A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

amicòne , nm Definizione amigu meda Sinonimi e contrari amicu.

amícu , nm, agt: amigu Definizione chi o chie istimat meda, bolet e faet bene cun totu su coro a ccn. / cosa de amigu (nadu de cosas de manigare) = cosa lichitosa, saboria meda; èssere a amichinu cun ccn. = èssiri amigau, afancedhau Frasi est un'amigu fidadu, coriale ◊ a cosa ses torrada, como, a fàghere sos amigos presoneris! ◊ tzocat s'istranzu in domo de s'amigu e s'amigu sa gianna li abberit ◊ a s'amigu proadu tènelu contu! Cognomi e Proverbi prb: a chie est amigu s'amore li durat ◊ amigu chi non betit e gortedhu chi non segat… a domu de su tiàulu! ◊ s'amigu si connoscit in s'ora de s'abbisóngiu Etimo ltn. amicus Traduzioni Francese ami Inglese friend Spagnolo amigo Italiano amico Tedesco Freund.

amidàre , vrb Definizione pònnere s'imbidonu a s'orrobba Sinonimi e contrari imbidonai Etimo srd.

amidàu , pps, agt Definizione de amidare; chi dhi ant postu o portat imbidonu.

àmidu , nm Sinonimi e contrari groru, imbidoni, madone Etimo itl. amido.

amigàdu amicàtu

amigadúra , nf Sinonimi e contrari afancedhamentu Etimo srd.

amigài amicàre

amigànsia, amigàntzia , nf Definizione su èssere amigos, su èssere in bonas, su àere bonu tratamentu s'unu cun s'àteru, su si bòllere e fàere bene; si narat fintzes po afancedhamentu / cojonzu de a. = chentza innamoramentu Sinonimi e contrari amichéssia, amistade, amistàntzia | ctr. disamistade, inimigànscia Frasi ndhe l'aiat regorta e intrada a domo, a cudha fémina, e dae cue est nàschida s'amigàntzia ◊ amigàntzias bellas mi apo fatu 2. cussu est unu cojuonzu sena amore ma de amigànsia Etimo ctl. amigansa Traduzioni Francese amitié Inglese friendship Spagnolo amistad Italiano amicìzia Tedesco Freundschaft.

amigantzósu , agt Definizione chi faet a bíere amigàntzia, chi est coment'e amigu, de amigu Sinonimi e contrari amistantziosu.

amigàre amicàre

àmige , nm Definizione iscala a fustes, genia de iscala a manu fata cun traessas intradas in d-una bighiciola Terminologia scientifica ans.

àmighe àghimu

amighéntzia amichéssia

amigósu , agt Definizione de amigu Frasi acatu amigosu Etimo srd.

amígu amícu

àmigu àghimu

àmina , nf: ànima Definizione sa parte ispirituale o esisténtzia de su cristianu, su èssere personale de donniunu, distinta de su corpus, su chi faet sa vida de una carena umana; sa parte de mesu de una cosa, su meudhu de sa linna, sa parte méngius, prus de importu, su chiu de unu frutu chi portat ossu / min. animedha = pipiu Sinonimi e contrari consiéntzia Modi di dire csn: fillu de ànima = criadura anzena leada a fiza; ànimi niedhu = chi no portat cusciéntzia, chi est dispostu a fai css. mali; bogai un'à. de pena = fàghere agabbare sas penas de su purgadóriu a ccn. cun pregadorias; à. fingia = fartzu, traitore, inganneri; à. pendida, pandia = in pena, chi est penendhe in purgadóriu, afrizida; ànimas pérdias = cundennadas a s'iferru, zente mala; bogaresindhe s'à. pro ccn. = fàghere css. sacrifítziu, ismeraisí; èssiri coru e ànima cun ccn. = èssere sempre paris, sempre de acordu, abbitàresi meda; pigai a s'à. (de s'ifadu chi est dendhe unu)= coment'e fàghere a dolore de istògomo, a gana mala, pigai a dónnia logu; sa gianna de s'à. = itl. epigàstrio; andaindi s'à. a unu = èssere morindhe de su disizu de carchi cosa; s'à. de unu frutu = sa purpa; s'à. de una cosa = sa parti de mesu; ou cun o sentza à. = fruciu, chi no frucit; bòmberenche su frocu de s'à. = catzàrendhe sos ogros, bombitare; pan'e ànimas = su pani chi faint po su spaciau o sa spaciada, sa dí de sa missa, po dhu donai a sa genti; sa bonànima = su spaciau, sa spaciada, su mortu; ànima mia líbbera!… = mi siat perdonau su chi seu pentzendi o nendi de malu, si no est abberu; de fid'e s'ànima = zenia de zuramentu; no… ànima bia = nemus, própiu nisciunus; pònnere carchi cosa subr'a s'à. a unu = ingarrigàreli carchi cosa grave de fàghere chentza farta Frasi s'ànima che det bolare a s'eternare in sinu a Deu! (P.Casu)◊ sas ànimas malas zirant a oras feriadas ◊ su duus de donniasantu est sa dí de is ànimas ◊ a sa majarza li fint intradas tres ànimas: unu sonadore, unu dutore e un'indivinu ◊ est un'ànima nighedha chi traichet a Deus e a Santos ◊ in vida tenit mala sorti chini portat s’ànima niedha (Bitiredha Melis) 2. a sa missa, in crésia, ant dadu su pane de ànimas 3. nd'eus a isciri cun chini si est crocau…, ànima mia líbbera! ◊ sa gatu est miaulendi che ànima pendida ◊ Sidoredhu pariat coru e ànima cun nosu ◊ de fid'e s'ànima, unu de bois mi at a traíghere! ◊ inoghe non che passat mai ànima bia ◊ ti lu ponzo subr'a s'ànima chi no iscóbies custu! Etimo ltn. anima Traduzioni Francese âme Inglese soul Spagnolo ánima Italiano ànima Tedesco Seele.

aminculósu , agt Definizione ifadosu, chi dhu’est su tanti de dhi arrespòndhere aminculu! Etimo srd.

amincúlu! , iscl: amminculu Definizione foedhu chi si narat, unu pagu ifadaos (foedhandho a sa grussera), candho, a su chi unu at nau, s'àteru, chi depiat cumprèndhere luego, dimandhat Ite? Comente?, Ahn? (est istrupiadura de cust’úrtimu foedhu) Etimo srd.