àmen , nm Definizione
su foedhu latinu chi si narat a s'acabbada de una pregadoria: deasi est, aici siat!
Sinonimi e contrari
amenzesu
Etimo
ltn
amen
Traduzioni
Francese
amen,
ainsi soit-il
Inglese
amen
Spagnolo
amén
Italiano
àmen
Tedesco
Amen.
amenguài , vrb: ammenguai,
amminguare,
menguai* Definizione
fàere prus pagu, fàere torrare sa cantidade o sa mannària de una cosa, minimare sa fortza de calecuna cosa, bènnere mancu, fàere prus brandhu
Sinonimi e contrari
abasciai,
allatzicare,
arreduire,
emenguare,
ilminorigare,
immeltzare,
menguanare,
miminare,
minorai,
scimai,
torrae
/
abblandai
| ctr.
ammanniae,
annúnghere,
crèschere
Frasi
seus amenguendu su passu de sa vida ◊ sestadore sestat e cosidore ammínguat ◊ su frius est ammenguendi ◊ at própiu cincu minutus, pustis at ammenguau ◊ su matedu aménguat sa basca in s'istadi ◊ si fiat acatau ca su binu fiat ammenguendidhi
2.
dhi tocat de ammenguai su passu ca no nci dha fait
Traduzioni
Francese
réduire
Inglese
to diminish
Spagnolo
menguar
Italiano
ridurre,
diminuire
Tedesco
kürzen,
vermindern.
amèns , nm Definizione genia de orrobba de lana po fàere gunnedhas Sinonimi e contrari amís Terminologia scientifica ts.
amènta , nf: menta* Definizione
genia de erbas fragosas meda, unas cantu bonas fintzes a cundhire (menta de farre, de ortu o de papai = Mentha spicata)
Sinonimi e contrari
mécuda
Terminologia scientifica
rbc, cndh, Mentha spicata, M. longifolia
Traduzioni
Francese
menthe
Inglese
mint
Spagnolo
menta
Italiano
ménta
Tedesco
Minze.
amentàpe , nf Sinonimi e contrari amentatzu, muguoes Terminologia scientifica rba, Teucrium massiliense Etimo srd.
amentàtzu , nm Definizione
cramédiu eru, genia de erba fragosa
Sinonimi e contrari
amentape,
muguoes
Terminologia scientifica
rba, Teucrium massiliense
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
germandrée
Inglese
germander
Spagnolo
teucrio
Italiano
tèucrio
Tedesco
Gamander.
amentína , nf Definizione caramelledha cun sabore de amenta, chi lassat sa buca coment'e frisca Terminologia scientifica drc.
améntu , nm Definizione tira longa de pedhe po acapiare su giuale a is corros, giunghendho is boes Sinonimi e contrari loru Etimo ltn. amentum.
amenzésu , nm: aminzesus, ammengesu Definizione su tempus de nàrrere Amen, Gesu!: in d-un'ammengesu = in d-unu sinnu Sinonimi e contrari fria, iscàmpiu, paterefíliu.
América , nf Definizione unu de is chimbe continentes abbitaos, postu de longu in su sensu de is meridianos a ovest, andhat agiummai de polu in polu: s’ispartzit in duos, América de su Nord e A. de su Sud; po s’errichesa e s'isvilupu, si narat mescamente de is Istados Unios (USA)/ iscobèrrere s'A. = fai iscoberta manna, de cosa de importu.
americanàda , nf Definizione fata de gente pillantzera chi no ischit coment'e ispèndhere su chi tenet, machine, balentesa maca.
americanísta , agt Definizione istudiosu connoschidore de cosas o chistiones americanas.
americànu , agt, nm Definizione
chi pertocat s'América, chi o chie est de s'América / bide americana, s'americanu = pértia aresti chi si ponit a barbatella po dh'inferri a bidi sarda
Frasi
a cussu pè de bide americana li ant postu una pua de cannonau
2.
mi ant pigau a puliri is fundus de americanu po dhus annestai
Traduzioni
Francese
américain
Inglese
American
Spagnolo
americano
Italiano
americano
Tedesco
Amerikanisch,
Amerikaner.
amèsche , avb Sinonimi e contrari assimas, mascamente, mascas, prusatotu Frasi a ndhe papare meda, de mela de lidone, faet male, amesche candho no est cotu bene.
amiàntu , nm Definizione
genia de minerale chi no leat fogu, impreau meda ma prus puru perigulosu ca est cancerògenu
Terminologia scientifica
mnr
Traduzioni
Francese
amiante
Inglese
asbestos
Spagnolo
amianto
Italiano
amianto
Tedesco
Asbest.
amicàre , vrb rfl: amigai,
amigare Definizione
fàere s'amiga, o s'amigu, nau de persona cojuada chi bivet cun àtera (cojuada o nono) che pobidhu cun pobidha, o fintzes bagadia chi si ponet cun àtera cojuada
Sinonimi e contrari
afancedhae,
afantare,
amicitziare,
ammestadai
Frasi
pro no mi èssere amicadu cun tecus no credas chi sia pentidu ◊ custa picioca si fiat amigada cun su Forasdenosu ◊ ci cun calecuna ses amigau ti depes cogiuare ◊ custu fit amigadu cun tantas féminas…◊ una fémina gatia e un'ómine si sont amicatos
Etimo
ctl., spn.
amigar(se)
Traduzioni
Francese
vivre en concubinage
Inglese
to find a mistress
Spagnolo
tener un amante
Italiano
farsi l'amante,
la concubina
Tedesco
einen Liebhaber haben.
amicàtu , pps, agt: amigadu Definizione
de amicare; chi istat a meda cun is amigos, chi ndhe tenet medas; chi si dha intendhet cun àtera fémina (o àter'ómine)
Sinonimi e contrari
afancedhau,
afantadu,
amistadu
2.
che at catzadu su maridu ca fit amigada cun àter'ómine
Traduzioni
Francese
concubin
Inglese
concubinary
Spagnolo
que pasa mucho tiempo con sus amigos,
amante
Italiano
concubinàrio
Tedesco
in wilder Ehe Lebende.
àmiche àghimu
amichéssia , nf: amighéntzia Definizione su èssere amigos, su èssere in bonas, su àere bonu tratamentu s'unu cun s'àteru, su si bòllere bene; si narat fintzes de afancedhamentu Sinonimi e contrari amigàntzia, amistade, amistàntzia | ctr. disamistade, inimigànscia Frasi in iscola su piciochedhu at fatu amighéntzias noas ◊ pro s'amichéssia ti dao de "tue"◊ gopai, calidendi de sa mata ca feus amighéntzia!
amicitziàre , vrb: amitzitziare Definizione fàere s'amiga, o s'amigu, nau de persona cojuada chi si ponet cun àtera (cojuada o nono), o fintzes bagadia chi si ponet cun àtera cojuada Sinonimi e contrari afancedhae, afantare, amicare, ammestadai Etimo srd.