Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

bacanài, bacanàre , vrb Definition fàghere moida, bacanu Synonyms e antonyms arrare, istripitare, sciumbullai, tzacai Sentences innòi est su logu aundi arróliat e bacanat isceti su crou! Etymon srd. Translations French faire du bruit English to make a noise Spanish hacer ruido Italian far rumóre German lärmen.

batàglia , nf: batalla, bataza Definition gherrígiu o gherra; prus che àteru, pelea manna chi unu si leat foedhandho po cumbínchere a s'àteru, po giare imparu, chistionu airadu Synonyms e antonyms gherra / chistionu, ragàglia 2. chi no si citeis, cun totu custa batalla ndi dhu iscidais! ◊ peri is bias s'intendit sa batalla, s'arrisu ◊ is còngius immoi funt segaus e is batallas no balint a nudha ◊ lassai is batallas e isterreisí po gustai! ◊ ndi tenis, de batalla, no citis nudha! ◊ intendhendhe totu custa batalla, zeo mi che seo pesada Surnames and Proverbs prb: cun sa batalla no si prenit sa brenti Translations French gueulement, vacarme English noise Spanish batalla Italian battàglia, chiasso, discórso concitato German Kampf, Schlacht, Lärm, Wortwechsel.

chiméntu , nm: cimentu 1 Definition moida coment'e de cosa chi funt segandho; boghes de unu chistionu airadu; maltratamentu de un'animale; su fàere calecuna prova atrivia / su chimentu de su tronu = s'istragada manna chi faghet su tronu, coment'e seghendhe cosa Synonyms e antonyms abbolotu, atabazu, carralzu, chichígliu, fracassu, siliestu / cadha, matratamentu, podha / arriscu | ctr. assébiu Sentences pistichinzos, chimentos, birgonzas, dúbbios fint cosas coladas e irmenticadas ◊ fàghere chimentu e degógliu ◊ a boghes, a chimentu, giogaimus a pípiris de nughe 2. pisedhos, finídemi su chimentu ca so a dolore de conca! ◊ s'intendhet chimentu de pes ◊ totu cussu chimentu chi s'intendhet est ca ant binsu sa partida ◊ su chimentu chi faghent cun cussa orchestra ti atontat puru! Translations French bruit, tapage English noise, uproar Spanish alboroto, confusión Italian strèpito, schiamazzo, subbùglio German Lärm, Aufruhr.

crò , nm Definition sa boghe de is crobos / ispetare su cro = abetai po debbadas Synonyms e antonyms cra, cróida 2. milli boghes proite no pesades pro no prànghere ancora ispetendhe su cro de milli faularzos?! Surnames and Proverbs smb: Cro, Cro' Scientific Terminology bga Etymon srd. Translations French croassement English crow noise Spanish cro Italian il vèrso dei còrvi German Krächzen.

inchimentàre , vrb Definition fàere chimentu, boghes, burdellu Synonyms e antonyms abbochinare, batugliare, chichigliare, intrigliare, stragamullai Etymon srd. Translations French tapager English to make a noise Spanish alborotar Italian fare strèpito, chiasso German Lärm machen.

intrigliàre , vrb Definition fàere burdellu, coment'e candho dhue at gente meda foedhandho o movendhosi Synonyms e antonyms atacazare, atamazare, inchimentare, intriglire, isgrigliare, istribitare, tambedhare 2. candho intrígliat a cantare in chéjia a missa cantada sa boghe sua atonada faghet a totu allegrare (A.Pinna) Translations French chahuter English to make a noise Spanish hacer ruido Italian rumoreggiare German lärmen.

mamudínu , nm: mamutinu, maudinu, momodinu, mumudinu, mumurinu Definition est sa sonada airada chi faent in crésia cun matracas e furriadòrgias sa chenàbura santa candho si arregodat sa morte de Gesugristu; boghes de animales, cropos aira de botes e istrègios de làuna a befa, ma fintzes solu sonos, carraxu mannu; aina po sonare in chida santa / iscuru mamudinu = un'iscuriu chi no si bit mancu a frastimai… Synonyms e antonyms abbatúliu, abbolotu, abbuluzu, atutina, baraundha, mammarinu, sciumbullu, stragambullu, tifitanu, trambullu, tregollu, tremutu Sentences mi parit ca apu inténdiu mumudinu, o istraciendi est? ◊ sos puzones cantant cun dulches maudinos ◊ candho si cojaiat unu fiudu o fiuda, una chedha de pitzocos faiant su momodinu a sonu de botos ◊ su maudinu de sos pitzinnos, cussos tichírrios e risos mi che intraint in cherbedhos 2. "Pésperu maudinu!" abbóchinant sos pitzinnos in sas carrelas in chida santa 3. su mumudinu est una cóciula manna e si sulat aintru Translations French vacarme, tapage, bruit English noise, uproar Spanish matraqueo, estruendo, matraca Italian strèpito, rumóre German Lärm.

