Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

iscumpagnàre , vrb: iscumpannare 1, iscumpanzare, scumpangiai Definition segare calecunu de una cabidhada de istrègios, su ndhe pèrdere; betare apare cosas diferentes, istesiare de pare duas cosas cumpàngias a loba Synonyms e antonyms discumpangiai, iscumpanzinare, isgualare, isperzeniare, scambillai Sentences ndh'amus segadu, de custas tatzas, e como las tenzo iscumpanzadas ◊ portu is cartas totu iscumpangiadas Etymon srd. Translations French dépareiller English to split (a pair) Spanish desparejar Italian scompagnare German vereinzeln.

iscumpàrrere, iscumpàrri, iscumpàrriri , vrb: scumpàrriri Definition su si pèrdere de no si pòdere bíere, essire de sa vista, andhare male; fàere bruta figura, fàere figura metzana postu apare cun àteru / pps. iscumpàssidu, iscumpartu Synonyms e antonyms iscampullitare, sparèssiri / deslúxiri, iscroniai | ctr. cumpàrrere Sentences chie benit a su mundhu lassat apena s’istiga de unu passazu e iscumparit in su tempus ◊ a su mamentu de leare caminu l’iscumparint sas fortzas ◊ su nòmini de Milliedhu cumpariat, iscumpariat che sa fraca chi curriat a punta de su murcioni ◊ Flumindosa ndi essiat de s'umbra de is duus montis, s'allonghiada in su paris de Is Iscas e iscumpariat atesu (B.Lobina) 2. de custas faturas no ndhe fatat, ca un'ómine che a isse, fatu a síndhigu, iscumparet pro cantu si agatat! Etymon srd. Translations French disparaître English to disappear Spanish desaparecer Italian scomparire German verschwinden.

iscumpassàre , vrb Definition agiummai coment'e fàere a cumpassu: abbaidare bene a s'atenta Synonyms e antonyms iscodrignare, palmizare Sentences sos pilos canos chi mi apo agatadu mi los apo iscumpassados rie rie Translations French dévisager English to look up and down Spanish examinar Italian squadrare, osservare German mustern, beobachten.

iscumpassàre 1 , vrb Definition passare o andhare prus a innanti de ccn. àteru camminandho prus lestros Synonyms e antonyms cobai, isigolare, probassai Sentences lu sigo e innanti de che l'iscumpassare mi li afianco e li tzoco sas palas Translations French dépasser English to go beyond Spanish sobrepasar Italian oltrepassare German überschreiten.

iscumpòniri, iscumpònnere , vrb: scumponni Definition ispartzire una cosa torrandhodha a is partes chi dha formant; bogare de pare, pònnere a tréulu cosa assentada; fàere figura lègia / iscumpònnere unu númeru: ispartzire su númeru dividindhodhu cun números primos (fatores) cumenciandho de is prus piticos fintzes chi no faet prus (candho s'úrtimu cuotziente est unu númeru primu etotu) Synonyms e antonyms iscumpartire, sciusciai / iscumpàrrere 2. sa pitzoca fit bestia a fardeta, ma no iscumponiat Translations French décomposer English to take to pieces, to disarrange Spanish desarmar, desmontar Italian scompórre German zerlegen.

iscundhíre , vrb Definition bogare iscusas po calecuna cosa de malu, iscusare a ccn. po una curpa, una neghe, un'impíciu o dovere, iscabbúllere Synonyms e antonyms iscabbúllere, iscòndhere*, iscusare, isfrancare Sentences aimus inventadu milli malasortes pro noche l'iscundhire, s'interrogassione! ◊ azis iscundhidu sos malefatzentes! ◊ no nemus chi su mundhu est pecadore pro che iscundhire a nois dai s'errore! (G.Ruju)◊ no t'iscundhas ca tantu che la pagas! ◊ no ndhe boghent de istibbos pro s'iscundhire: sunt a betiapare in donzi cosa! 2. so dedeai de no resessire a essire dae domo, de m'iscundhire de sos pessamentos Translations French disculper, justifier English to exculpate, to dispense Spanish disculpar, descargar, eximir Italian discolpare, esìmere, giustificare German entschuldigen, entbinden, rechtfertigen.

