A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Abbreviations Legenda | Symbols Legend

talòtza , nf Definition aina de maistos de muru, genia de tàula fata apostadamente cun asas po ispianare s'impastu modhe ischedrandho passandhodha a arrasigadura in is guidas (de impastu etotu) aprontadas innanti Scientific Terminology ans Translations French taloche English float Spanish llana Italian appianatóia German Reibebrett.

tàltu , nm: tastu Definition sabore malu, légiu Synonyms e antonyms denga, lassada, saboi Sentences s'ozu at unu tastu chi no mi piaghet, custu binu no at tastu perunu, at tastu de linna, de mufa ◊ bastat una carrada male tenta o pagu samunada a pònnere tastu a su binu ◊ una cuba, si la pienas de binu gualtu mantenet su taltu po sempre ◊ sos frutos luados mancu los podimus connòschere a su tastu Etymon srd. Translations French mauvaise odeur English stench Spanish tufo, sabor desagradable Italian tanfo, sapóre e odóre sgradévole German übler Geruch oder Geschmack.

tàlua tàba

tamàciu , nm: tramacu, tramaghe, tramagu, tramaju Definition sa napa de sa bentre, genia de apicadórgiu o tenéntiche a pígiu (a tretos paret un'arretza e portat ogiuseu) chi poderat coment'e apicadas e carràgiat is istentinas Synonyms e antonyms intrama, napa 2, temaxu / cdh. tamaciu Sentences de su tramagu si faghet s'ozuseu ◊ innanti de bogare unu francu de busaca ti ndhe falat su tramaghe! Scientific Terminology crn Etymon ltn. *tramac(u)lu Translations French péritoine, épiploon English peritoneum, omentum Spanish mesenterio Italian peritonèo, oménto German Bauchfell, Omentum.

tamàgnu , nm, nf: temagna, tamanu Definition sa mannària de sa carena: si narat fintzes de sa persona po is calidades Synonyms e antonyms carenale, petza 2 / mannària / paramiche, parívile, pèrpere Idioms csn: fàchere, sichire a unu tamanu = a sa sighida, chentza sessare, totu a una tèmpera; èssere de su matessi tamanu = chepare, de su matessi andhare, de sa matessi idea; èssere a unu tamanu = de sa matessi manera Sentences sunt totos duos de sa matessi temagna 2. sunt duos ladros de sa matessi temagna 3. su dellúbbiu universale est abbarrau baranta dies totu a unu tamanu ghetandhe abba a cartos ◊ chi sichies de custu tamanu no nche bocaes capu bonu ◊ sa bida sichit a su matessi tamanu de cada die Etymon spn. tamaño Translations French taille English height Spanish estatura, talla Italian statura German Größe.

tamàle , nm Definition donnaghe, tupa manna de orruo, de matedu a tupa Sentences apo vidu su focu in sa malesa pesandhe nues de fumu, tamales de ruvu frighendhe e múghidas de fiama (I.Camarda).

tamàntu , agt, prn Definition tantu, deasi matessi.

tamànu tamàgnu

tamaríche , nm: tamarighe Definition tamaríciu o tramatzu; in calecunu logu est un'àtera linna, sa Genista aetnensis Synonyms e antonyms framaritu, tramàciu, tamaríciu, tamariscu Scientific Terminology mt, Tamarix africana, T. gallica Etymon ltn. tamarice(m).

tamaríciu , nm: tamaritu, tamarítziu, teramitu, tomaritu, tramalitu, tramaritu, tramarítziu, tramoritu Definition genia de linna chi faet prus che àteru a tupa (ma fintzes a mata), a fogighedhas piticas, fines: creschet in oros de erriu e de mare o fintzes in àteru logu chi sumit abba Synonyms e antonyms framaritu, prammariscu 1, tramàciu, tamariche, tamariscu Sentences ti che fichesti in mesu de sos tramaritos ◊ fint cantendhe umpare cun sas frunzas birdes de tamaritos Scientific Terminology mt, Tamarix africana, T. gallica Etymon ctl. tamarit Translations French tamaris English tamarisk Spanish taray Italian tamerice German Tamariske.

