bicài , vrb: abbicai, bicare Definition pigare su papare cun su bicu, iscúdere, fèrrere cun su bicu; istare a su tasta tasta cosas de papare / bicai su casu = triballare su casu cun sa punta de sos pódhighes pro ndhe li fàghere essire su soru e pro l’allisiare Synonyms e antonyms bichitare, isbicare, ispiticulare, pissulai / spribillonai Sentences mighi ti bicat, cussu pudhu! 2. seis bichendu dogna cosa che guntruxus malus a satzai ◊ chini bicat fatuvatu no giaunat ◊ a mignanu est sèmpere bicanno e a ora de prànnere no dhi pigat fàmene! (P.La Croce) Surnames and Proverbs prb: pilloni chi no bicat at bicau Etymon srd. Translations French prendre avec le bec, becqueter English to peck a Spanish picotear, picar Italian beccare, spilluzzicare German picken.
bichitàre , vrb Definition papare, arregòllere sa cosa cun su bicu Synonyms e antonyms abbicai, biculitare, ispidhuncare, ispirtzulare, pibitzuai Sentences calchi poforinu andhaiat onzi tantu a bichitare su trigu Etymon srd. Translations French prendre avec le bec, becqueter, picorer English to peck Spanish picar, picotear Italian beccare German aufpicken.
bodíre , vrb Definition su provare praxere, cuntentesa, pigare gustu in calecuna cosa Synonyms e antonyms godire*, gosai | ctr. patire, sufrire Sentences Deus cherfat chi potas bodire finas a chent'annos! ◊ sos faltzos bodint candho s'àteru est avilidu ◊ su trigu meu si l'at a bodire isse Translations French jouir, prendre plaisir English to enjoy Spanish aprovechar Italian godére German sich freuen.
brotài, brotàre , vrb Definition su essire o bogare is cambos noos de is matas; su essire fora de s'abba de una vena Synonyms e antonyms afroghedhare, apillonai, brionare, brionire, broculare, brundhire, ibbrotare, incorumedhai, puzonire, rebbrotai / benai, bundhare, tzurruare Sentences est che àlvure chena piús brotare fruas ◊ sas àrbures sunt brotendhe linna noa ◊ bi at unu fiore brotendhe ◊ sas fruedhas sunt brotendhe torra 2. s'abba budhindhe ndhe brotat su bullu dae su labiolu ◊ ndhe brotat de abba frisca, cussa funtana!…◊ li brotaiat su sàmbene dae nares 3. e cantas curreladas ti faghias cantendhe cantu in coro brotaias! ◊ li brotat dae coro s'augúriu prus bellu ◊ incantos divinos brotat sa terra Etymon ctl., spn. Translations French jaillir, prendre sa source, naître English to spring Spanish brotar, manar Italian scaturire German sprossen, quellen.
bullíre , vrb: pullire Definition nau de is matas, bogare pigiones, cambos noos; nau de un'iferta, brotare, bogare, isparare Synonyms e antonyms brionire, briorare, broculare, brotai Sentences as a bullire dae raighinas, ma sunt sempre fruedhas pirastrinas! (Cubeddu) Translations French prendre sa source English to spring up Spanish brotar Italian pullulare German hervorsprießen.
corrutàe, corrutài, corrutàre , vrb: acorrutare, currutare Definition fàere su corrutu, pònnere su dolu po ccn., portare bestimentu de singiale po unu mortu Sentences coro meu istimadu, si andhas a Torinu ti corruto che mortu! ◊ at corrutadu sos mannos chi che li fint mortos ◊ si morzo innantis, corrútami tue! ◊ ses a conca falada pares currutandhe! Etymon srd. Translations French être en deuil, prendre le deuil English to be in mourning, to go into mourning Spanish estar en duelo Italian èssere in lutto, méttere il lutto German Trauer tragen.
