àbidu , nm: àidu 2, àlidu, àliru Definition s'ària chi intrat a o chi essit de is prumones: si narat fintzes in su sensu de agiudu, cumpangia de un’àtera persona Synonyms e antonyms alentu, alenu, alidore, àlinu 1, ànidu, fiadu 1 / calore Idioms csn: torrare à. = alidai; segare s'à. = firmai de alidai; mobadia de s'àidu impressi o de s'àidu crutzu = maladia a prummones chi faghet a bàtima, a bémida, itl. asma Sentences ojamomia, s'àbidu mi est manchendi, innòi nci at àcua meda! ◊ lassamí torrai àbidu, assumancus! ◊ est assupandho ca est àlidi curtzu 2. est unu bentu budhidu, unu pudidore, chi segat s'àlidu 3. candu su forru est brandu si alluit flaca in sa buca po fai cresci s'àlidu aintru 4. sa pessone sola istat male: un'àteru àlidu bi cheret, fintzas pro un'apretu! Etymon ltn. halitus Translations French souffle English breath Spanish aliento Italian respiro German Atem.

alenàda , nf Definition una torrada de àlidu Synonyms e antonyms alentada, alidada Sentences bíere, bufare a un'alenada Etymon srd. Translations French haleine, souffle English breath Spanish aliento Italian alitata, fiato German Atem.

aléntu , nm: alientu, allentu 1 Definition fortza prus che àteru de s'ànimu; s'ària chi andhat a e torrat de is prumones / pèrdiri s'alientu = isalidare pro currera, tropu pelea leada impresse, ma fintzas pèrdere su tinu Synonyms e antonyms àbidu, alenu, àlinu 1, coragi, foltza, piogu 1 / sentidu Sentences li est torrau s'alentu ◊ sa limba zuchet sos alentos de sos mannos ◊ su disprexeri mi ndi at pigau is alientus ◊ un'iscarrociada de cosa a conca, bis ca dhi torrat is allentus, a su macu! ◊ cuss'abba at torrau s'alientu a is massajos e a is pastores 2. no currit ispera ne alientu de bentu, no s'intendit súlidu 3. a s'ómini mellus de su mundu puru podit acuntèssiri de pèrdiri s'alientu ◊ dhu naras po mi fai inchietai o ses perdendi is allentus? Etymon spn. Translations French esprit, cœur, souffle English hearh, courage, breath Spanish aliento Italian ànimo, respiro German Mut, Atem.

alénu, àlenu , nm Definition s'ària chi intrat a o essit de is prumones portandho s'ossígenu a su sàmbene e leandhondhe s'anidride carbónica, sinónimu fintzes de fortza Synonyms e antonyms àbidu, alentu, àlinu 1, isalenu / foltza / alore Idioms csn: bogare, leare, torrare a. = bogare, leare, torrare àlidu, respirare; in d-un'à. = in d-unu sinnu; èssere de sete alenos, o àere sete alenos = èssiri forti meda, corriatzu; èssere a s'a. = morindhe (nadu de malàidu, betzu), finindhe, iscutinendhe (nadu de provista) Sentences fit faedhendhe asciuconada e cun s'alenu curtzu ◊ li est manchendhe s'alenu: est morzendhe! ◊ benindhe fia mancu, un'istante s'alenu mi est mancadu! (A.Dettori)◊ lu giamant e no faedhat, tantu li mancat s'alenu ◊ fut tocadu de partire dae sas iscolas po dare alenu a sa poesia a bolu! 2. sa domo sua est unu porchile: si b'intrades bos leat s'alenu ◊ no fit cosa de resístere cristianu: leaiat s'alenu su pudore 3. su "Chi eja!" a Zuanne nche li est essidu in d-un'àlenu 4. za morit cras, tziu Batore: est de sete alenos!… Etymon srd. Translations French souffle, haleine English blow, breathe Spanish aliento, soplo Italian sóffio, àlito, respiro German Blasen, Atem.

