Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

singultàre , vrb: assungurtai, singurtai, singurtare, singutai, sungotai, sungurtai, sungurtare Definition prànghere a suncutu, tzunchiare pranghendho Synonyms e antonyms assuconai, assupedhare Sentences de comenti dh'apu inténdia sungotendi mi est ammodhiau su coru Etymon ltn. singultare Translations French sangloter English to hiccup Spanish sollozar Italian singhiozzare German schluchzen.

sirrichiài , vrb: tichirriare, tzichirriai* Definition fàere tzinchírrios, sonu de cosa chi girat arrasigandho, de ingranàgiu chi no est untu o àteru deasi Synonyms e antonyms afruschiare, scochidai, tirriare 1, tzacarrai Translations French grincer English to creak Spanish chirriar Italian cigolare German knarren.

sisirinàre , vrb rfl Definition fàere che a su sísini, chi si giaet a bíere po sa bellesa po magnosidade Synonyms e antonyms impompare, ispazariare Sentences su púlighe si tricat, si sisirinat che persone abberu abbituada a sa tzivilidade ◊ su paone est allegru, at sos ojos lútzigos, si sisirinat, s'impompitat, est s'animale prus pazosu ◊ candho est in mesu a zente, tota si sisirinat Translations French se pavaner English to strut about Spanish pavonearse Italian pavoneggiarsi German sich brüsten.

sizíre , vrb Definition tupare, serrare bene, a sízigu, de no passare nudha, acostire duas cosas chi torrant giustas apare; andhare o pònnere acanta, andhare aifatu, fintzes sighire Synonyms e antonyms serrai, sibbiai / acoltziare, acostai / imbasare, incasciae | ctr. illascare / issuzire Sentences sos ojos mios, a s'abbàscia abbàscia, sonnidos, ant finidu de si sizire 2. su pastore no lassat sizire sos grodhes a su masone ◊ si sizit a sa gianna de s'amigu e li falant sas làgrimas ◊ Mariànzela andhat a sizire s'orija a s'istampa de sa giae pro intèndhere cudhos arrejonendhe ◊ ti sizis e mi das unu basu! ◊ camminandhe, su fizu che at sizidu su babbu ◊ sa roda de su tempus ti at siziu! ◊ su tempus sizit a totus Etymon srd. Translations French cacheter English to seal Spanish cerrar herméticamente Italian sigillare German versiegeln.

slargài , vrb: illalgare* Definition fàere o essire prus largu Synonyms e antonyms | ctr. astrínghere, acurtziare Translations French élargir English to widen Spanish dilatar, ensanchar Italian slargare, dilatare German erweitern, sich erweitern.

slinguài , vrb Definition foedhare male, pònnere male de s'àteru Synonyms e antonyms aferritai, allimbare, annegiai Etymon srd. Translations French médire English to speak badly Spanish hablar mal Italian sparlare German schlecht reden (über).

slutài , vrb Definition bogare o cambiare su bestimentu de dolu, su lutu Synonyms e antonyms | ctr. allutare, inlutai Etymon srd. Translations French quitter le deuil English to come out of mourning Spanish desenlutar Italian sméttere il lutto German die Trauer ablegen.

smaltài , vrb: immartare Definition pònnere s'immartu Synonyms e antonyms angalantzai Translations French émailler English to enamel Spanish esmaltar Italian smaltare German lackieren.

smanciài , vrb Definition bogare o fàere isparire is màncias, is marcos de brutesa Synonyms e antonyms | ctr. ammaciae, tacai 1 Translations French détacher English to clean Spanish quitar las manchas Italian smacchiare German entflecken.

smandronài , vrb Definition lassare sa mandronia Synonyms e antonyms ismandronire, spreitzai | ctr. ammandronae Etymon srd. Translations French guérir de sa paresse English to give up lazing Spanish desemperezarse Italian spoltronirsi German sich aufraffen.

smendài , vrb: ismendhare* Definition pònnere arrimédiu, iscontare, pagare su male fatu, is pecaos Synonyms e antonyms mendhare, corrígiri Translations French corriger, faire amende de ses péchés English to mend one's pities Spanish enmendar Italian emendare i peccati German büßen.

smerài , vrb rfl: ilmerare* Definition bogaresindhe s'ànima, fàere de totu pommore de unu, su àere smeru po dh'agiudare Synonyms e antonyms aurzire, desintragnai, immatare, irfrissurare Sentences su pastori si smeràt cun is amigus suus sa dí de sa tundimenta, candu si torrànt s'agiudu Translations French se prodiguer English to do all one can Spanish esmerarse Italian prodigarsi German sich aufopfern.

smincíri , vrb Definition nàrrere de unu fatu chi no fut berus, chi fut totu fàula, chi no fut deasi, bogare in fàula o in falsu a unu o una cosa Synonyms e antonyms denegare, irfaularzare, iscofutare, necare, scancamurrai Etymon srd. Translations French démentir English to deny Spanish desmentir Italian sbugiardare, smentire German leugnen, dementieren.

