carboníle , nm Definition
logu inue si ponet su crabone ammuntonau
Synonyms e antonyms
carbonera
Translations
French
soute à charbon
English
coalbunker
Spanish
carbonera
Italian
carbonile
German
Kohlenbunker.
càrcara , nf Definition
forru po còere sa pedra carcària de fàere a crachina
Translations
French
four à chaux
English
limekiln
Spanish
calera
Italian
fornace per fare la calce
German
Kalkofen.
carchèdha , nf Definition
genia de lacu inue si càtzigat su furesu
Synonyms e antonyms
calchera
Scientific Terminology
stz
Translations
French
moulin à foulon,
foulon
English
fulling-mill
Spanish
batán
Italian
gualchièra,
follóne
German
Walke.
carculadòre , nm Definition
genia de màchina eletrónica chi faet cràculos matemàticos
Synonyms e antonyms
computera
Translations
French
ordinateur,
machine à calculer
English
computer
Spanish
calculadora
Italian
calcolatóre
German
Rechenmaschine.
carrànzu , nm Definition
pedra, coróngiu; mescamente gherra a cropos de pedra
Synonyms e antonyms
códua,
craltu
/
aperdiamentu
Sentences
sa teula fit pistada dae sos carranzos de monte chi l'iscudiat sa pitzinnalla de su bichinau
Translations
French
bataille à coups de pierres
English
hail of stones
Spanish
pedrea
Italian
sassaiòla
German
Steinhagel.
carrucàre , vrb: carrugare Definition
portare a carruga, carrare o portare su trigu, su laore, a s'argiola po dhu treulare, a domo a dh'incungiare
Synonyms e antonyms
assedare,
isseidare
Sentences
los bido carruchendhe in sas costeras cun sa màrghine a cúcuru ◊ bi cheriat su carru a carrugare trigu e lana ◊ carrucat a s'arzola sos mannucros de su tricu
Etymon
srd.
Translations
French
porter les graines à l'aire
English
to carry grain to barnyard
Spanish
rebañar el trigo en la era
Italian
portare il grano all'àia per la trebbiatura
German
den Weizen auf den Dreschplatz bringen.
casigiólu , nm: casizolu Definition
genia de forma de casu piticu (agiummai solu de late bàchinu) chi si faet a bisura de pira trebballandho su casu friscu aintru de s'abba budhia: dhi faent unu nasedhu (o tenàgiu, conca), su tzugu, inue faet a dhi pònnere un'acapióngiu a dh'apicare (e po cussu a logos dhi narant tavedha)/ unu c. = unu pischedhu de casizolu
Synonyms e antonyms
gruguzone,
gurgugiolu,
panada 3,
perita,
piredha
/
cdh. caxola
Sentences
issus papànt arrescotu, cagiadu e casigiolu ◊ còmpora duos casizolos ca no che ndhe amus!◊ casigiolu e casu furriadu, su casu béciu cun su casu nou, totu cositas de bonu sabore!
Scientific Terminology
csu
Etymon
srd.
Translations
French
"caciocavallo" (fromage de d'Italie du Sud à forme allongée)
English
strong cheese from southern italy
Spanish
"caciocavallo",
un tipo de queso
Italian
caciocavallo
German
geräucherter Hartkäse.
castagnètas , nf pl: castangetas,
castanzetas Definition
genia de tauledhas piticas po dhas sonare e genia de tzàcurru chi si faet cun custas etou o a pódhighes; ferru de frisare is pilos; ferros po acapiare is manos de un'arrestau; su sing. sa castagneta est sa dente de su sirbone chi, in sa barra de pitzu, currespondhet a sa sanna in sa barra de fundhu
Synonyms e antonyms
griglione,
musa 1
Scientific Terminology
ans, crn
Etymon
spn.
castañetas
Translations
French
castagnettes,
fer à friser,
menottes
English
manacles,
castanets
Spanish
castañuelas
Italian
nàcchere,
calamistro,
manétte
German
Kastagnetten,
Brenneisen,
Handschellen.
casucótu , nm: casugotu 1 Definition
una genia de erba: orchidea aresti; prus che àteru su pl., is casucotus, funt is càrigas, màncias de diferente colore chi si formant in is cambas aparadas meda nudas a su fogu
Synonyms e antonyms
tubaridúbari
2.
tocat a illichidire, no faet a abbarrare a fàere casu cotu pata a fogu!
