Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

iscorrutàre , vrb: iscurrutare, scorrutai Definition bogare, lassare su bestimentu de dolu, acabbare de si bestire a dolu po unu mortu Synonyms e antonyms illutare | ctr. allutare Sentences si sa fémina chi morit est in lutu, dh'iscorrutant e dhi ponent su bestire de gala ◊ cussas si sunt iscurrutatas cun s'abbrítiu de si torrare a cojuare Etymon srd. Translations French quitter le deuil English to come out of mourning Spanish desenlutar Italian sméttere il lutto German die Trauer ablegen.

iscortzínu , nm: iscossinu Definition chie faet linna, chie che bogat su ortigu a is suèrgios Synonyms e antonyms bogadore, linnagiolu / cdh. scussinu Etymon itl. scortichino Translations French qui décortique, qui écorche English to bark Spanish descorchador Italian scortecciatóre German Schäler.

iscosíre, iscosíri , vrb: iscusire, scosiri Definition segare, bogare o tirare su filu cosiu, istacare duas partes cosias apare, isconciare sa cosidura apostadamente o a sola Synonyms e antonyms ildrigire | ctr. cosie Sentences dhi fatzo sestare una camisa chi no si dha iscosit mancu su dimóniu! ◊ pigat su trincetu e nd'iscosit totus is itzapuedhus ◊ sos pantalones si sunt iscosidos comente apo fatu irfortzu ◊ neh, iscòsendhe custu sachitedhu ca bollo biri eite dhue tenet aintru! 2. mi ammento sos cumpanzedhos chin sos botes iscosidos Etymon srd. Translations French découdre English to unstitch Spanish descoser Italian scucire German auftrennen.

iscotài, iscotàre , vrb: scotai 1 Definition fàere o pònnere a budhire unu pagu, còere o abbruxare unu pagu / èssere iscot’iscota = budhiu de no si pòdiri aguantai Synonyms e antonyms acotai Sentences a custa cosa li cheret dadu duos bullos pro l'iscotare ◊ apo leadu sa padedha e mi so iscotadu ca fit in su fogu ◊ cust'abba est iscota iscota: pisti a budhida! ◊ sa corda dh'iscotant aizu e dh'arrustint Translations French brûler English to burn, to scorch, to scald Spanish quemar Italian scottare, sbollentare German aufkochen, abbrühen.

iscotàre 1 , vrb: iscotzai, iscotzare, scociai Definition pigare e bogare is cotzas, mòvere; fàere istesiare, fàere mòvere a unu o calecuna cosa de unu logu o tretu Synonyms e antonyms irmoventare, irraighinare, iscossolare, scotzedhai | ctr. cotare Sentences su marrone iscotzadu est in su cugigone 2. m'intano che colora e mancu a fumu de istratzu m'iscotant! ◊ su bentu at iscotzau is matas ◊ seo bennia a che iscotzare a tie, mancari no cherzas! Etymon srd. Translations French déplacer English to remove Spanish descalzar, desplazar Italian sbiettare, rimuòvere qlcs. da un pósto German entkeilen, wegräumen.

iscotzinàre , vrb: iscurtinare, iscurtzinare, iscutinare, iscutzinare Definition mòvere sa cosa a cropos o iscúdere coment'e po che dhi fàere orrúere su chi portat atacau; lassare andhare, fintzes bogare, istesiare calecuna cosa o a ccn.; èssere a úrtimos de calecuna cosa, acabbandho Synonyms e antonyms acinnicai, assucare, innaigai, ischitinare, iscutuai, issucare, sachedhare, sucariare, sutrinnare / caciare, iscabbúllere / acabbae Idioms csn: i. foza = lassare andhare o pèrdere sa foza; i. fiore = lassare rúere su fiore (chi lassat su frutu seberadu); i. olia, landhe = iscúdiri olia, làndiri; iscutinaresindhe sas manos (de carchi cosa o chistione)= acabbai de si nd'interessai, lassai pèrdiri, no nci pentzai prus (itl. lavarsene le mani) Sentences est rutu a terra, si ndhe pesat e si ndhe iscotzinat su prúere ◊ iscútinache sa tiaza fora! ◊ su bentu iscútinat sas àlvures e paret de las chèrrere ispeigare ◊ sas àrbures sunt iscutinendhe fiore, foza ◊ apo iscotzinadu sa chisina 2. nues gràvidas de abba sunt prontas a iscutzinare pro su sidi de sa terra 3. los zuto alliados, cussos malafatores, no mi los poto iscutinare! ◊ si che rues in manos de zustíssia za ti l'as a iscutinare gai! ◊ candho si nche iscutzinabat sas umbras malas dae su cherbedhu, tandho torrabat in sèsi 4. sa figu est iscutinendhe: àteras pagas dies e no che ndhe at prus! Etymon srd. Translations French secouer, gauler, chabler English to beat down, to shake Spanish sacudir, zarandear, varear Italian scuòtere, scrollare, bacchiare German schütteln, rütteln, abschlagen.