moída , nf, nm: mughida, múghida, múghita, muida, múida, muídu, múidu, múita Definition su sonu sighiu de cosa movendho, mescamente candho est meda e po su prus ifadosu / min. moidedha; lassare sa m. a unu = lassaidhu asséliu, lassaidhu stai sentz'e dhi narri nudha Synonyms e antonyms ammuina, arremóriu, mughina, remore, triuliu Sentences sa moida de su riu, de s'abba proindhe, de su bentu, de su trenu, de sa betoniera, de sas màchinas ◊ tengu una múida a conca chi mi parit de portai una scursura de abis ◊ chin sa conca a múghitas, che moju, mesu atolondrau ses galu andhandhe (N.Trunfio)◊ sa múghida coment'e de apiarju dae largu s'intendhet meda tretu ◊ s'àghera fit prena de sas múghidas de sas campanedhas de sas berbeches 2. làssami sa moida, tantu de su chi mi ses nendhe no ndhe fato! Etymon srd. Translations French bruit, bourdonnement, ronflement, grondement, vrombissement English noise, rumble, buzzing Spanish ruido, zumbido, estruendo Italian rumóre, ronzìo, rómbo German Geräusch, Lärm, Summen, Brummen, Donner.

ragàglia, ragàlla , nf: regàglia Definition chistionu a meda e a boghe arta de una cambarada, tanti po istare a chistionu o fintzes a briga Synonyms e antonyms apísciulu, argiolu 1, bàdula, bataloca, ciaciarra, ciaramedha, ciarra, lúlluru, paraleta / ttrs. ragàglia Sentences sunt a regàglia fata, chi nachi como sos tempos sunt giambados ◊ intendhendhe sa ragalla, si sunt acurtziados pro ndhe collire s'assuntu de su cuntrestu ◊ custa ragalla a cust'ora in sa carrela, ite bi at? Surnames and Proverbs smb: Ragàglia, Regaglia Etymon srd. Translations French vacarme, brouhaha English noise, bawling Spanish estrépito, estruendo, parloteo Italian chiasso, frastuòno di vóci, vocìo German Geschwätz, Quasselei.

remòre, remóriu , nm: arremori, romúriu, rumóriu, rumore Definition genia de sonu chi s'intendhet de cosa chi si movet a sa sighia Synonyms e antonyms moida, triuliu Sentences is àrburis faint romúriu candu fait bentu ◊ s'intendit su romúriu de s'àcua chi proit Etymon ctl. remor Translations French bruit English noise Spanish ruido Italian rumóre German Lärm.

sciarrócu , nm: isciarrocu, sciorrocu Definition su isciarrocai, betare a terra, nau de cosas mannas (domo, muru), o orrúere totu de mala manera, mescamente sa moida manna o tzàcurru chi si faet betandho a terra cosas deasi o iscopiandho calecuna cosa (es. mina); cosa sciorrocada, su chi abbarrat de un'òpera distruta / pròiri a sciorrocu = a strossa, de bírridu Synonyms e antonyms destrossa, isdobbiada, isolocu, sderrocu / smuroni / arruinali Sentences a comporai cussa cosa fait sciorrocu in su portafógliu! 2. sa temporada nd'est arribbada a sciorrocu ◊ no dhus intendis prus a cida santa is sciorrocus in crésia ◊ s'intendit sciorrocu de màchina ◊ su sciorrocu de unu tronu at incuriosiu su pipiu ◊ acant'a sa spéndula s'intendit su sciorrocu de s'àcua ◊ si est inténdiu su sciarrocu de sa mina 3. is domus bècias funt unu sciorrocu (G.Mura) Translations French écroulement, fracas English downfall, loud noise Spanish derrumbamiento, fragor Italian cròllo, fragóre German Einsturz, Knall.

tambedhàre , vrb Definition fàere moida, istare foedhandho, giare ifadu / tambedhadu = infadadu Synonyms e antonyms ifadare, ifastizire, impeltinare, intrigliare Sentences si fis pro marasu a ossos pistos e tambedhadu in mesu a su trambustu semper su cantu ti det dare gustu ◊ istant tota sa die tambedhendhe Etymon srd. Translations French chahuter, agacer English to make a noise Spanish hacer ruido, molestar Italian rumoreggiare, molestare German lärmen, belästigen.