búfidu , nm Definition s'ària chi si faet cun sa buca bogandhochedha de prumones a fortza; s'ària chi movet su bentu / in d-unu b. = in d-unu sinnu, in d-un'apenas de tempus Synonyms e antonyms bufada, bufetu, ispera 2, púfida, súlidu, súrbiu Sentences a búfidos che fodhe, zughet sos primones a lera de s'apretu Etymon srd. Translations French souffle, soufflement English whiff Spanish soplo Italian sóffio German Blasen, Windhauch.

isalénu , nm Definition ariedha, movidedha de ària, fintzes sa chi si arrespirat, s'àlidu Synonyms e antonyms àbidu, alentu, alenu, àlinu 1 Sentences bois puru, bentos, débbiles isalenos, benides dae su nudha a s'ispensada ◊ deo e tue, solos, in serenu e rassignadu andhare, acantu acantu ambos passamus, cunfundhendhe intantu su tzocu tou in su meu isalenu Etymon srd. Translations French souffle English whiff Spanish soplido, soplo Italian sóffio German Blasen.

ispèra 1 , nf: spera 1 Definition ràgiu de sole, filighedhu de lughe, súlidu de bentu lébiu lébiu: in is negas, nudha, mancu pagu pagu Synonyms e antonyms luche / frina Sentences sos ojos apenas iscanzados lassant passare un'ispera de lughe ◊ s'úrtima ispera de sole innantis de iscurigare 2. si sedent in carrera ue giòvanos bi at e antzianos a leare s'ispera (A.Casula) 3. est nighedha sa note, chene trata de luna: no si biet ispera! ◊ no bi at mancu un'ispera in cussu logu: su bestiàmine est morindhe de su fàdigu Etymon ltn. spera Translations French rayon de lumière, rayon de soleil, souffle de vent English sunbeam, glimmer of light, breeze Spanish rayo de sol, soplo de viento, brizna Italian filo di luce, ràggio di sóle, àlito di vènto German Lichtbündel, Sonnenstrahlen, Windhauch.

isúfiu , nm: isúnfiu Definition ària o alenu chi si bogat, nau mescamente de animales e fintzes in su sensu de fortza / leare a ccn. a isúfios = chentza crabbu Synonyms e antonyms ispaporada, isúlfida, súfiu 1, súlidu, tzúfiu / àlchida, impita Sentences aiat bidu su trenu a isúnfios, trazendhe una laghiza de vogones ◊ cussa batu mi est essida a isúfios ◊ a issa bi pranghet su coro bidindhe cudhu chena isúfiu perunu, lanzu che corru e cun sa cara groga 2. no tengu isúfiu, a fai cosa meda ◊ si est falendhe, est a punt'a mòrrere, ma de isúfiu ndhe zughet ancora! ◊ fit un'ominedhu de pagu isúfiu Translations French souffle, force English puff, strenght Spanish resoplido, fuerza Italian sbuffo, fòrza German Schauben, Kraft.

súbidu , nm: súlidu, súliru Definition s'ària chi si bogat de prumones torrandho àlidu, mescamente fatu a forte, fintzes su surbare de su bentu: a bortas, súrbiu, suspidura bufandho cosa Synonyms e antonyms àbidu, alenu, isúfiu, suidu, sulu, tzúfiu / bentu Idioms csn: èssiri unu s. (nadu de tempus/durada) = unu sinnu, una furriada de ogus; pigai o torrai súlidu = torrare àlidu, respirare coment'e pasendhe unu pagu faghindhe cosa; aspetai a súlidu tentu = azummai chentza torrare àlidu pro istare atentos Sentences at pérdiu su súlidu tzerriendi meda ◊ candu passu ingunis mi tocat de aguantai súliru, po no mi allupai de fragu de bassa 2. sa temporada mala est infruschendhe cun súlidos de bentu bidhiarzu ◊ su súbidu de su bentu 3. cussas dexi dis fiant istétias unu súlidu 4. cun d-unu súlidu nci at ingúrtiu unu pisu de préssiu… (F.Carlini) Etymon srd. Translations French souffle English breath Spanish aliento, soplo Italian fiato, respiro, sóffio German Atem, Atemzug, Blasen.