iscrafedhài , vrb Definition trebballare a iscrapedhu Synonyms e antonyms iscarpedhare Sentences pighit un'iscrafedhu e iscrafedhit su muru in s'oru de su stanti! 2. s'arcu de su portai est fatu a perda iscrafedhara Translations French tailler, sculpter English to chisel Spanish cincelar Italian scalpellare German meißeln.

iscrafudhài, iscrafudhàre , vrb: iscrapudhai Definition segare s'iscrafudhu, su pigighedhu de sa pedhe chi ammontat sa conchedha de sa natura de s'ómine, a manera de istare nua; nau fintzes in su sensu de segare àteru 2. po tres arriabis bosi feis iscrapudhai debustis chi su sodrau bosi at apicigau su mabi furisteri! 3. su bentu custu merí iscrapudhat sa canna Etymon srd. Translations French circoncire English to circumcise Spanish circuncidar Italian circoncìdere German beschneiden.

iscrariài , vrb: iscraricare, iscrarigare, scrarai Definition fàere craru, prus craru, chi si potzat bíere méngius, fàere lughe / primu de i. = innantis de fàghere die Synonyms e antonyms aclarai, acrarire, allucorare, ilciarire, illuchèschere Sentences fiat ora de orbesci e fiat iscrariendu ◊ su manzanu fit comintzandhe a iscrarigare ◊ sa luxi iscràriat su logu Etymon srd. Translations French éclaircir English to light up, to clear up Spanish alumbrar Italian rischiarare German erleuchten.

iscratzàre , vrb Definition segare a tiradura e isperradura, a iscórriu, naes, cambos e cosas deasi (fintzes bestimentu in sa cosidura) Synonyms e antonyms ilgratzare, iscosciai, scascellai Sentences no pighes a cussa camba ca est fine e ndhe l’iscratzas! ◊ comente mi so imbassiadu mi apo iscratzadu sos pantalones in mesu de ancas ◊ su limone si ndh'est totu iscratzadu de cantu ndhe zughet: cheriat afurcarzadu! Translations French déchirer English to break by drawing Spanish arrancar Italian divèllere, scosciare German die Schenkel ausrenken.

iscrèdere , vrb: iscrèere, iscrètere, iscrèiri, iscrere, scrèiri Definition prnl., lassare o acabbare de crèdere, no crèdere prus a sa cosa chi unu est ibertandho, no crèdere ca si biet sa cosa comente est / pps. iscréditu, iscréitu, iscrétidu, iscrétiu / iscrei a unu = fai a manera chi no pentzit prus a sa cosa chi fiat abetendi Synonyms e antonyms disaprensionai, discrèiri Sentences mi fia iscreindhe candho apo bidu chi fizis istentendhe ◊ bah, dèu mi ndi andu, ca madiru miu si at a èssiri giai iscrétiu! ◊ aspetamus galu, ca mancari siat tardu no est ora de iscrèdere ◊ passeit unu bellu pagu de tempus e incumintzeit a s'iscrètere ◊ su mardiedu si depit portai aillargu de is angionis istitaus po si nd'iscrei 2. dónnia tantu mannant a calicunu a s'iscrèere, a preguntare, a ischire sas intentziones de cudhos malintrannados 3. cussa est cosa chi naraus a is piciochedhus po ndi dhus iscrei de bolli benni a Castedhu! Etymon srd. Translations French ne plus attendre après avoir vainement attendu English to give up weating vainly (after a long time) Spanish descreer Italian sméttere di aspettare dópo aver attéso invano German nach einer langen Wartezeit, das Warten ablassen.

