Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

tennidúra , nf Definition su tènnere, su aciapare o pigare ccn. cosa: est fintzes una genia de tessíngiu (tèssere a t.), manera de fàere figuras in su tessíngiu istagiandho is filos cun s'agu de linna.

tenníperu , nm: tinnéperu, tinníperu Synonyms e antonyms chiníberu, gheníperu*, trubénneru, tziníbiri Sentences nuscos de tenníperu e de chessa ◊ in cussu pizu bi at elichedhas e un'àrvore de tinníperu.

tènniri tènnere

ténnis , nm Definition genia de isporto.

ténniu ténnidu

tenòre, tenòri , nm Definition càntigu a proa, cuncordu, cussertu, si faet in bàtoro ómines: su chi tumbat e cantat est sa boche, is chi dh'acumpàngiant formant su coro (bassu, contra, mesu boche); genia de boghe de ómine, sa prus arta cantandho Synonyms e antonyms cuncordu, cuntzertu Scientific Terminology sntz Etymon itl. Translations French chant choral typique de la Sardaigne, ténor English typical sardinian choral singing, tenor Spanish canto coral sardo Italian caratterìstico canto corale sardo, tenóre German typisch sardischer Choralgesang, Tenor.

tenòri 1 tanòri

tenoríle , agt Synonyms e antonyms tenorosu Sentences pesare cheria pro sas zobanedhas galanas una boche tenorile de amore.

tenorósu , agt Definition nau de boghe, de tenore, arta, forte Sentences de su chi at nau, totu in italianu, no ndhe li apo cumpresu nudha: peroe, arratza de boche tenorosa e arratza de bellu discursu chi at fatu! Etymon srd. Translations French de ténor English tenor Spanish de tenor Italian tenorile German tenoral.

tensiòne , nf Definition una de is duas calidades de s'elétricu, medida in volts: si podet paragonare, po giare un'idea, a sa pressione de s'abba intubbada (chi prus de in artu calat e prus fortza faet), mentres chi s'àtera est s'intensidade (si podet paragonare a sa largària de su tubbu de s'abba) e s'una moltiplicada cun s'àtera giaent sa fortza de s'elétricu in vatas, sa cantidade Sentences sa tensione de sa currente in sas domos est a dughentos vinti.

tent , bvrb: dent Definition ant a…, ant a dèpere… + vrb.: bvrb. de 3ˆ pers. pl. chi s'impreat sèmpere po giare s'idea de unu tempus benidore o de una possibbilidade, cosa chi est dàbbile (che a su benidore etotu) Sentences sas corrieras interplanetares tent visitare sos astros bighinos (S.Casu)◊ no tent èssere sos oriolos a ti fàghere incanire! ◊ no tent èssere emigrados ma sempreghessempre fora de domo che sunt.

tènta , nf Definition tanti de terrenu, de largària parívile, chi si pigat trebballandho (es. marrandho o arandho, arregollendho olia, messandho e àteru): a logos, fintzes possessu, orrugu de terrenu a bisura longa (corria de terra) Synonyms e antonyms ràglia, teneca, tula Idioms csn: leare sa t. = comintzare unu tretu largu cantu podet bastare pro unu o cantos sunt triballendhe a fiancu de pare; truncare sa t. = andhàreche a sa tenta de s'àteru a costazu; segadore de t. = messadore a manu de intro, a s'ala de su laore chentza messadu, su chi sestat sa tenta; fàghere una cosa a t. = totu pínniga, a pínnigu, chentza ndhe lassare nudha; bogai sa t. = fàghereche totu su tretu comintzadu; andai a tenta dereta = deretos, chentza fàghere a biraorba, ne a s'andhetorra; pigai, messai totu a una t. = leandho totu sa largúria de su trebballu; t. de orbaci = pannu, telu de o. comente essit de su telàrgiu a bisura de tenta Sentences no les sa tenta tropu larga, tzapendhe, ca petzi càtigas su chi faghes! ◊ apenas cumentzàt a orbesci seminàt sa tenta e atacàt a marrai ◊ is ispigadrixis depiant bodhiri s'ispiga e passai s'àcua a is messadoris in sa tenta ◊ si funt in medas sa tenta dha pigant prus larga 2. nci seu artziau a monti a tenta dereta ◊ cussa narat una fàula infatu de s'àtera, nosu faeus biri ca dha creeus e issa sighit a tenta dereta ◊ s'abe si leat s'idatone a tenta chirchendhe sas àrbures Etymon srd. Translations French bande de terrain qu’on peut travailler English rope walk Spanish porción de terreno que se trabaja Italian andana German Schwaden.