tamaríghe tamaríche

tamaríghe 1 , nm Definition filus de unga o tudhas de sos pódhiches, pigighedhu o limbedhu de carre (de sa pedhe) chi si ndhe istacat acanta a is ungas de sa manu Synonyms e antonyms pilisungra, tamaritu 1.

tamaríndu , nm Definition genia de mata chi faet manna e bogat unu frutu a tega Scientific Terminology mtm, Tamarindus indica.

tamaríscu , nm Synonyms e antonyms framaritu, tramàciu, tamariche, tamaríciu Scientific Terminology mt, Tamarix africana, T. gallica Etymon ltn. tamariscu(m).

tamarítu 1 , nm Synonyms e antonyms panarighe, pilisungra, tamarighe 1, tanarígia.

tamarítziu tamaríciu

tamàta, tamàte, tamàti , nf, nm: temata, tomata, tramata, tremata, tromata, tumata Definition genia de birdura prantada chi faet a cambigiolu grussitu e no tanti longu e bogat unu frutu orrúbiu candho est cotu, a bisura tundha o a coro, a calidades longhitu, o unu pagu ciatu, a solu o fintzes a gurdone: impreau meda cruo a insalada o coment'e birdura po acumpangiare àteru papare, móliu fatu a cunserva, po fàere bagna e cundhire mescamente macarrones, fintzes saliu e sicau a perras (pilarda, piarra)/ tomata burda = pilardedha o tomata aresti, de cuadhu, de margiani, de toscu, genia de tamatedha toscosa, groga candho est lómpia (Solanum linnaeanum); tomatedha burda = durciamara (Solanum dulcamara), fintzes sa mammarigaxa o tumata de canes, genia de erba bona po cura (Solanum nigrum) Synonyms e antonyms prumata, tamàtiga Sentences at postu tamates a sicare ◊ mi preparu una bella bànnia de tamatas friscas ◊ si ndhe at isconcatu de pane e tamate!…◊ dhu aiant atzapadu in s'ortu tirandho tamatas e crucuriga ◊ papat pane e casu e una perra de tamata ◊ sa die si l’aiat colata abbanne e godhinne tamatas ◊ sos pizos de sa pasta si cundhint cun tromatas e casu ◊ a logos narant "su tamati" Scientific Terminology rbzc, Solanum lycopersicum Etymon spn. Translations French tomate English tomato Spanish tomate Italian pomodòro German Tomate.

tamàtiga , nf: tomàtiga, tramàtiga Definition pumata (a/c. deosi fintzes upm.)/ tamatedha pitica = tramatolu Synonyms e antonyms prumata, tamata Sentences portat is trempas coment'e duas tomàtigas ◊ is tamàtigas sicadas dhas naraus piarra ◊ e pira, e mela, e banana!… tamàtiga frisca portaus! 2. arretiradí de inguni, ca non ses mancu acuendu tamàtigas, no! Scientific Terminology rbzc, Solanum lycopersicum.

tambàda , nf: tambata Definition su tambare / ndhe chèrrere, no ndhe chèrrere sa t. = s'iscusa Synonyms e antonyms ispinta, móida Sentences dàndheli una tambada, sa péndhula caminat 2. intendhendhe sa noba, ndh'aiant chérfiu sa tambada pro tocare un'àteru fiascu de binu! Etymon srd.

tambadàmba , avb: tambidambi Definition andhare faendho scéscias, a su tàmbula tàmbula, a tontonadas, agiummai orruendho de una parte a s'àtera coment'e chie no abbarrat prantau Synonyms e antonyms atrampatrampa, dinghiddanga Sentences imbreagu est feu: tambadamba, pesadu, no podet istare reu! ◊ su dragu fertu est tambidambi e no si podet rere Etymon srd. Translations French chancelant English staggering Spanish tambaleándose Italian barcollóni German taumelnd.