iscreulàre , vrb Definition su prànghere de su pipiedhu Synonyms e antonyms nitzulare Etymon srd. Translations French vagir English to moan Spanish dar vagidos Italian vagire German wimmern.

iscrí , vrb: iscríara, iscríbere, iscríere, iscriri, iscrívere, scriri Definition manigiare, impreare o fàere sinnos cunforma a calecunu sistema po rapresentare is sonos de sa boghe naendho in foedhos, e deosi rapresentare ideas, novas, datos de calesiògiat argumentu: si narat fintzes in su sensu de iscríere meda, coment'e trebballu o apentu (artículos, líbberos)/ ind. pres. 2ˆ p. sing. iscrís, 3ˆ p. sing. iscrít, 3ˆ p. pl. iscrínt; ind. imp. 3ˆ p. sing. iscridiat; ger.: iscridindhe, iscrindhe, iscriendhe Idioms csn: imparare, ischire a i.; i. a ccn. = fàghere una lítera, mandhàreli carchi cosa iscrita Sentences una lítera iscrio, mi la baso e che l'imbio… ◊ iscridindhe issuba de su zuighe oristanesu lamentaiat chi nissunu esset cumpréndhiu meda política (G.Sanna)◊ Milliedhu fortzis at a iscriri oi etotu ◊ at imparau a lèghere e a iscrívere in ziminàriu ◊ difítzile… no est mancu s'arte de iscríere, no! ◊ ti sigu a iscríara a sa moda lacunesa (P.Corongiu)◊ dhu tenit iscritu in d-unu líbburu grussu ◊ iscrivo sas cosas chi sont capitatas sas dies ◊ su dutore mi at iscritu una meighina de leare donzi die Etymon ltn. scribere Translations French écrire English to write Spanish escribir Italian scrívere German schreiben.

iscritzíre , vrb Definition istesiare de calecuna cosa o logu / i. sos corpos = iscabbúllere de is cropos trantzindhosi po no dhos ingòllere Synonyms e antonyms iscrostiare, issuzire, istirire, istregire*, tòlchere, transiri 1 Translations French s'éloigner, s'écarter English to stand aside (move), to avoid Spanish alejar, apartar, eludir Italian scostarsi, scansare German sich entfernen, wegrücken.

iscrobài, iscrobàre, iscrobàri , vrb: iscrobiai, iscropare, scrobai Definition istesiare s'unu de s'àteru duos o duas cosas chi funt o andhant sèmpere impare, a loba, o fintzes chi si funt gherradhosi; essire fora de pare po disacórdiu, iscórriu Synonyms e antonyms igiúgnere, illobare, irmedhae, scongiuntai, sparigai, stagiai | ctr. acrobai, agiobare, allobae Sentences nche ghiraiat su zuvu a s'istalla, l'iscropaiat e l'aproennaiat 2. iscrobare duos gherrendhe, iscrobare duos canes ◊ mi donat unu ciafarotu, ndi dhi torru set'otu e mancu mali si ant iscrobau! ◊ bidet chi cudhu cumpanzu che lu cónchinat a fàghere male, ma no b'iscrobat, no! ◊ cussus duus fiant cravendusí ma dhus ant iscrobiaus 3. fint a cumone ma no si l'intendhiant e ant iscrobadu ◊ custos duos aiant passatu sa pitzinnia paris e mai iscropaiat s'unu de s'àteru Etymon srd. Translations French dépareiller, séparer English to separate Spanish desparejar, separar Italian spaiare, separare, disgiùngere German vereinzeln, trennen, sondern.

iscrocài , vrb: iscrocare, iscucare 1 Definition papare e bufare de s'angenu chentza dhu trebballare; furare Sentences che iscucades s’istipéndhiu chena fàghere nudha, bois àteros! Etymon itl. Translations French escroquer English to cadge Spanish gorronear Italian scroccare German abschmarotzen.