tènta 1 , nf Definition su tènnere, su abbruxare / èssere de bona, de mala t. = èssere linna bona, mala a tènnere Synonyms e antonyms alluta Sentences s'ispíridu suu totu a una tenta mi abbruxat e mi fait morri de amori ◊ fit unu trunchedhu de mala tenta Etymon srd. Translations French combustion English burning Spanish quema Italian combustióne German Verbrennung.

tènta 2 , nf Definition su tènnere (aciapare)/ fiadu de prima t. = animali chi benit aciapau e acapiau sa primu borta; dhu'est sa cosa a tenta (cosa de pòdere aciapare, tènnere)= a meda, aira Sentences si at fatu calchi bua currendhe in pendhente e a sa nuda cun sa pudhedra a prima tenta ◊ cudheni dhu'est sa musca a tenta! Etymon srd.

tènta 3 , nf, nm: tentu 2 Definition su tentare, su abbarrare a càstiu, badrandho calecuna cosa o logu; in sa carrada, dónnia àteru istampu fatu apitzu de su tingiosu Synonyms e antonyms aggordu, castiamentu, càstiu, miramentu, tentonzu Idioms csn: pònnere su tentu a unu = fàghere sa posta, tentare fintzas chi essit pro lu tènnere o pro li lòmpere; dare tenta a ccn. = miramentare, tentare, atèndhere Sentences sa note faghimis sa tenta pagu perómine pro sos grodhes ◊ su mantenimentu de cust'ègua mi costat caru, sentza de contai su tentu ◊ sa fura fit meda e bi cheriat su tentu die e note ◊ bi fit su tentu, ma sos furones si che ant furatu sa cosa su matessi!◊ Lalliedha cheriat sa sorre a dare tenta a su fizu 2. li ant postu su tentu e lu ant tentatu a morte! ◊ li azis a dare tenta a sorrastra bostra, ca est minore! Etymon srd. Translations French garde English custody Spanish custodia Italian custòdia German Bewachung.

tentàbbis , nm Definition su dimóniu Synonyms e antonyms tantadori, tentacione Etymon ltne tentabis.

tentaciòne, tentaciòni , nf: tentascione, tentassione, tentassioni, tentatzione, tentatzioni, tentetzioni Definition su tentare, su cricare de cumbínchere a unu a fàere male: si narat fintzes de su dimóniu ca faet custa faina Synonyms e antonyms demóniu, tentabbis / cdh. tintatzioni Sentences sa visione de is momentos prus durces mi ni benit che tentacione a cummidare sa mente mia ◊ in su Babbunostru si narat de no nos lassare rúere in tentascione ◊ sa tentascione est prus manna de su mare ◊ vàrdalos dae sa mala tentajone! ◊ benimus tenteados totu e medas bortas rughimus in sa tentascione 2. est torrau allestru a domu sua, pariat ca portàt is tentatzionis infatu ◊ su sennori donat un'ispampillonada de fogu e isparessit: fiat sa tentatzioni! ◊ dhu bis, filla mia: tui ti ses isposada cun sa tentatzioni! Etymon itl. Translations French tentation English temptation Spanish tentación Italian tentazióne German Versuchung

tentadènta , avb Idioms csn: andai t. = a s'apàrpidu, proendhe a bídere, tochendhe; fai su t. = tantare, chircare de conchinare, èssere a su tanta tanta, coment'e in chirca de fàghere carchi cosa Translations French à tâtons English gropingly Spanish a tientas Italian tentóni German tastend.

tentadòre , nm, agt Definition chie istat tentendhe, a càstiu, giaendho atentzione a calecuna cosa chi no che dha furent, chi no tèngiat dannu Synonyms e antonyms castiadore, miradore Sentences su tentadore fit in binza cun s'archibbusu ◊ si times a ti furare ponebbei tentadore! Etymon srd. Translations French gardien English guard Spanish guardián, guarda Italian guardiano German Wächter.

tentadòre 1, tentadòri tantadòri