dispedíe , vrb: dispedire, dispediri, dispidire, dispidiri Definition fàere o giare sa dispidida, saludare andhandhosindhe, pruschetotu partendho po andhare atesu, fàere viàgiu longu, mancare tempus meda; fintzes mandhare, bogare, fàere andhare Synonyms e antonyms dipaciare, saludae / lescensciare Sentences si est dispedidu ca fit tuchendhe a sordadare ◊ si seus dispidius badhendi in pratza ◊ si funt dispidius e si ndi funt andaus ◊ o babbu meu caru, est arribbada s'ora de mi ne dispedire! ◊ cudh'ómine s'est dipididu e aviadu s'est 2. dispedichelu! ◊ l'at dispediu chin pacas paràgulas firmas ◊ su babbu e sa mama si avicinesint pro mi dispedire ◊ a su teracu su mere che l'at dispedidu ca no poniat mente Etymon ctl., spn. Translations French prendre congé English to say goodbye (to s.o.) Spanish despedir Italian congedare, accomiatarsi German verabschieden ( sich ).
dogàre , vrb Definition fàere sa doa; apartare o tròchere a una bandha, apartàresi in su sensu de essire a bandhidare; bogare, leare de dossu cosa bestia Synonyms e antonyms addoae / bogare, essire, frànghere / caciare 2. dògadi a intro de su pinnetu! ◊ oh raju, custas bacas sàrtiant su muru e benint chin nois: a ube nos dogamus?! ◊ mi dia cherrer dogare allargu, ma comente l'apo a pòdere fàchere?! ◊ candho lu tocat si ndhe dogat innedha tremèndhesi che canna ◊ dogachela, cussa cosa, ca no mi serbit! 3. a su puntu chi semus, abbarrare in domo o a mi dogare est su matessi: sa zustíssia mi chircat 4. s'ischitzinavat pro si che dogare su nive dae supra ◊ si at dogau sa tzinta ◊ sa poesia ti ndhe dogat sa pena dae su coro ◊ sa dotrina de ogn'idea mala doganne ch'est s'acisu a sos beranos! (P.Pittalis) Etymon srd. Translations French prendre la fuite English to sidestep, to go into hiding Spanish apartarse, huir, eliminar Italian scansarsi, darsi alla latitanza, eliminare German ausweichen, flüchtig werden.
imbedustàre , vrb Definition intrare in tempus, bènnere bedustu, mannu de annos Synonyms e antonyms annosigai, assenecare, imbeciai, imbedustire | ctr. impisedhire, ingiovanèssiri Etymon srd. Translations French prendre de l'âge English to age Spanish envejecer Italian attemparsi German alt werden.
immulzàre , vrb: immurgiare, immurzare, irmurjare, irmurzai, irmurzare, ismugliare, ismulzai, ismurzare, smurzai Definition papare a mengianu, fàerei s'immúrgiu Synonyms e antonyms gustai, murzai Sentences a s'ora de ismulzai mi pichetu tres fogatzas ◊ bàtindhe su conchedhu de su giodhu ca immurzamus! ◊ mi apo irmurzadu una bella supa de late ◊ irmúrjati antis de tucare! ◊ nonna e neta si sunt postas a immulzare ◊ a bustare e a ismugliare bi fiat sa matessi bundhàntzia ◊ su fizu est irmurzàndhesi a pane e casu Surnames and Proverbs prb: chini cenat a binu irmurzat a abba Etymon spn. almorzar Translations French prendre son petit-déjeuner English to breakfast Spanish desayunar Italian fare colazióne German frühstücken.
imperaulàre , vrb Definition foedhare tempus innanti cun ccn. po àere calecuna cosa e giare su foedhu, impromítere Synonyms e antonyms aparagulare 2. chie fit già imperaulada, chie deviat atèndhere in domo, chie si deviat fàghere monza e neune lu cheriat ◊ sa robba mi l'ant chircada in medas e so imperauladu cun paritzos Etymon srd. Translations French prendre la parole, passer la parole à qqn English to reserve Spanish apalabrar, reservar Italian prenotare German vorbestellen.
ingolumàre , vrb: ingulimare, ingulumare Definition pònnere ingúlumu, ingustu (fintzes a ingannu), abbituare a is vítzios, a is cosas bonas, a istare tropu bene, pigare su sabore, su gustu a ccn. cosa / i. su tempus = trampistare, ingannare su tempus Synonyms e antonyms abbetuare, abesare, arranguai, imbisciare, imbitzicare, ingurrinai, ingustai / allicare, allichionare / ingolosinare Sentences sa zente ingolumada a sa dulcura imbentat sapa dae su lidone (D.Mele)◊ est ingulumadu a sa catza ◊ chie ingúlumat a sa festa de Santu Frantziscu de Lúgula torrat cada annu ◊ carchi furancredhu si fit ingulimatu a cussas raicras bellas e népitas ◊ cheret ingulimare sa cane a sirvone 2. in sos muros sos sinnos de sos partios pariant ingolumendhe sa zente a los botare ◊ a ingulumare sos pitzochedhos a su ribu no fit petzi su disizu de impojare 3. po ingulumare su tempus ca su caminu fut longu m’iat contau de su nuraghe orrutu (I.Patta) Translations French prendre goût English to take a liking to sthg Spanish engolosinarse, regostarse, coger el gusto Italian prèndere gusto a qlcs., abituarsi a còse piacévoli German Geschmack daran finden.
