ◊ sa robba est regota de su brúere e de su tempus ◊ sa robba bianca si no est bene samunada agabbat chi si regoghet
Translations
French
brunir
English
to brown
Spanish
ennegrecer
Italian
abbrunare
German
bräunen.
recògliere , vrb: arragolli,
regògliere,
regòllere,
regòlliri Definition
ingòllere sa cosa, mescamente pigandhodha de terra, e pònnere in calecunu logu o istrégiu totu impare; acasagiare gente, arrecire a domo, pigare e chistire una cosa chi giaet àtere; batire, torrare a domo / pps: recortu, regoltu; indic. 1ˆ p. sing. regorzo; cong. 3ˆ p. sing. regolzat
Synonyms e antonyms
acabidae,
acoglire,
acurumai,
arregoglire,
bòdhere,
bodhire,
tòdhere
/
recoire,
recòrdere
| ctr.
fuliai,
lassae
Idioms
csn:
regòlliri su partu = atèndhere a sa fémina parturindhe; regòlliri su respiru = torrare àlidu; regòlliri is puntus = tènnere sos puntos de unu triballu téssidu pro no s'iscontzare; (nadu de unu tumore, de fruschedha) regòlliri = martzire
Sentences
l'ant aciapadu rutu in mesu de su ludu: sa zente est curta e ndhe l'ant regortu (P.Masia)◊ s'istadu italianu nachi est de sos prus ricos e no est bonu a regòllere vintimiza Albanesos! ◊ sos carabbineris li ant postu sos ferros, a su mortore, e che l'ant regortu
2.
donzi sero regolliat cun d-una imbreaghera niedha ◊ fit regortu a bidha pagu tempus dae sa Líbbia ◊ sos mortos che los ant recortos a bidha ◊ m'importat chi custa terra nostra nos regolzat totus
Translations
French
ramasser,
retirer
English
to pick up,
to gather,
to shelter,
to withdraw
Spanish
recoger
Italian
raccògliere,
ritirare
German
sammeln,
aufnehmen,
abholen.
recoíre , vrb: arrecuire,
recuire,
recuiri,
ricuire Definition
torrare a su logu inue s'istat, si bivet, pruschetotu a domo, a bidha, a pasare o po si ndhe arretirare deunudotu; pònnere sa cosa chistia in ccn. logu, portare a domo, a magasinu, a su logu chi si faet fúrriu
Synonyms e antonyms
contoniai,
ghirare,
recògliere,
recòrdere,
remuire,
soniae
/
remonire
| ctr.
essire,
tocai 1
Sentences
fata sa zorronada, recuo ◊ Pitzente a ora de mesa note pro sa una recuit a domo ◊ prima de recuire pro sa chena sos pitzinnos giogant ◊ unu bortaedie fimus recuindhe a bidha ◊ adiosu: deo mi recuo! ◊ a ue est nadu si podet recuit dae s'últimu cabu de su mundhu
2.
recui sas bertighitas! (P.Mossa)◊ babbai che aiat recuiu sas crapas a sa mandra e fit ghirau a cuile ◊ fit una die frita, su sole si fit solu incioradu e si fit recuidu impresse (S.Saba)◊ mancumale chi che l'ant recuida, sinono capubbada ite aiat fatu!◊ recuide sos pitzinnos!
Etymon
spn.
recudir
Translations
French
rentrer chez soi
English
to get back home
Spanish
recogerse,
retirarse
Italian
rincasare
German
heimkehren.
reconnoschéntzia , nf: arreconnoscéntzia*, riconnoschéntzia Definition su si connòschere de su bene arreciu de ccn. e manera de fàere chi dhu giaet a bíere Sentences pro dimustrare reconnoschéntzia li at prummissu de li fàghere un'ispuntinu.
reconnòschere , vrb: arreconnosci, reconòsciri, riconnòschere Definition giare a bíere de connòschere una cosa, o a unu bistu o connotu àtera borta, atrogare calecuna cosa (es. su chi unu at fatu, s'arrexone de s'àteru); giare a bíere de si connòschere de unu bene arreciu Synonyms e antonyms connòscere Sentences sos dutores reconnoscheint su male ◊ totus ti lu reconnoschent chi ses su traballadore prus sériu e onestu de bidha ◊ totus aiant riconnotu ca fuit zusta sa proposta sua.
reconnoschiméntu , nm: arreconnoscimentu*, riconnoschimentu Definition su reconnòschere, fintzes su giare su méritu a chie dhu tenet, o unu prémiu coment'e singiale de istima Synonyms e antonyms arreconnoscéntzia.
reconòsciri reconnòschere
reconsízu , nm: regosítziu,
regosizu Definition
gosu, prexu mannu
Synonyms e antonyms
allibbiamentu,
cuntentesa,
gaju,
gódiu,
gosamentu,
gosa,
isciúscia,
ispaju,
lobru
Sentences
si presentat su Fizu pro dare a chelu e terra regosizu ◊ oe s'empireu chelu sentit grandhe reconsizu ◊ fetant grandhe regosítziu totu sos mortales tristos!
Etymon
ctl., spn.
regosig
Translations
French
joie,
jubilation
English
mirth
Spanish
regocijo
Italian
grande godiménto,
gàudio
German
Wonne,
Freude.
recontàre , vrb Definition nàrrere su contu, contare s'istória Synonyms e antonyms contae Sentences cale limba at a poder recontare su cuntentu assoras chi proesit cudhu pópulu ebreu? (A.Loy)◊ at ordinadu de recontare totugantu.