Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

iscrúfere, iscrúfi , vrb: iscúfere, iscúrfere, scrufi Definition pigare sa cosa cun sa fortza, a pelea, a unu chi no dha bolet lassare, che dha bolet furare (fintzes pigare a unu de is duos o medas gherrandho po dh'iscabbúllere de s'àteru) Synonyms e antonyms afrapare, illatzare, isculpire, iscúrpere, istratzare / iscabbúllere Sentences su fiadu pariat de chèrrere iscúfere s'anzone dae perígulu ◊ est fendi cosa ma gei dh'at a iscrufi unu momentedhu! ◊ iscrufimus un'iscapada pro fàghere custu ◊ cudhos si fint corpendhe e si ch'est postu in mesu a los iscúfere ◊ pro mòrrere unu débbile iscufindhe, mezus mòrrere brighendhe duos foltes! (Piras)◊ pro azuare s’amicu tuu che as iscúrfitu tue puru una parte manna de corfos! 2. prite tepo iscurtare boghes no connotas chentza mi pòdere cuare e ne iscrúfere? ◊ est bujosu su tempus benidore e no mi poto iscrúfere ◊ a chini ti pregontat de unu e no ndi podis nai bèni, no ndi nerist mancu mali iscrufendudindi nendi chi no dhu conoscis Translations French extorquer, arracher English to extort Spanish sacar, arrebatar Italian ottenére con la fòrza, estòrcere German erpressen.

iscruncassàre , vrb Definition isconciare, fàere iscónciu mannu, bogare de pare, fragassare Synonyms e antonyms agigotare, degogliai, destrossai, ifasciare, isciasciai, secare, truncai Sentences su pudhéricu li potiat servire ca si li fit iscruncassata sa moto Translations French fracasser, abîmer, détraquer English to shatter Spanish destrozar Italian sconquassare German erschüttern.

iscrutzài , vrb: isculsare, iscultzare, iscurtare 1, iscurtzare, scruciai Definition bogare is botas, sa cartzamenta; furare is iscarpas a unu Synonyms e antonyms isbotare | ctr. caltare Sentences no t'iscurtzes ca ti faghet male, a pes nudos! ◊ su pipiu si cratzat e s'iscrutzat ◊ creíndhelu festajolu bene mudadu li ant intimadu de s'iscurtare, ma fit a prantas in terra ◊ a pitzinnu minore mi ant iscurtadu e trobeidu che anzone pro mi che furare su bestiàmine! 2. si est drommidu e li ant pitzigadu sa brulla de l'iscurtzare ◊ in tempus de gherra segundhu ue fit no faghiat a si fidare cun iscarpas noas, ca l'iscurtzaiant! Etymon srd. Translations French déchausser English to take shoes and socks off Spanish descalzar Italian scalzare German Schuhe und Strümpfe ausziehen.

iscubidalàre , vrb: iscuitalare Definition giare cropos de cuidu Synonyms e antonyms incuidare, iscuidare 1 Etymon srd. Translations French donner des coups de coudes English to elbow Spanish codear Italian sgomitare German mit dem Ellbogen stoßen.

iscubonàre , vrb: iscuponare Definition iscupare, bogare su mustu de sa benatza apustis chi at budhiu unas cantu dies e pònnere in is carradas Synonyms e antonyms irmustare, iscubare | ctr. incubonare Etymon srd. Translations French décuver English to draw off wine Spanish desliar Italian svinare, stinare German abstechen.

iscuciàre , vrb Definition istare a disparte, a iscusi, iscocandho, iscurtandho su chi narant is àteros Synonyms e antonyms iscocai, iscucitare, orixedhai, ospiare Etymon srd. Translations French épier English to spy on Spanish espiar Italian origliare German horchen, lauschen.

