chivésciu, chivéssu , avb: ischilvésciu* Definition
chi no est deretu, chi est trotu
Synonyms e antonyms
abboe,
achibboe,
achifilu,
acorrimboe,
biàsciu,
calembru,
imboe,
isgretzi,
sbiàsciu
Translations
French
de travers,
de guingois
English
crooked
Spanish
sesgado,
torcido
Italian
sghémbo
German
schief.
ciapuédhu, ciapulédhu , nm Definition
min. de ciapu, ma mescamente genia de macarrone: is ciapuedhus o tzapuedhus funt macarrones fatos a manu, de chivarzu (ma no solu), orrughedhos de pasta alladiada segada a orrughedhos
Sentences
a papai eus fatu ciapuledhus a casu furriau
Translations
French
genre de pâtes courtes
English
a kind of macaroni
Spanish
clase de pasta corta
Italian
un tipo di pasta córta
German
eine Art Makkaroni.
ciciòne , nm: cigioni,
cijone,
ciucione,
tzitzone Definition
macarrone tundhu, fatu istrecandho cun sa matza de su pódhighe mannu un'orrughedhu de pasta / ciciones de rugu = malloredhos fatos cun iscete (podhe) e pódhine (frúfere)
Synonyms e antonyms
ciciolau,
istrangulau,
malladedhu,
mutzitu,
pitzoti
Sentences
como andho a maghinare e apustis bos fato sos ciciones ◊ a manigare bi tenimus cicionedhos a pódhighe
Scientific Terminology
mng
Translations
French
"gnocchi" (quenelles de purée de pommes de terre et farine)
English
gnocchi
Spanish
gnocchi
Italian
gnòcco
German
Kloß.
cigàla , nf Definition
animaledhu de mare a corgiolu tostau che a su càvuru
Synonyms e antonyms
cigaledha,
papagóciula,
sugàgia
Scientific Terminology
crx, scyllarus arctus, scyllarides latus
Etymon
ctl.
cigala
Translations
French
squille,
cigale de mer
English
squill
Spanish
cigala
Italian
scìllaro
German
Bärenkrebs.
císso, císsu , avb: citzu,
gissu Definition
chitzo, a bon'ora, tempus antibitzau si est postu apare cun àter'ora apustis, ma mescamente nau de su mengianu cantu prima (fintzes innanti de abbrèschere)
Synonyms e antonyms
chici*
| ctr.
taldu,
trigadiu
Sentences
est ancora iscuriu candu a cissu mi ndi pesu ◊ su fixu est torrau custu citzu ◊ tocat a si ndi pesai a cissu po acodiri a pigai su postali
Scientific Terminology
tpc
Translations
French
tôt,
de bonne heure
English
early
Spanish
pronto,
temprano
Italian
prèsto
German
früh.
clàmu , nm: cramu Definition
su acusare una fura, giare sa chèscia; su tzerriare, pedire agiudu
Synonyms e antonyms
chensa,
denúntzia
/
agiutóriu
Etymon
srd.
Translations
French
action de dénoncer un vol,
réclamation
English
complaint
Spanish
denuncia,
llamamiento
Italian
denùncia di còsa rubata,
reclamo
German
Anzeige,
Beschwerde.
coàcia , nf, nm: coàciu 1,
coatza Definition
sa punta de sa coa, sa parte de sa coa de is pigiones; sa punta de unu chintórgiu, de una fune o de àteru deasi; s'iscutuladura de su linu, sa pagighedha chi che dhi orruet (ndhe preniant is banitas)
Synonyms e antonyms
coitza,
cúmmiru,
punta
Sentences
sa coatza de sa fune, de sa tzinta, de sa litranga
Scientific Terminology
crn
Etymon
srd.
Translations
French
extrémité de la queue,
croupion
English
rump
Spanish
extremidad de la cola
Italian
estremità della códa,
codrïóne degli uccèlli
German
Bürzel.
cocoràtza , nf Definition
càlixi o capedhu de muru: una genia de erba chi faet in is calancas de is muros
Synonyms e antonyms
alighemuru,
calichemuru,
capedhemuru,
cocorroi,
salighemuru
Scientific Terminology
rba, Umbilicus rupestris
Translations
French
ombilic de Vénus
English
venus navelwort
Spanish
ombligo de Venus
Italian
ombelico di Vènere
German
Nabelkraut.
coedòpi , nf Definition
coa de topi: calidades diferentes de erba de sa matessi genia nadas deosi ca portant s'ispiga coment'e una coa de sórighe
Scientific Terminology
rba, Alopecurus bulbosus, Alopecurus pratensis, Phleum pratense, Cynosurus cristatus
Etymon
srd.
Translations
French
queue de rat
English
rat tail
Spanish
cola de zorro,
fleo de los prados
Italian
codolina
German
Ackerfuchsschwanz.
còfa , nf: gofa Definition
genia de istrégiu mannu tundhu e artu, totu apertu in pitzu, fatu cun pertighedhas fines téssias, o fintzes de canna, po portare pedra pitica, carrare frutuàriu e àteru
Synonyms e antonyms
iscofa 1
Sentences
in cussa ofelleria faiant su dinai a cofas ◊ cussa no est cosa de pigai a cofas: o ita est, giarra?! ◊ inchi ti ndi essit pigau una cofa de dimónius!