suídu, súidu , nm: suiru Definition s'ària chi intrat o essit de prumones arrespirandho Synonyms e antonyms àbidu, alenu, isúfiu, súbidu Idioms csn: torrai suidu = torrare àlidu; portai suidu crutzu = èssere a bàtima, a sufrata; súidu mau = umbra mala, carchi cosa chi faghet efetu malu, chi batit dannu Sentences nci abbrincat afannendu a suidu crutzu ◊ in s'aposentu s'intendit unu suiru cansau ◊ sa morti isfollat sa vida, contat is dis, is oras, is minutus, s'úrtimu suidu ◊ is animalis connoscint su meri a su súidu ◊ it'est mancau, su suidu a totus, chi no cantais prus?! ◊ lassamí setzi ca est mellus, ca seu giai assupendi a suidus longus! 2. in cussa bidha nci depit èssi calincunu súidu mau, totu cussa genti chi morit! ◊ fadeidhi giai sa beneditzioni po nci dhi andai su súidu mau! Etymon srd. Translations French souffle English breath Spanish aliento, respiración Italian àlito, fiato, respiro German Atem, Atemzug.

sulàda , nf Definition su sulare; fintzes genia de súrbiu chi faent unos cantu animales coment'e arrennegaos o timendho Synonyms e antonyms isufulada, sulvilada Sentences sa pampa a dógnia sulada de bentu tzacat e cincidhat ◊ a s'anzone mortu li at dadu duas o tres suladas pro l'iscolzare menzus 2. in sos beranos, candho bigiaiant sas bachitas, sas bórridas poniant sa paura a colpos de ramuzu e a suladas Etymon srd. Translations French souffle, ébrouement English puff, snort Spanish soplo, bufido Italian sóffio, sbuffata German Blasen, Schnauben.

súlida , nf Definition súlidu bogau unu pagu a forte, coment'e po dispraxere o pentzamentu, impudu o àteru / bogare o betare súlidas, èssere a súlidas Synonyms e antonyms múschiu, píliu, pisintzu, tzíliu / ispíscidu, sútidu Sentences su pisedhu est a súlidas, comente fit pranghindhe ◊ debberone súlida, at torradu, s'àinu, comente l'amus irbarriadu! ◊ oe no est in dare: no li essit súlida! ◊ za ndhe tenes de ufas e afas: ite b'at, chi ses a súlidas?! Etymon srd. Translations French halètement, souffle, soupir English pant, breath, sigh Spanish jadeo, aliento, suspiro Italian ànsimo, fiato, sospiro German Atembeschwerde, Atem, Seufzer.

súlu , nm: suru 1 Definition s'ària chi si bogat in buca, pagu pagu de ària o de bentu Synonyms e antonyms súbidu Sentences s'orcu at addobbadu duos sulos e ndhe at torradu boes, carru, furchetas, bultedhos e fintzas su babbu e frades de Mariedha 2. sa vida est unu pubusone de bentu, unu sulu Etymon srd. Translations French souffle English whiff Spanish soplo Italian sóffio German Blasen.

ufulàda , nf Definition cropu de aera, de bentu; su ufulare Synonyms e antonyms irfrusada, mumada / úfulu Sentences sa nue de sa traschia che l'at zuta un'ufulada de bentu ◊ ufuladas de bentu sunt a frúschiu ◊ ufuladas de nuscos l'irfríssidant sa conca Etymon srd. Translations French souffle, rafale du vent English gust (of wind) Spanish racha, ráfaga Italian sóffio, ràffica di vènto German Windstoß.

«« Search again