A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Abbreviations Legenda | Symbols Legend

tàmbulu , nm Definition su tambulare Synonyms e antonyms tambulada, tambuladura Sentences bòlami in bratzos, che candho minore cun passos a tàmbulu currendhe mi benias! Etymon srd.

tamburàda tambulàda

tamburinàgiu , nm: tamburinaju Definition sonadore de tamburinu Synonyms e antonyms tamburineri Etymon srd.

tamburinài , vrb Definition nàrrere o giare a ischire a totugantos, totue, a gente meda Synonyms e antonyms isprubbicare, trumbitai Etymon srd. Translations French claironner English to trumpet Spanish pregonar, airear Italian strombazzare German ausposaunen.

tamburinàju tamburinàgiu

tamburinéri , nm Definition sonadore de tumbarinu Synonyms e antonyms tamburinàgiu Etymon srd.

tamburínu , nm Definition aina a cilindru, po sonare a tzàcurru, a cropos / su t. de sa cointrotza est unu tumbarinu de ortigu o de lama serradu in ambas alas cun pedhe de cane: a un'ala, in mesu in mesu, colat subra de sa pedhe sa ena, una tritza de pilu de zua de cadhu; su t. de Gavoi est fatu de ortigu, o de linna, serradu in ambas alas cun pedhe de craba Synonyms e antonyms tamburru, tumbarinu Scientific Terminology sjl Etymon itl. tamburino.

tambúrra , nf Definition napu tamburru o túvara vitània, genia de patata americana, meda prus matuca de s'àtera, prus tostada e prus druche Synonyms e antonyms tuveraitana Scientific Terminology rbzc, Helianthus tuberosus Translations French topinambour English jerusalem artichoke Spanish aguaturma Italian topinambùr German Erdapfel.

tamburràna tambulàna

tamburràre , vrb Definition fàere moida, sonos a cropu che is chi si faent a tumborru Sentences su cúrrere de su riu agiolotadu isbatendhe dai pedra in pedra altziaiat in s'aera unu tamburrare variadu Etymon srd.

tambúrru, tambúru , nm: tumborro, tumborru, tumburru Definition tumborru, aina a cilindru, po sonare a cropos, a tzacurradura; in cobertantza, bentre manna, prena / napu o fintzes tapu tamburru = tamburra, túvara vitània, patata americana (Helianthus tuberosus) Synonyms e antonyms tàmbaru, tamburinu, túmbaru, tzumbarru 2. est andada a isposai a tumborru mannu Scientific Terminology sjl Etymon itl. tamburo.

tambússiu , nm: timbússiu Definition iscutulada forte de abba próina, istrasura Synonyms e antonyms abbisciada, abbísciu, bírrida, dallúviu, ischísciu, strasura Sentences fio apistighinzadu ca ancora su tambússiu de s'abba no cheriat sensare (B.Mazzone)◊ in caminu su timbússiu est créschidu e in chirca de apozu mi so fritidu in su zannile de una domo (I.Flore).

tamejàna , nf: damijana, tamingiana, temezana, temingiana, timinzana, tramajana, tramesana, tremezana Definition genia de istrégiu mannu (po su prus de 50, 30 litros), de imbidru, a bisura de pira, a fundhu largu, a tzugu longu istrintu: est sèmpere impreada bestia cun canna, pertighedhas o àteru siat po dhi pòdere badrare cropos e siat po cicire firma (e fintzes po dha pòdere pigare, cun duas asas in s'imbestidura)/ bestire una temezana = arrestigare, impagliai, intèssiri coment'e un'iscartedhu totu a ingíriu; min. temezanedha Sentences cussa tamejana iscassidhit, si la pienas tropu ◊ contos mannos mi faghia, deo, cun carratzolos e tramajanas noas! ◊ innanti a issos una tramesana: umpiant binu cun d-unu brocale e bufaiant cantu aiant gana (Sale) Scientific Terminology stz Etymon itl. Translations French bonbonne English demijohn Spanish damajuana Italian damigiana German Korbflasche.