iscucuài , vrb: iscucurai, iscucurare, iscucurrare, scucurai Definition trantzire su cúcuru de calecuna cosa, pigare e bogare su cucurru, su chi in s'istrégiu dhu'est in prus de is oros, betare sa cosa de un'istrégiu a imbuidadura; foedhandho de is boes, iscapiare de su carru; nau de is pódhighes (de is peis), isconcare, atumbare a forte sa conca a manera de che segare carre coment'e a iscovecadura; rfl. brinchidare a cúcuru ficadu, conca a bàsciu, e fintzes pèrdere is pilos de conca / lassare a ccn. che truncu iscucuradu = firmai chentza dhi fai narri su chi fut nendi Synonyms e antonyms ilgavantare, illichidare, ismesujare, issucurare, sciusciai / igiúgnere | ctr. acucuai Sentences li prenat sas bussacas de pisellu iscucuranne unu mesu muntone ◊ in sa pigada sos boes si sunt repellados: est tocadu a che ndhe iscucurrare, de sa gàrriga ◊ faghimus carchi cosa pro che iscucurrare su malumore 2. istringhia sas dentes pro no piànghere candho mi iscucuraia sos pódhighes, andhendhe a pes nudos ◊ currimis a s'iscurtza cun sos pódhighes totu iscucurados 3. si nc'est iscucuau in funtana ◊ issu fut imbecendi e iscucuendisí Etymon srd. Translations French faire écouler le trop plein, vider English to fill, to take over flowing off Spanish desmochar, descolmar Italian scolmare German abstreichen.

iscucuzàre , vrb: iscuguzare, iscuzicare Definition tròchere o trantzire s'ammontu o calesisiat cosa chi ndhe carràgiat un'àtera; fintzes iscobèrrere cosa chi no s'ischiat Synonyms e antonyms immantare, iscugudhai, isfianzare, ispannuliare, scavannai | ctr. ammantai, carragliare, iscumpannare Sentences no t'iscuguzes ca est faghindhe fritu ◊ su colore de sa pedhe pariat prus iscuru de su grogore de s'arbéschia chi iscuzicabat sas pedulias chi ammorgodhabant sa domo 2. in istiu amus iscuguzadu sa domo pro fàghere sa cabertura noa ◊ iscuguza sa padedha e bètache sos macarrones! 3. lu teniant unu mese in s'ispidale e chentza pòdere iscuguzare ite teniat Etymon srd. Translations French découvrir, se découvrir English to uncover, to throw off one's clothes Spanish destapar Italian scoprire, scoprirsi German abdecken, sich entblößen.

iscugiàre , vrb: iscujare, iscusai, iscusare, iscuxare, scusai Definition dimandhare o pedire iscusa, cricare de si fàere perdonare calecuna cosa male fata, una farta, fintzes acetare s'iscusa de s'àteru Synonyms e antonyms cumpadèssere, discusai Sentences ti pedo iscúgia pro àere tardadu a t'imbiare sa poesia ◊ iscuja si no ti apo cuntentadu ◊ si custas sunt pro te ignagnarias, iscuja! ◊ m'iscuxo ca faedho male su saldu ◊ iscuxade si como lègio, ca no ammento ite depo nàrrere! Etymon itl. Translations French excuser English to excuse Spanish disculparse, disculpar Italian scusare German entschuldigen.

iscugudhài , vrb: scugudhai Definition tròchere su cugudhu; coment'e pigare e bogare su cugudhu, apèrrere, essire, foedhandho de erbas chi faent s'ispiga; bogare sa castàngia de su corgiolu ispinosu Synonyms e antonyms essire, iscucuzare, ispartai | ctr. incucutare, incugudhai Sentences si nd'arruit sa folla de unu frori, no pràngias: àterus froris ant a iscugudhai Etymon srd. Translations French éclore English to bloom Spanish abrirse, desabotonarse Italian sbocciare German aufblühen.

iscuidàre 1 , vrb: scuidai Definition giare cropos de cuidu Synonyms e antonyms incuidare, iscubidalare Sentences tra frades no s'iscuidant pari pari ◊ iscuidendhe e a cumbata che lu cravo in su puntu giustu pro iscultare Etymon srd. Translations French donner des coups de coudes English to elbow Spanish codear Italian sgomitare German mit dem Ellbogen stoßen.

isculiàre , vrb Definition camminare faendho ballare is nàdigas, mòvere, iscutulare / andhare iscúlia iscúlia = andai cerri cerri, a s'innàiga innàiga, sedatendhe sas nàdigas Synonyms e antonyms inculiare, isprusciare Sentences est ponenne paja de passos pro che isculiare cussos mermos chene sàmbene (M.Dui) Etymon srd. Translations French se dandiner English to walk with a wiggle Spanish contonearse Italian sculettare German sich in den Hüften wiegen.

isculimmerdàre , vrb: isculummerdare, sculumerdai Definition isconciare prus che àteru una sociedade (de pastores, de isposos, de àteru); isconciare betandho totu a tréulu Synonyms e antonyms isconciare, isculai Etymon srd. Translations French bouleverser, mettre sens dessus dessous English to upset Spanish frustrar, malograr Italian scombinare, méttere sottosópra German durcheinanderbringen.