iscrocàre 1 , vrb: iscrogare, scrogai Definition bogare de sa croga; segare, fortzare a tropu sa crughe de is crogas, segare s'ischina, fàere isfortzu tropu, istampare su corgiolu de s'ou (nau de is pudhighinos naschindho); nau cun tzacu, fàere impresse, cúrrere a fàere ccn. cosa Synonyms e antonyms iderrigari, illumbai, illumbedhare, irrenare, isarrigai, iscrodocare, isderenare / illutonare / bisestrare, iscollare Sentences dae minore soe iscrocada e no apo pótiu arritzare prus! ◊ arratza da balentia… za no si est mancu iscrocau! 2. sos puzonedhos ant iscrocau duas dies a oze ◊ sos ch'istóigas mentes si forrogant, sas lodes no isetes chi t'intreghent ca chin inzenzos su coro t'iscrogant! (P.Giudice Marras) 3. no pesses chi s'est iscrocau pro azudare a tibe! 4. custa fémina caminat topitopi, totu iscrogada! Etymon srd. Translations French éreinter English to exaust Spanish derrengar, deslomarse Italian slombare German kreuzlahm machen.

iscroniài, iscronniàre , vrb: isgroniare, isgruniare Definition segare a matzigadura cun is serros (fórtighes); fàere a befa, fàere abbarrare male, fàere iscrónniu, figura metzana; fintzes pònnere istrúpiu faendho faina, fàere male sa faina, fàere dannu o guastu a sa bisura; pistare su sede de su laore, s'ispiga, a manera de ndh'essire su granu Synonyms e antonyms scumpàrriri / bisestrare, immelmare, iscariolare, iscrentiare, sbisuriai / iscravigai 2. ita làstima de piciocu: no dhu fatzas iscroniai! 3. ti podet digollare iscronniàndheti su tratu bellu de sa carena (A.Mura)◊ pòvera gama, a su puntu chi l'ant iscronniada, tundhendhe temperaos a binu! 4. in sa triulera, in s'arzola si fragassat s'ispiga e s'isgróniat su ranu ◊ su ranu chi no est bene isgruniadu si narat cuguzadu Etymon itl. scornare Translations French défigurer English to disfigure Spanish hacer quedar mal, desfigurar Italian sfigurare German verunstalten.

iscruài, iscruàre , vrb: iscrudare, scroai Definition bogare su cruo, su chi si podet cunsiderare coment'e cosa crua, no tanti bona: foedhandho de filu, de tela, de cosa téssia, pònnere in lessia a dha fàere prus bianca; foedhandho de unu, abbituare a fàere bene is cosas, avesare a su trebballu, educare; foedhandho de imbriagos, pèrdere s'efetu de s'àrculu, isturdire s'imbriaghera; foedhandho de fémina, tastare ómine sa primu borta Synonyms e antonyms ibentiare, ifegare, iscoturare, scexiai / irberzinare 2. su lentore friscu de su sero iscruat sa crea ◊ in s'àtera iscola nos ant iscruadu dae minores, nos ant abbituadu a triballare ◊ su zòvanu cantaiat a sa sola pro s'iscrudare sa boghe ◊ su domadore iscruat su pudhecu areste ◊ ite faghet s'ómine mandrone si no est iscruadu a tribagliare? (Tucone) 3. Pascale est iscrudandhe sa cochera de eris note ◊ si no est in tinu po s'imbriachera, zai s'iscruat! Etymon ctl. escruar Translations French dégrossir English to refine Spanish desbastar Italian levare il crudo, dirozzare German den rohen Teil entfernen, vorarbeiten, verfeinern.

iscrucuzonàre , vrb: iscucuzonare, iscurcuzonare Definition cricare in is cugigones, cricare de mala manera pigandho e lassandho sa cosa chentza órdine Synonyms e antonyms corrovai, fodichinare, frustigai, iforrogare, isculcuzare, isculuzonare, scorrovonai Sentences iscucuzono in sa bértula in chirca de calchi farfaruza ◊ in sa pupujonada càscia manna iscurcuzono che in cosa istranza… toh, sa murroculedha de castanza chi che aia furadu a Pepe Sanna! ◊ bastu chi no iscurcuzones, intra puru in s'aposentu e pómpia Etymon srd. Translations French farfouiller English to rummage Spanish hurgar Italian frugolare German kramen.