iscungiàre , vrb: iscunzare, scungiai Definition tròchere o trantzire sa cungiadura de unu muru, de una cresura, apèrrere su logu Synonyms e antonyms abbèrrere, ischesurare | ctr. cugnare, serrai Etymon srd. Translations French enlever l'enceinte English to take fencing away Spanish descercar Italian tògliere la recinzióne German den Zaun wegnehmen.

iscunsertàre , vrb: iscuntzertai, iscuntzertare, iscusseltare, iscussertare, scuntretzai Definition guastare, fàere andhare male cosa cusserta, pònnere o fàere iscussertu, guastu, iscónciu, nau mescamente de machinàrios, organísimos e fintzes de sa mente, de sa salude, de is sentidos Synonyms e antonyms guastai, irgangalistae, irguastae, isconciare, iscuncetare, isordulare | ctr. acussertare, cuncodrai, cunsertare Sentences si bi at una pedra mala bos iscunsertat su muru (A.Isoni)◊ canno s'iscussertaiat su machinàriu de su rellotzu annaiat su frailàgliu a l'acontzare ◊ no fatas che cudhu chi leat su relozu a l'acontzare e l'iscussertat peus! ◊ sas manos si sunt fatas tremuleas, sos ossos si sunt totu iscussertados Etymon srd. Translations French abîmer, gâcher, détraquer English to spoil, to go wrong Spanish estropear Italian guastare, non funzionare German beschädigen, versagen.

iscuntentàre , vrb: scuntentai Definition no giare su cuntentu, giare calecunu dispraxere Synonyms e antonyms discuntentai, dispiàchere, scrognai | ctr. cuntentai Translations French mécontenter English to dissatisfy Spanish descontentar Italian scontentare German unzufrieden machen.

iscupulàre , vrb Definition coment'e betare sa cúpula, iscovecare, iscarragiare, betare a terra / didu iscupuladu = iscovecadu, chi zughet s'ungra ispitzigada, isconchedhau 2. est rutu e si at iscupuladu su pódhighe mannu de su pè Etymon srd. Translations French démanteler, détruire English to demolish Spanish desmantelar Italian smantellare, distrùggere German abbrechen, zerstören.

iscúrpere , vrb Definition leare sa cosa a unu cun fortza, a poderiu, a pelea, mescamente si narat candho s'àteru ndhe portat paga o dhi serbit puru, o si dhue at gente meda cricandho sa matessi cosa; iscrobare, istesiare s'unu de s'àteru duos gherrandhos Synonyms e antonyms ifranciare, isculpire*, isfrapare, istratzare, scubbiai, strancai / iscrobare Sentences so reséssidu a ndhe l'iscúrpere petzi unu biculedhu ◊ timindhe a ti l'iscúrpere ses: bae za no ti ndhe toco de su chi zughes, si no mi ndhe cheres dare! ◊ chin totu cussa zente, so risissiu a ndhe iscúrpere unu pacu! ◊ su cane at iscúrpidu un'assile a su grodhe pro no bi lu lassare manigare 2. li lassant sos pitzinnos a los tentare e fintzas si bi ndh'at in fora e si brigant est pronta a los iscúrpere (F.Cambosu)◊ so reséssidu a los iscúrpere innanti de si gherrare Translations French extorquer English to wring Spanish sacar, arrebatar Italian estòrcere German erpressen.

iscurrentàre , vrb Definition pigare a iscurrentziadura, fàere a cussos Etymon srd. Translations French avoir la diarrhée English to have diarrhoea Spanish tener diarrea Italian avére la diarrèa German Durchfall haben.