Scientific Terminology
rba, Anacamptis longicornu, Dactylorhiza maculata, Anacamptis morio
Etymon
srd.
Translations
French
orchis à long éperon,
orchis bouffon
English
wild orchis,
green-winged orchid
Spanish
especies de orquídeas
Italian
orchide cornuta,
concòrdia
German
geflecktes Knabenkraut,
Kleine Knabenkraut.
caulàtzu , nm Definition
una genia de erba chi faet in mare (àliga a fògia larga); a logos, chima modhe de erbas
Synonyms e antonyms
latiamarini,
luponi
Scientific Terminology
rba, Ulva lactuca
Etymon
srd.
Translations
French
algue marine qui ressemble à la laitue
English
sea lettuce
Spanish
lechuga de mar
Italian
lattuga marina
German
Meerlettich.
cavallizéri , nm Definition
sordau, a cuadhu, armau cun armas ligeras
Translations
French
chasseur à cheval
English
cavalryman
Spanish
soldado de caballería
Italian
cavalleggièro
German
leichter Ritter.
càvana , nf: càvuna Definition
aina segante a punta acancarronada e a màniga longa po dha pigare a duas manos: assimbígiat de fatura a sa pudatza (a màniga curtza, de pigare a una manu)
Synonyms e antonyms
cana,
cirradroxa,
faltzone,
fústina,
ischirradorza,
luatorja,
orostazu,
rultàglia,
ruvadorja,
urvajola
Idioms
csn:
èssiri fatu a c. = a sa russa, a bistrale, èssere de maneras pagu fines; c. iscollada = nadu de ccn., èssere irreguladu, fàghere sa cosa chentza critériu
Sentences
si cantaus in sardu no est isceti po fai festa, ma est po dhis torrai su pani prestau a is óminis de càvuna chi a s'ispanigadroxu movint a su sartu (A.Satta)
Scientific Terminology
ans
Translations
French
serpe à manche long
English
billhook
Spanish
podadera,
hocino
Italian
rónca,
róncola
German
Hippe.
cavanzòla, cavanzólu , nf, nm: cavatzola Definition
ferramenta de ferru fata che una càvana, ma a màniga curtza
Synonyms e antonyms
arroncillu,
cavanàciu,
farchione,
pudagiola
Sentences
binnennandhe po segare s'àghina leant sa frófighe de pudare o su cavanzolu
Scientific Terminology
ans
Etymon
srd.
Translations
French
serpe à manche court
English
short handled billhook
Spanish
podadera
Italian
róncola a mànico córto
German
Hippe mit kurzem Griff.
cherispàgna , nf Definition
chera de Ispagna, genia de chera forte, orrúbia, chi serbit a sigillare bustas, pacos e àteru
Synonyms e antonyms
cheralaca
Etymon
srd.