inlutài, inlutàre , vrb rfl Definition pònnere su dolu, bestire a dolu, po unu mortu Synonyms e antonyms allutare, lutare 2 | ctr. slutai Etymon srd. Translations French prendre le deuil English to go into mourning Spanish enlutar Italian méttere, portare il lutto German Trauer tragen.
innidigàre , vrb Definition fàere essire o bogare de su niu Etymon srd. Translations French chasser, prendre du nid English to drive out Spanish expulsar, desanidar Italian scacciare, tògliere dal nido German aus dem Nest heraustreiben.
intingiadúra , nf Definition su s'intingiare, su dannu de sa tíngia Etymon srd. Translations French action de prendre la teigne English tinea damage Spanish el coger la tiña Italian intignatura German Mottenfraß, Mottenloch.
intingiàe, intingiài, intingiàre, intingiàri , vrb: intinzare Definition carrigare de tíngia, genia de bobboi niedhu chi ponet a is matas e a is erbas in is puntas modhes o, segundhu, fintzes a is animales; in cobertantza, fintzes carrigare de àteru cunsiderau dannosu o pagu praghillosu Synonyms e antonyms impestai 2. su cani tuu fut carriau de púlixi e nd'at intingiau is mius puru (G.Mura)◊ is gerrunaderis funt intingiaus de dépidus, sentza mancu un'ispera!◊ depit èssi berus ca mi torru a intingiai cun d-un'ómini… abarru fiuda! Translations French prendre la teigne English to affect with ringworm Spanish coger la tiña Italian intignare German von Motten zefressen werden.
leàe, leài , vrb: leare, lebare, levare 1, liai 1 Definition aferrare cosa cun is manos o cun calecuna aina siat po dha portare, dha tènnere, dha poderare e siat po dha fàere o faendhodha bènnere mancu, po dha menguare, po che ndhe bogare (una parte o totu), istesiare o pònnere in àteru logu, portare a codhu o in pitzu, o fintzes seberare, chèrrere, fàere intrare in postu; arregòllere cosa angena, furare; càbere, fàere istare cosa (nau de istrègios), imbargare fintzes sa carena, sa mente, su sentidu, fàere provare apentu o passione manna, a tropu; fàere una cosa a cómporu, comporare, fàere pagare; betare a corpus, ingurtire, papare calecuna cosa; bòllere o fàere a pobidhu, a pobidha; cumenciare a fàere, a nàrrere, andhare a calecuna bandha, e nau de su fogu allúere, tènnere, abbruxare; assimbiare a ccn., o una cosa a un'àtera; àere motivu, intzimia po fàere o cumprèndhere calecuna cosa, fintzes po si primare / cong. 1ˆ p. sing. le (lee), 2ˆp. sing. les (=lees), 3ˆp. sing. let (=leet), lit (=liit), 1ˆp. pl. lemus (leemus), 2ˆp. pl. ledas (leedas), 3ˆp. pl. len (=leen); impr. leh! = lea!; ger. lendhe Synonyms e antonyms acafai, aggantinare, collire, comparai, furai, iscabbúllere, lòmpere, muntènnere, neai, pagare, picare, tòdhere / afilare 1 / cojare, imparai, ofèndhere | ctr. dae 1, lassai Idioms csn: àere a chie o dae chie leare = assimbillai a ccn., imparai de ccn.; leare oros o cabu de una cosa = pregontai, circai de isciri ccn. cosa; leare sa vida a unu = bochire; leare a unu o una cosa pro… = cufúndhere s'unu cun s'àteru, fadhire a unu, assemizàrelu, fàgherelu che a…; leare fritu = abarrai in su frius, fintzas a tènniri frius; leare modhore = pigaisí tropu cunfiantza, aprofitai de ccn., isfrutai a chini no si podit difèndiri; leare possessu = impobidhai, faisí meri de ccn. cosa, aposentaisí in ccn. logu; leare munza, cadha, pelea, banzu = cansaisí, pigai surra; leàrela a crispa = arrennegaisí; leare sa cosa a pagu incuru = èssiri discuidaus, lassai a pèrdiri; èssere leadu a bermes = portai brèminis; èssere leadu de fritu = tènniri frius (fintzas de sa callentura); èssere leadu a melmos = arremadiau; leàresi su logu = andaisindi peri su logu, a giru; leàresi sas terras de su paba = isterririsí tropu, pigaindi