smuciurrài , vrb: immutzurrare* Definition segare calecuna cosa (longa) lassandhondhe un'orrugu prus curtzu, mescamente ispuntare is matas Synonyms e antonyms arrogai, ilmutzare, ismesujare, ispuntai, istuturai, mutzurrare, truncai Translations French étêter English to pollard Spanish desmochar Italian scapezzare German kappen.

smuntài , vrb: irmontare* Definition bogare de pare is petzos, is partes chi cumponent un'aparíciu, una màchina, una css. cosa fata de partes diferentes Synonyms e antonyms | ctr. ingrauciare Translations French démonter English to disassemble Spanish desarmar, desmontar Italian smontare German auseinandernehmen.

smurfíri , vrb Definition papare aprofitandho de su chi tenet s'àteru Synonyms e antonyms stuaciai Sentences Tingiosu si papat sa lada in d-unu patri e fillu, furriendi is ogus po biri si dhoi fiat atra cosa de smurfiri (F.Carlini) Translations French manger en pique-assiette English to cadge Spanish gorronear Italian sbafare German auf Kosten anderer essen.

smuronài , vrb Definition su che calare o orrúere unu muroni, unu trèmene, sa terra de pitzu a bàsciu a muntone mannu Synonyms e antonyms desmuronai, irrainare, irribbare, istremenare, sfossonai, spillai 1 Etymon spn. Translations French ébouler English to slide down Spanish desmoronar Italian franare, smottare German abrutschen.

sobènnere , vrb: sovènnere, subènnere, subenni, suvènnere Definition àere o fàere presente a sa mente una cosa passada (o fintzes chi depet bènnere, ma coment'e cosa chi s'ischiat)/ pps. subésiu, subénniu / mi, ti, dhi subenit a mimme, a tui, a issu = benit a mente a…, mi ammento, ti ammentas e gai; subenne a unu = ammentàreli; suvènnere a sos bisonzos de… = agiudai a… Synonyms e antonyms ammentai, arragodai, suvenire | ctr. ilmentigare, scarèsciri Sentences a su babbu dhi sobeniat ca giustu a cuss'ora Gesús dh'iat nau: Fillu tuu est biu ◊ dhi sobeniat su pòberu babbu ◊ ti suvenzat assora chi deo su chi fia so ancora (B.Mureddu)◊ mi subèngiu ca tenia unus otu annus candu fiat sussédiu cussu ◊ no mi subèngiu su nòmini de cussu ◊ no mi suvenit ite si narat ◊ cussu ciai mi dhu subèngiu!◊ dèu, chi mi subenit su chi mi est sussédiu, nau ca no est cosa bona!◊ mannedhu si subenet de candho fut piciochedhu issu ◊ mi sovenit su tempus antigu ◊ mammai, subénnia s'est de chini est custa cosa? Translations French se souvenir, se rappeler English to remember Spanish recordar, acordarse Italian rimembrare, ricordare German erinnern, sich erinnern.

soberàre , vrb: soblare, sobrai, sobrare, sorbai, sorbare, subrare Definition èssere de prus, meda, abbundhante, méngius; fintzes fàere istravítzios, papare e bufare a tropu / sorbai su coràgiu, s'ànimu (nau a marrania) = zúghere o àere corazu, atrivimentu, bastare s'ànimu pro…, marranu chi… Synonyms e antonyms avansare 1, cabulare, romànnere, subercai, trobbare | ctr. chèrrere, faltai, mancai Sentences si at carrigau sa meltze chi li est soberada ◊ no bi at niuna pintura chi subrare ti potat in bellesa ◊ si ti sobrat ora, beni ca mi azuas! ◊ de su presépiu de annos passados mi at sobradu solu unu pagu de rena 2. chi ti sorbat su coràgiu faidhu! Etymon spn. Translations French dépasser, excéder English to exceed Spanish sobrar, excederse Italian sopravanzare, avanzare, eccèdere German übrigbleiben, übertreffen, übertreiben.

sodigài, sodigàre , vrb: sorigai Definition fàere ancora sa matessi cosa; lòmpere a ue, o a su tretu, a su puntu, chi un'àteru est andhau o est andhandho Synonyms e antonyms segudare, sichire, sodighiri Sentences sódiga a oberri po mimi is bríglias tuas a bentuestu ◊ nanca dhu depiant arrangiai, su castedhu: su bentu gei sódigat a dh'arrosigai! ◊ at sodigau aici po una cida 2. mi ndi seu pesau e nchi seus sodigaus paris a dommu de su fradi ◊ bai a innanti, gei sódigu! ◊ su càmiu chi portu ananti no ndi dhu potzu sorigai currendi a 120! ◊ bénniu est s'avisu, e sa mala fortuna infatu at sodigau ◊ candu fut in prima média, custu piciochedhu fut artu artu: immoi ndi dh'ant sorigau is cumpàngius ◊ Morello currendho che unu lampu iat sodigau is àteros cuadhos ◊ sódiga a domo ca nos leamus unu mossu de pane! 3. no potzo sodigare su mastru a mi fàghere cust'acontzu! Translations French continuer, rejoindre English to continue, to reach Spanish seguir, alcanzar Italian continuare, raggiúngere German fortsetzen, erreichen.