Translations
French
cire à cacheter
English
sealing wax
Spanish
lacre
Italian
ceralacca
German
Siegellack.
cícara , nf: (sa c. = nr. sacícara) cíchera
tzícara Definition
istregighedhu de terra, imbidru o àteru a pònnere calecuna cosa a papare, a bufare: prus che àteru sa cicheredha a pònnere su cafei a bufare; genia de isoladores chi poderant is filos in is línias elétricas
Synonyms e antonyms
aiscu,
chíchera,
dischedha
Sentences
donamí una cícara de cafei! ◊ intrat Natàlia chin sa safata e sas cícheras e ponet su cafè
Scientific Terminology
stz
Translations
French
petite tasse,
tasse à café
English
cup
Spanish
taza (de café)
Italian
tazzina
German
Kaffeetasse.
cobertòne , nm: copertone Definition
pígiu grussu de gomma de is orrodas de màchina
Translations
French
enveloppe d'une chambre à air
English
tyre
Spanish
cubierta
Italian
copertóne
German
Reifen.
coceròni , nm: cociarone,
cocienoni,
cocioroni,
cuceroni,
cuciarone,
cuciaroni,
cutzarone,
cutzerone Definition
terudha tupada, po umprire cosa mescamente de brodu; una genia de pigione chi portat su bicu a bisura de cullera / èssere semper in mesu che cutzerone in patedha = sempri fichiu in dónnia cosa
Synonyms e antonyms
terudha
/
bicàngia
Sentences
móricat sos gurugliones chin su cutzerone ◊ in su cugudhu de sa tzeminera, unu filu frimau de parti a parti cun duas tàcias apompiàt crobetoris, coceronis e turras istampadas
Scientific Terminology
ans, pzn
Translations
French
louche,
cuillère à pot
English
ladle,
duck
Spanish
cucharón
Italian
méstolo,
cucchiaióne,
ànatra mestolóne
German
Suppenlöffel,
Löffelente.
còda 2 , nf: code,
codi 1,
cori 2,
cote Definition
genia de pedra, fintzes cussa de acutzare ainas / min. codighedha
Synonyms e antonyms
biscacu,
cacódua,
caróngiu,
códua,
cogólidu,
coróculu,
craltu,
ladhia,
lecucu,
lódhuru
Idioms
csn:
sa cori po acuciai = pedra de arrodare; codedha de riu = pedra ladhia
Sentences
si ponet a caminare iscurtza in mesu de sas codes acutzas che burtedhu ◊ at batidu code bianca de riu ◊ cussu dinai no mi comprat mancu sa codi po sa pudatza!
2.
ses acutzendu is ainas de sa menti in sa codi de su tempus
Surnames and Proverbs
smb:
Coda, Code
Etymon
ltn.
cote(m)
Translations
French
pierre à aiguiser,
caillou
English
hone,
stone
Spanish
amoladera,
guijarro
Italian
còte,
ciòttolo
German
Wetzstein,
Kiesel.
codiàna , nf, avb: cogiana,
cojana,
congiana Definition
s'úrtima parte de una sumana de tempus; sa puda prus bàscia cun prus pagos ogos chi in su fundhu de sa bide depet abbarrare a úrtimu (ctr. cabidiana o carriadòrgia); cotza de linna chi de sa parte de asegus s'intrat in s'incàsciu de s'isteva po mantènnere sidhia sa timona a sa parte de asegus in s'arau / avb. a codiana, in codiana = a úrtimos
Sentences
codiana de chida, de mese, de annu ◊ a codiana de s'àteru mese in bidha che sunt sos poetas a sa festa ◊ pustis, a codiana de frearzu, t'impigno de ndhe fàghere ispedire sa cantidade chi ti naro
2.
s'aradu fit divisu in deghe petzos: sa cogiana, s'isteva, sa entale…
Surnames and Proverbs
smb:
Cojana, Coiana, Coyana
Etymon
srd.
Translations
French
dernier,
derrier,
à la fin,
enfin
English
the last part,
the back side of a thing
Spanish
cola,
fin,
última
Italian
l'ùltima parte,
la parte posterióre di qlcs
German
letzter Teil,
hinterer Teil.
codúdu , agt: coudu Definition
chi giughet coa, coa longa / ustedhu c. = itl. cométa
Synonyms e antonyms
coaciudu
Etymon
srd.
Translations
French
qui a la queue
English
tailed
Spanish
caudado
Italian
caudato
German
geschwänzt.