su logu de is àterus puru; leare a… (+ nm.) = manera de fai, de arrexonai, biri, cumprèndiri is cosas (l. a zogu, a brulla, a corpos, a sériu, a ispintas, a befe e gai); leare a conca, a ancas (nadu de su binu o àteru gai)= fai s'efetu de ammudhiai is cambas, de cunfundi sa conca, de parri istontonaus; lebare binta = leare sa fortza, bínchere, resèssere; a ue leas? = aundi ses andendi?, (o fintzas) aundi ghetas sa manu po aguantai? Sentences su chi est cosa tua liandedhu! ◊ dèu pratzu e leu ◊ lea e màniga! ◊ comente tisti fàghere a leare unu lèpere chentza cane? ◊◊ lea custa cosa e muntenemila frimma! ◊ lea sa padedha cun carchi istratzu ca est budhida! ◊◊ a sas berbeghes lis amus leadu sos anzones ◊ leabbila sa lepa, a su pitzinnu, ca si segat! ◊ si no istat ca bi l'ant leadu, a Fulanu, l'aiat pistu male, cussu boje! ◊ cussu tocu de campana est a che leare su mortu ◊ lèache linna de su fogu, ca est tropu! ◊ a muzere tua ti l'at leada Deu ◊ ancu ndi dhus lit s'erriu! ◊◊ sos bardaneris sunt semper a meletzu pro ndhe li leare su masone ◊ su dinari bi l'ant leadu sos bandhidos ◊◊ menzus a leare su seguru chi no su venturu ◊◊ como chi lu ant leadu in fràbbica a triballare za est cuntentu! ◊ a fizu tou leadilu ifatu, ca imparat a triballare! ◊◊ a su pitzinnu lu at leadu a codhu sa mama ◊ s'olia che la leant a maghinare 2. bi at córbula manna chi leat unu cartu ◊ custa cuba leat treghentos litros ◊ custu dischighedhu leat otighentos capabbàiti ◊ sa tristura at leadu a tziu Bore chi fit sempre de índule umorista ◊ s'ojada chi mi faghes mi leat coro e mente ◊ si no mànigas ti leat sa debbilesa ◊ zughet sa conca leada dae su zogu ◊ si unu abbarrat frimmu, chentza fogu, si lu leat su fritu ◊ su male chi at tentu l'at leadu totu un'ala de sa carena 3. ue l'as leada custa robba barata? ◊ si leades casu, mighi so bendhindhechelu! ◊ linna bos leades, a tantu a cuintale? ◊ e cantu ti che at leadu pro ti fàghere custu triballu? ◊ cudhu tziu at batidu cariasa: mancu in manos bi l'ant lassada, leada totu in pag'ora! ◊ cantu ti ndhe leas a mi fàghere custu muru? ◊ su babbu aviat mandhau su pitzinnu a levare unu túturu de casu dae domo de unu pastore 4. est malàidu, dirganadu e no leat nudha ◊ e ite paret su malàidu: a leat? 5. Fulanu at leadu fémina bella ◊ mancari uses su biscu e sas retzas, su canarinu chi amas no lu leas! ◊ ci dh'as giau peràula de pobidha, leadidha! 6. leo deo, su macu, e la perdono! ◊ a ue leas, bestidu goi? ◊ so chirchendhe a Fulanu, nachi est coladu inoghe: bidu as a ue at leadu? ◊ a uve ses leanne, commo? ◊ ma tandho a uve levo, Deus meu, uve colo? ◊ e a uve est leata cussa tzòvana? 7. pro chie mi sezis lendhe? no mi sezis connoschindhe? ◊ cussa est salipa, no la les pro túcaru! ◊ ello pro macu l'as leadu?! ◊ bidíndhelu bestidu gai totus lu leaiant pro fémina 8. si no cres a mie, leadila dae tue etotu ◊ da'ite si l'ant leada a brigare? ◊ si l'at leadu a sola a imparare a cosire ◊ proite ti la leas candho ti narant sa resone?! ◊ no faghet a li nàrrere nudha, a isse, chi deretu si la leat, ofesu! 9. su festajolu si leat sas festas, su rundhellu si leat su logu, sos pasteris si leant sas terras de su paba ◊◊ custa poesia l'apo imparada a sos iscolanos, chi ndhe l'ant leada sena dificultade ◊ su fizu puru at sos pecos suos: at àpidu dae chie leare! ◊ a bortas sa pagura li lebabat binta e pessabat de torrare in palas Surnames and Proverbs prb: sa giustítzia ndi liat su fatu e su sena de fai Etymon ltn. levare Translations French prendre English to take Spanish coger, tomar Italian prèndere, pigliare, asportare, levare, tògliere, portar via, prelevare, estòrcere con la fòrza German nehmen, erpressen.