tàmen, tàmes , cng Definition foedhu chi faet a cumprèndhere una possibbilidade fintzes si calecuna cosa faet impedimentu / no t. de…, ma fintzas… = no solu… ma fintzas… Synonyms e antonyms insamus Sentences tames za bi at a chie su fritu no li corcat pilu 2. no tamen de sas vidas, finas sas mortes presentaiant calchi diversidade ◊ no tames de cussu, si faghes a fiza bona ti apo a dare àteru puru Etymon ltn. tamen Translations French toutefois, en outre English but, yet, nevertheless Spanish sin embargo, además Italian tuttavìa, inóltre German außerdem.

tamingiàna tamejàna

tampàju, tampàxu , nm: atapaju, tapaju Definition genia de pigione mannu chi papat petza Synonyms e antonyms astore Scientific Terminology pzn, buteo buteo Etymon crsn. (falcu) tupayu.

tampinàle , nm Definition coment'e tapu, ma nau de calesiògiat cosa chi est ananti e istrobbat Sentences cada domíniga a sa prima missa, a isse mi lu agataia innanti a tampinale ◊ est postu a tampinale che a su mércuris (I.Flore).

tàna , nf Definition logu inue si aprigant unos cantu animales, pruschetotu istuvonau asuta de terra, de orroca, o fintzes in sa linna coment'e is bobbois; logu po si cuare / min. tanedhu; t. de muru = su bíurru o annaemele, bucameli, zanaemuru Synonyms e antonyms abbuada, acubiladorju, cala, coibi, gargatu, isticarzu, tanalzu Sentences infustu, cancaradu, istracu e pistu suta sa roca unu tanedhu tristu chirco chi mi reparet dogni afrenta (S.Casu)◊ si est iscurigau e insaras s’animaledhu nc’est intrau in sa tana sua ◊ onzi matzone in tana sua! ◊ logus grandu bellus, e palàssius!, e prassas!, e genti!, totu impressia pariat una tana de fromiga! Surnames and Proverbs smb: Tanas Etymon itl. Translations French terrier, gîte, tanière English den Spanish madriguera, guarida Italian tana German Höhle.

tanàche , nm, nf: tanaghe, tanàgiu, tanaxi, tànixi, tannaxu, tàxini, tenache, tenaghe, tenagi, tenàgiu, tenaju, tenaxi, tenaxu, tonàgia, tonàgiu, tonaxi Definition s'apicone o bicu chi portant unos cantu frutos (es. mela, pira, figu), s'iscovile de sa cheréssia, e pruschetotu de s'àghina (ma fintzes de àteru, es. su tanaxi de sa buciuca, de su coru): est sa parte chi poderat su frutu atacau a su cambu (e segundhu su frutu portat su sèmene in su tretu de mesu), si fúliat e po cussu, in cobertantza, bolet nàrrere arrefudu puru; sa parte intéssia a codriola de is iscovas de pramma ue s’intrat su fuste Synonyms e antonyms cacaone 1, fadina, nasedhu 1, orrúncinu, picantzolu, pitu 2, tanàsiche, tenàgliulu, tenéntiche / apiconi Idioms csn: ficu furriada in tanache = cota meda azummai carigada; poltare su tzugu che tenaghe de pira = fini e longu Sentences ti fiorit sa rosa e che bandhela la pesas in altu cun su tenaghe ispinosu ◊ a s'arriscioni dh'eus donau unu tànixi de mela ◊ sa rosa est ancora serrada in su tenaju ◊ deo inoghe so mirendhe a tie, rosa ispamparriada in su tenaju! ◊ eus agatau corrorinu bellu a tanaxi sanu 2. su mundhanu faghevaghe de su frutu dat solu su tenaghe Scientific Terminology rbr Etymon ltn. tenace(m) Translations French pétiole, trognon English core Spanish pedúnculo, corazón Italian picciòlo, tórsolo German Kerngehäuse.

tanàda , nf Definition genia de mata e de frutuàriu de s'atóngiu, po su prus matucu, chi faet in mesu coment'e ispartziu a silibbas tramesadas cun d-unu pigighedhu de cosa groga, totu a granighedhos unu pagu longhitos e cracos de colore orrúbiu o de orrosa: su corgiolu est marigosu che fele e de colore grogànciu Synonyms e antonyms adenada, aniada, melaeranu Sentences circada a perdas furriadas e mai agatada, in su tempus calliau de sa luna noba cun sa mata de sa tanada ses sempri froréssia (F.Frau).