iscúrrere , vrb: iscúrriri Definition cúrrere, passare, calare (s'abba in is errios)/ i. chistiones = bodhetai, chircare chistionos Synonyms e antonyms cúrrere Etymon srd. Translations French couler English to flow Spanish correr, fluir Italian scórrere, fluire German fließen.

iscurrizàre , vrb Definition istare a su curre curre aifatu de calecuna cosa, de unu logu a s'àteru, fàere cúrrere a meda Synonyms e antonyms currellai, marradai Sentences sos pisedhos comintzant a iscurrizare de un'àrvure a s'àtera, allegros che cíciri ◊ una pudhedra che bentu iscurrizat peri sas tancas ◊ su cadhu est istracu ca l'ant iscurrizadu Etymon srd. Translations French galoper, s'ébattre English to gallop, to rove Spanish corretear Italian galoppare, scorrazzare German galoppieren, umherlaufen.

iscusiàre , vrb Definition foedhare a unu a iscusi, a manera chi no dhu potzant intèndhere is àteros, po no istrobbare o po segretesa Synonyms e antonyms ascugiare, chischisiai, cuscujinare, iscusietare, ispibisai Sentences si sunt iscusiaos tra issos ◊ candho s'ànima nostra s'imbrinucat, Deus si acúrtziat a nois pro iscusiare ◊ iscusiadu s'at a donzi cane isterzari chi inoghe at apedhadu ◊ si fint iscusiaos e aiant ordiu su de fàchere Etymon srd. Translations French chuchoter English to whisper Spanish musitar, bisbisear Italian bisbigliare German flüstern.

iscussacràre , vrb Definition giare una cosa o logu sagrau a un'àteru impreu, fàere pèrdere sa calidade de sacru permitindho un'àteru impreu Sentences sa créjia l'aiant iscussacrata Translations French déconsacrer English to deconsecrate Spanish desacralizar Italian sconsacrare German entweihen.

iscussàre , vrb: scusciai Definition giare annestru, fàere abbituare a calecuna cosa, giare istrutzione Synonyms e antonyms annestrare, domai Translations French enseigner les premiers rudiments, dégrossir English to brake in, to rough-hew Spanish dar las primeras nociones Italian scozzonare, dirozzare German abschleifen, verfeinern.

iscutuài , vrb: iscutulai, iscutulare, iscutzulare, scotulai Definition mòvere a cropu sa cosa po che dhi fàere orrúere su chi portat in pitzu (es. àliga); pigare a cropos, iscúdere Synonyms e antonyms ghirghidhare, innaigai, irghinitare, isciúdere, iscotzinare, issucare, sachedhare, saidare, sucariare Sentences si ndh'est pesau addoloriu iscutulàndhesi su ludu dae dossu ◊ tanti no s'intendhet candho s'iscutulat sas iscrapas!…◊ dona crobba, no dh'iscutulis a terra cussa cosa!◊ seus annaos a iscutulare is lintzolas 2. cussu mi at iscutuau a caróngiu Etymon ltn. *excutulare Translations French secouer English to shake Spanish sacudir Italian scuòtere German schütteln.

isdegoràre , vrb: isdeorare Definition orrúere a iscartinadura, a istràmpidu de s'irdoare (fàere male meda) Synonyms e antonyms arrúere, iscaltinare, iscasidhare, isdobbiare, orrue 1 Etymon srd. Translations French s'abattre English to fall heavily Spanish desplomarse Italian stramazzare German stürzen.

isdrobbàre , vrb: istorbare, istrobbare, istrubbai, storbai Definition fàere pèrdere tempus, giare ifadu Synonyms e antonyms fastidiai, ilviare, infestare Sentences cun cussu portali sempri tzichirriendi timit de istrubbai ◊ timiat de l'istrobbare in su trabàgliu ◊ dae canes e canarzos istrobbadu, unu berre ndh'esseit ◊ sa cummédia non t'istrobbes a dha circai ca ciai ti dha mandu deo cun meda pragere Etymon spn. estorbar Translations French déranger English to trouble Spanish molestar, fastidiar Italian disturbare German stören.