torrinónzu , nm Definition su trebballare a tórinu Synonyms e antonyms torinadura Etymon srd.
tórrinu tórinu
tórriu , agt, nm Definition
chi o chie faet su tostau, su duritosu, chi si faet pregare
Synonyms e antonyms
impregadu,
rempellu,
screnciosu
Sentences
no sias tantu tórriu cun megus! ◊ cussu no bi afilat meda a crésia, est tórriu fintzas a sa missa
Etymon
ltn.
torridus
Translations
French
rétif
English
unwilling
Spanish
reacio,
renuente
Italian
restìo
German
wiederwillig.
torrobbài , vrb Definition furare, pigare s'orrobba, sa cosa, a un'àteru a prepoténtzia Synonyms e antonyms acrassare, afufai, arpiai, arrapagnare, aungrare, craspuare, furai, idorrobbai*, irrobbare, isorrobbare Sentences si su meri de sa domu isciat a it'ora de sa noti benit su ladroni iat a aturai iscidu e no s'iat a lassai torrobbai sa domu (Ev)◊ funt torrobbendu su logu! ◊ torrobbànt is massajus.
torrobbatóriu , nm Definition fura manna fata cun sa fortza e cun armas Synonyms e antonyms aciapa, acrassamentu, bardana, fura, irrobbatóriu, ladratzonia, ladroneria Etymon srd.
torróbbu , nm Synonyms e antonyms acrassamentu, bardana, fura, irrobbatóriu, torrobbatóriu Etymon srd.
torrobonàda , nf Definition traghidada, tzàcurru de tronu Synonyms e antonyms torrocaxa, tronamentu, tronu Sentences totinduna intendu un'isciumbullu forti pariant torrobonadas.
torrocài , vrb Definition betare a terra, isconciare totu; iscúdere a unu muru giaendho cropos a manera de si fàere a intèndhere a s'àtera parte Synonyms e antonyms destrui, idarrocai*, ifàghere, isciarrocai, isciasciai, isconciare Sentences no at a abarrai una perda asuba de s'àtera: ndi ant a torrocai totu ◊ apu a torrocai is magasinus bècius e ndi apu a fraigai atrus prus mannus ◊ e ita tiau dhoi at, ingui, torrochendu?!
torrocaméntu , nm Definition su torrocai, fintzes genia de avisu chi si faet giaendho cropos a su muru Synonyms e antonyms torrocu Etymon srd.
torrócu , nm Definition sonu, tzàcurru chi si faet betandho cosa a terra, isconciandho cosa, iscudendho Synonyms e antonyms irdorrocu*, mamudinu, sciarrocu, sciumbullu, stragambullu, torrocaxa Sentences s'intendiat su torrocu de sa marra de tziu Sisinni marrendi ◊ nci fiant arrutas tot'is duas a cúmburu a susu fadendi torrocu mannu ◊ s'intendint torrocus de tronu e luxis asulas de lampus atesu ◊ no potzu arrespundi ma provu a assachitai e pistai is peis a terra po fai torrocu (P.Pisu).
tórronu , nm Definition
genia de lobos a biraorba chi si parent a sa parte de fora de su crebedhu: su crebedhu etotu / zirare sos tòrronos, pèrderenche sos tòrronos = ammachiaisí, furriare sos cherbedhos
Synonyms e antonyms
gaja
Sentences
pómpia a ube andhas, acontza sos tòrronos! ◊ sos tòrronos meos sunt mesu pupughinaos dae sos pistichinzos ◊ oje sos tòrronos e su cracu de meda zente sunt malos a curare! ◊ si est trémidu, pessendhe a su chi li est bénnidu a tòrronos ◊ si compare at pediu cosa gai nche at pérdiu sos tòrronos!
Scientific Terminology
crn
Etymon
srd.
Translations
French
lobe cérébrale,
encéphale
English
convolution,
brain
Spanish
lóbulo cerebral,
encéfalo
Italian
circonvoluzióne,
lòbo cerebrale,
encèfalo
German
Windung,
Gehirnlappen,
Gehirn.
tórru , nm Definition su torrare, su menguare o miminare de pesu o de cantidade e mannària de una cosa; fintzes torracontu Idioms csn: èssiri chen'e t. = tostorrudu, de mal'intesa; tènniri t. = pessare innantis de fàghere sa cosa; su biazu ’e t. = càrrigu chi si portat a sa torrada puru; ampudha chen'e t. = itl. vuoto a pèrdere, chi no si depet torrare a chie l'at béndhida; macu chen'e t. = macu de manicómiu, chi no currezet; su t. de su fusili = incóida, torrada a corpu addaisegus po efetu de s'isparu Sentences cussa fit una dispedida chena torru Etymon srd.
torrulàre , vrb: torulare Definition
andhare o mòvere a orrumbuladura, orrumbulandho, a imbuscinadura e fintzes a carradura; furriare, orrúere a terra / torrulare sos ojos = furriare sos ogros
Synonyms e antonyms
arrembulai,
arrodulare,
codulare,
istirigare,
lodhurare,
lumburare,
rodhulare,
trodhulare
/
carrare
/
boltulare
Sentences
sas noderas parent isetandhe a che torulare a sa badhe ◊ no solu de pònnere passu, cantu ses tundhu, pares pallone torrulandhe ◊ sa roda est torulendhe ◊ ch'est toruladu in sas rainas finas a s'istradone ◊ su gatulinu si torulaiat in terra a sos carinnos de su pitzinnu
2.
aperint vadhes e campos chin istradones pro torulare cosas produias in aterue
3.
sos rudes zovanedhos girandhe in sos contones tórulant carros, secant lantiones (V.Zichi)◊ est brulleri e fachet su macu e torulau ch'est dae su lacu, no isco a chie cheriat istròchere!
Etymon
srd.
Translations
French
rouler
English
to roll
Spanish
rodar
Italian
rotolare
German
rollen.
tórrulu , nm Definition su primu pígiu de corgiolu chi faet su suérgiu Synonyms e antonyms bardone, gardone, túvulu Scientific Terminology rbr Etymon srd.
torrunadòre , nm Definition operaju chi manígiat su tórrinu Synonyms e antonyms torinaju.
torrunàre torinàre
torrunzàre , vrb: torunzare,
turrunzare,
turunzare Definition
giare a bíere is dentes comente faent is canes ammeletzandho de de mossigare
Synonyms e antonyms
corojare,
orulare,
torojare,
tunchiare
/
chensare,
morrugnare
2.
bi at carcunu chi turunzat e narat de no àere sorte ◊ bi at carcunu chi si turunzat e narat de no àere sorte
Translations
French
geindre,
glapir
English
to howl
Spanish
gañir,
gruñir
Italian
mugolare
German
winseln.
torteíne , nm: dortine Synonyms e antonyms dortidúdine, tortíghine, trotímene | ctr. sabiesa.