isculivitàre , vrb Definition pigare a isculivitas Synonyms e antonyms aculaciai, annadiai, innadiai Sentences fachiat su cabadhu isculivitàndhesi a duas manos e currendhe chin sos sonazos a gràdhara ligaos a trucu Etymon srd. Translations French fesser English to spank Spanish pegar en el culo Italian sculacciare German den Hintern versohlen.

isculpài, isculpàre , vrb: iscurpare Definition connòschere o nàrrere chi unu no tenet neghe, iscabbúllere a unu de una curpa, difèndhere assigurandho de èssere chentza curpa (a propósitu de calecuna acusa) Synonyms e antonyms discurpai | ctr. incrupai Translations French disculper English to exculpate Spanish exculpar Italian scolpare German entschuldigen.

isculuzonàre , vrb: iscuruzonare Definition cricare, istare cricandho is cugigones, in is cugigones Synonyms e antonyms fodichinare, iscrucuzonare Etymon srd. Translations French fouiller dans les débarras English to search high and low Spanish rebuscar en los rincones Italian frugare nei cantùcci, nei ripostìgli German kramen.

iscumbaràre , vrb: iscumberare, iscumbuai, iscumerare Definition pesare a cumburadas, a craches, inartare is cúmburos crachidandho; segare, guastare is cúmburos Synonyms e antonyms acumerare, calchedhare, calchidare, cumerare / illumbai Sentences su cadhitu si lasseit carrigare ma apustis si deit a iscumbarare ◊ comente l'ant dassadu andhare at iscumeradu e foighinadu che cadhu ◊ su muenti mi at iscumbuau Etymon srd. Translations French éreinter English to buck Spanish derrengar, deslomar Italian sgroppare German buckeln.

iscumbatàre , vrb Definition provare a bíere comente est una cosa o una chistione, unu cumportamentu, unu fatu, un'efetu, pònnere apare duas cosas (o personas), o una cosa cun calecuna misura, po pòdere ischire cun precisione sa mannària, sa calidade o àteru Synonyms e antonyms aparinare, cumproare, ispalimentare, istabbilire Sentences so betzu e apo iscumbatadu comente est sa cosa ◊ piús de unu l'at iscumbatadu ite pessone est isse! ◊ at iscumbatadu cantu leat su labiolu ◊ totu s'istúdiu andhat iscumbatadu cun sa vida de sa zente nostra (N.Fois)◊ segundhu su chi li apo iscumbatadu, fémina che a issa no che ndhe at àtera ◊ cussu late, si lu faghes a casu, addaghi l'iscumbatas rendhet pagu ◊ custu sabone est su menzus chi apo iscumbatadu ◊ babbu est iscumbatendhe s'arzola ◊ cust'òpera si podet iscumbatare cun su menzus monumentu de tzitade Translations French vérifier, comparer English to verify, to compare Spanish comprobar, verificar Italian verificare, confrontare, constatare German prüfen, vergleichen, feststellen.

iscumbesciàre, iscumbessàre , vrb: scumbessai Definition fàere o essire coment'e cumbessu, illumbau, cun sa camba móvia; bogare de pare Synonyms e antonyms illumbare / isconsiminzare 2. sa màchina fit betza, giughiat prus ruinzu chi no lamiera, tota iscordigliolada e iscumbessada Etymon srd. Translations French disloquer les hanches English to cripple Spanish derrengar, deslomar Italian sciancare German hüftlahm machen.

iscumentàre , vrb Definition isconciare, betare apare (nau de màniga, èssere lasca, mòvere aintru de s'ogu de sa ferramenta) Synonyms e antonyms irfàchere, isciasciai, isconciare, iscunsertare, isordulare | ctr. cumentare Sentences sos coros cherent provaos e, candho benit, sa prova iscumentat cantu bi at ◊ irfriguraos in cada mermu, in cust’ísula nighedha che atramentu, iscumentant su rànchiu mutricore ◊ s'àinu chi t'iscumentet, a tie solu! 2. seo andhau a su ferreri po mi fàere una pariga de cotzas po mi cumentare su marrone, ca dhu tenio totu iscumentau (M.Deiana) Translations French effarer, disjoindre, défaire English to break up, to destroy, to dismay Spanish deshacer Italian sgomentare, sconnèttere, disfare German erschüttern, aus den Figen bringen, zerstören.