manicàre , vrb: manigare Definition pigare e pònnere in buca, matzigare e ingurtire su papare o css. àteru alimentu de fàere a matzigadura; si narat fintzes in su sensu de ispaciare calecuna cosa a fortza de dh'impreare, distrúere, de bochíere; nau in cobertantza, pinnigare dinare púbblicu aprofitandhosindhe; giogandho a dama, bínchere pedina o dama a su cumpàngiu; fintzes fàere a iscrafíngiu Synonyms e antonyms cossumire, mandhicare, papae | ctr. geunare Idioms csn: fàghere a manigare = coxinai; bogare a manigare = pònniri cosa in mesa po papai; - E coment'istades? - Za nos ndhe manigamus! = gei istaus bèni Sentences bogàdeli a manigare a s'istranzu! ◊ no coizat nudha: sas predas de su caminu chi si mànighet! ◊ zente de bonugoro: comente mi ant bidu, deretu mi ant bogadu a manigare ◊ ponide a manigare ca est mesudie! 2. su ruinzu si mànigat su ferru ◊ cussos animaledhos fora si los est manighendhe su fritu Surnames and Proverbs prb: chie no est bonu manighendhe no est bonu tribagliendhe Translations French manger, ronger, prendre English to eat, to consume Spanish comer Italian mangiare, corródere German essen (uomo), fressen (animale), abnutzen, durchbringen.
pertesàre , vrb Definition perricare o abbetiare po interessu, torracontu, fàere o su si fàere sa parte, is partes (aus. àere) Translations French prendre parti pour qqn.qqch English to side (with) Spanish tonar partido (por) Italian parteggiare German Partei nehmen.
picàre , vrb: pigae, pigai, pigare 1, pigari, pigiare, pijare, pixare Definition betare sa manu a ccn. cosa po dh'aferrare; ingòllere e portare cosa a un'àteru logu (fintzes a furadura, a iscrufidura, a béndhua), fintzas in su sensu de menguare, bogare, fàere o lassare bènnere impare a ccn. a unu logu; foedhandho de cójuas, bòllere e fàere a pobidhu, a pobidha; foedhandho de matas chi si prantant o chi s'innestant, andhare in bonu de sighire a crèschere bogandho cambu nou de sa linna de s'iferta, betare arraighinas; foedhandho pruschetotu de su papare, digirire e suspire s'alimentu e fàere s'efetu de fàere crèschere sa carena (ma dhu narant fintzes de is foedhos e de àteru candho in chie ascurtat faent s'efetu chi depent coment'e cambiamentu de su cumportamentu); nau de istrégiu po sa mannària chi tenet, càbere, agguantare unu tanti de cosa chi si ponet; cunsiderare sa cosa de calecuna manera, mescamente cun su significau de dha fàere o carculare che un'àtera / cong. 2ˆ p. pl pighetzas Synonyms e antonyms acafai, aferrai, agganciai, aggantinare, aggarrai, agguantai, furai, leai / imbucare / aggrighidhí, tènnere | ctr. donai, lassai, pònnere Idioms csn: pigaisí apari = betàresi sas manos a subra a si mazare s'unu cun s'àteru; pigat e… (+ vrb.) = tocat e…, leat e…, comintzat a…; pigare a…(+ vrb.) = leare su métidu, pònnere s'abbitúdine; no mi nci pigat = no mi andhat, no mi piaghet; pigai su sonnu, su fàmine, a scimingiadura = bènnere bene su sonnu, su fàmine, s'irbadhinamentu; pigai mexina = bufare, ingullire meighina; pigai fragu = abbizare fragu; pigai a dónnia logu, a s'ànima = segare sa passiéntzia, coloviare a fortza de istrobbu; pigaisidha in Nàpoli, in cudhu logu = manera de nàrrere candho no si cheret adduire a su fàghere de s'àteru; pigai a unu po un'àteru, pigai allu po cibudha = fadhire sa pessone, pessare chi est unu candho est un'àteru (fintzas apostadamente), cufúndhere una cosa cun àtera; pigai pampa = abbruxai, tènnere; pigai sa mira = abbaidare e puntare pro isparare, pro fèrrere iscudindhe e gai; pigai is nodas de ccn. = chircare de assemizare a ccn.; pigai àrviu de ccn. cosa = leare oru, chircare de ndhe ischire; pigai gelosia = essire zelosu; pigaisidha cun ccn. = atacare a brigare, leàresi arrennegu contra a ccn.; pigai scófia = innamoràresi de ccn. Sentences pica su libbru e istúdia! ◊ at bólliu ammarolla a mi pigai cust'arregalu! ◊ pigat sa scifedha e isbuidat su sacu ◊ chi dhu pigu dh'arrogu! ◊ sa prima mela chi ruet, tue pixadila! 2. cudh'ómini ndi at pigau su piciochedhu ◊ ndi dh'ant pigau su fusili ◊ ndi dhis ant pigau sa terra ◊ bandant a funtana a pigai àcua ◊ su dimóniu si ndi at pigau a Treichinedhu ◊ su carru che lis depet zúchere s'isterzu e at prointu de che picare peri a issos ◊ candho pioet, ti cres riu e cantu ògias ti pígias (V.Sanna)◊ custu bentu che pijat sas portas de s'inferru ◊ de centu ndi pigu otanta e ndi abarrat binti ◊ pigasindedha cussa cosa a su pipiu, ca s'ingollit! 3. a nai sa beridadi, cussu piciocu no fiat cosa de pigai! 4. custus froris, chi dhus prantas, pigant a fragu ca est tempus, immoi 5. candu est fatu bèni, su binu no pigat a conca ◊ de su mànigu a isse no ndhe li pigat nudha mancari mànighet meda ◊ de sas cosas chi li naras no ndhe li pigat: est totu nudha! ◊ custas abbas faghent bene a s'erba e ndhe pigat a sas àrbures puru ◊ si l'arrodas cun sa preda, sa lepa, li pigat de prus ◊ de su mare bos ndhe pigat pagu pro bi andhare pag'ora ◊ no as a assortie candho ti at a pigae fàmene? ◊ a sètzi ingunis no mi nci pigat: stau mellus innòi ◊ gei nci pigat in su dinai…: dhi praxit a pinnigai! ◊ candu pigat a proi, dèu perdu totu is sentidus! ◊ mi depis arrangiai cust'interrutori ca s'atra dí mi est pigada sa currenti ◊ candu no fumu mi nci pigat su sonnu ◊ anchi dhu pighit sa pibida! ◊ cussa est mexina de pigai a istídhius ◊ ge no si dh'eis a bolli pigai cun nosu?! 6. custa carrada pigat trexentus litrus ◊ su bastimentu mannu pigat meda 7. pigat issa e ndi essit de asuta de su letu! ◊ pigat s'orcu e si bufat totu s'àcua 8. aiat pigadu a falare a bidha candho no candho (Z.F.Pintore) 9. ma po iscimpru mi pigas, chi mi naras custas cosas?! ◊ cussu acostumat a pigai dexi mesis po un'annu! ◊ bosatrus pigais sa dí po su noti ◊ ma po chini mi at pigau?!… Etymon ltn. picare Translations French prendre, soustraire English to take, to subtract Spanish coger, substraer, robar Italian prèndere, pigliare, prelevare, sottrarre German nehmen, ergreifen, fassen, stehlen.