Scientific Terminology
stz
Etymon
ctl.
cofa
Translations
French
corbeille de vannerie
English
wicker basket
Spanish
cesta,
canasta
Italian
césta di vìmini
German
Weidenkorb.
cogàlzu, cogàrzu , nm: corcarju,
corcàrgiu,
crocarzu,
crogàgiu,
crogàgliu,
crogàrgiu,
crogarzu,
crogaxu Definition
ispétzia de cullera de corru po usu de is pastores in su cuile: dha faent de sa punta de unu corru de boe o de su mascu de is brebès, o fintzes de linna mannas / ungras de cogarzu = tropu longas; tocare su corcarju a ccn. (nadu brullendhe) = tocare sa manu
Synonyms e antonyms
collàrgiu,
cragallu,
giogalzu,
locarzu,
pilita
/
cdh. curredha
Sentences
no ndi dhu ant a bodhí mancu a crogaxu! ◊ in su cubile bi at abbarrau corcarjos e fruales ◊ a sos oto annos fio crapitarju: tandho li desi ghetu a su corcarju, a su recotu, a sa bituera (P.Piga)◊ e chie leat tirudhas, tirudhones, palas de forru e cogalzos!
2.
segadichelas cussas ungras de cogarzu!
Surnames and Proverbs
prb:
chie faghet trudhas faghet cogarzos ◊ chie zuchet corcarju papat late!
Scientific Terminology
ans
Etymon
ltn.
cochlearium
Translations
French
cuiller de corne
English
horn spoon
Spanish
cuchara de cuerno
Italian
cucchiàio di còrno
German
Hornlöffel.
cogónu , nm Definition
sicadura a tropu de calecuna cosa (es. pane modhe); fintzes dispraxere, prus che àteru de ofesa, de su èssere apocau, fatu a bregúngia
Synonyms e antonyms
assicorradura,
assicorru
/
angóniu,
annógiu,
ràngulu
Etymon
srd.
Translations
French
état de ce qui est dur,
sec,
rassis,
ressentiment
English
drying up
Spanish
resecado,
resentimiento
Italian
rinsecchiménto,
risentiménto
German
trocken werden,
Groll.
cogoràu , nm Definition
logu, pomentu de is orrugas fatu a cogorus, a pedra
Synonyms e antonyms
impedradu,
incocodau,
incoduau
Sentences
me is arrugas de bidha unu tempus dhoi fiat su cogorau: immoi dhas ant acarraxadas de catramu
Etymon
srd.
Translations
French
pavé de cailloux
English
cobbled paving
Spanish
empedrado
Italian
acciottolato
German
Steinpflaster.
collocaméntu , nm Definition
su collocare, su pònnere in postu de trebballu; s'ufíciu chi contivígiat sa lista de is disocupaos
Synonyms e antonyms
collocatzione
Translations
French
placement,
bureau de placement
English
placing
Spanish
empleo,
oficina de empleo
Italian
collocaménto
German
Anstellung.
colorídu , pps, agt, nm: coloriu Definition
de colorire; chi est de colore; su colore bellu de sa carre, mescamente de cara
Synonyms e antonyms
tintu
/
cdh. culuritu
2.
mamma fut altighina, bella e colorida ◊ in d-un’ora de forru prus o mancu su civraxu est cotu, bèni pesau e coloriu ◊ colorida mariposa, totu briu e totu amore, visitas dogni fiore ◊ una m’incantat po s’arrubiori, s’àtera est bianca e apena coloria
Translations
French
de couleur,
coloré
English
stained
Spanish
colorido,
coloreado
Italian
colorato
German
bunt.
comentacòe , avb Definition
in calesisiat manera
Synonyms e antonyms
comentecasiat,
comentesisiat
Sentences
a dónnia contu fàciat comentacoe!(E.Nieddu)
Translations
French
de toute façon
English
however
Spanish
de todas formas
Italian
comùnque
German
wie auch immer.
comentecasíat , avb Definition
de una css. manera
Synonyms e antonyms
comentacoe,
comentisiollat,
comentesisiat
Etymon
srd.
Translations
French
de toute façon
English
however
Spanish
de todas formas
Italian
comùnque
German
wie auch immer.
comodínu , nm: cumodinu Definition
genia de mobbiledhu chi si ponet apresu a sa cabitzana po dhue arrimare cosa chi podet serbire a sa persona crocada in su letu
Synonyms e antonyms
cdh. cumudinu
Etymon
itl.
Translations
French
table de chevet
English
night-table
Spanish
mesa de cabecera
Italian
comodino
German
Nachttisch.
comúna , nf, nm: comune,
comunu,
cumona,
cumuna Definition
pópulu chi si guvernat cun is leis suas etotu; domo cumonale, sede de s'amministratzione de una bidha
Sentences
già ti poto comune lastimare candho penso comente ses torrada (B.R.Carbone)◊ sa guàrdia de sa cumona est marranu de vídere una vetura chi l'achicat deretu una contravintzione ◊ su segretàriu de comuna dhu pagant a su mese
Etymon
itl.
Translations
French
mairie,
hôtel de ville
English
town-hall
Spanish
ayuntamiento
Italian
municìpio,
comune
German
Rathaus.
comunèlla , nf: cumonella Definition
cumonéssia, ma prus che àteru nau a disprétziu: su si pònnere impare in cosas pagu de bonu
Synonyms e antonyms
cumonéssia
Sentences
contra a sa religione sos eréticos sunt in comunella ◊ su mundhu oe est unu burdellu niedhu chi at fatu comunella cun s'inferru ◊ a mie no mi aggradant custas cumonellas!
Translations
French
action de s'accointer
English
clique
Spanish
camarilla
Italian
comunèlla
German
Vereinbarung.