A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

àmen , nm Definitzione su foedhu latinu chi si narat a s'acabbada de una pregadoria: deasi est, aici siat! Sinònimos e contràrios amenzesu Ètimu ltn amen Tradutziones Frantzesu amen, ainsi soit-il Ingresu amen Ispagnolu amén Italianu àmen Tedescu Amen.

amenguài , vrb: ammenguai, amminguare, menguai* Definitzione fàere prus pagu, fàere torrare sa cantidade o sa mannària de una cosa, minimare sa fortza de calecuna cosa, bènnere mancu, fàere prus brandhu Sinònimos e contràrios abasciai, allatzicare, arreduire, emenguare, ilminorigare, immeltzare, menguanare, miminare, minorai, scimai, torrae / abblandai | ctr. ammanniae, annúnghere, crèschere Frases seus amenguendu su passu de sa vida ◊ sestadore sestat e cosidore ammínguat ◊ su frius est ammenguendi ◊ at própiu cincu minutus, pustis at ammenguau ◊ su matedu aménguat sa basca in s'istadi ◊ si fiat acatau ca su binu fiat ammenguendidhi 2. dhi tocat de ammenguai su passu ca no nci dha fait Tradutziones Frantzesu réduire Ingresu to diminish Ispagnolu menguar Italianu ridurre, diminuire Tedescu kürzen, vermindern.

amèns , nm Definitzione genia de orrobba de lana po fàere gunnedhas Sinònimos e contràrios amís Terminologia iscientìfica ts.

amènta , nf: menta* Definitzione genia de erbas fragosas meda, unas cantu bonas fintzes a cundhire (menta de farre, de ortu o de papai = Mentha spicata) Sinònimos e contràrios mécuda Terminologia iscientìfica rbc, cndh, Mentha spicata, M. longifolia Tradutziones Frantzesu menthe Ingresu mint Ispagnolu menta Italianu ménta Tedescu Minze.

amentàpe , nf Sinònimos e contràrios amentatzu, muguoes Terminologia iscientìfica rba, Teucrium massiliense Ètimu srd.

amentàtzu , nm Definitzione cramédiu eru, genia de erba fragosa Sinònimos e contràrios amentape, muguoes Terminologia iscientìfica rba, Teucrium massiliense Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu germandrée Ingresu germander Ispagnolu teucrio Italianu tèucrio Tedescu Gamander.

amentína , nf Definitzione caramelledha cun sabore de amenta, chi lassat sa buca coment'e frisca Terminologia iscientìfica drc.

améntu , nm Definitzione tira longa de pedhe po acapiare su giuale a is corros, giunghendho is boes Sinònimos e contràrios loru Ètimu ltn. amentum.

amenzésu , nm: aminzesus, ammengesu Definitzione su tempus de nàrrere Amen, Gesu!: in d-un'ammengesu = in d-unu sinnu Sinònimos e contràrios fria, iscàmpiu, paterefíliu.

América , nf Definitzione unu de is chimbe continentes abbitaos, postu de longu in su sensu de is meridianos a ovest, andhat agiummai de polu in polu: s’ispartzit in duos, América de su Nord e A. de su Sud; po s’errichesa e s'isvilupu, si narat mescamente de is Istados Unios (USA)/ iscobèrrere s'A. = fai iscoberta manna, de cosa de importu.

americanàda , nf Definitzione fata de gente pillantzera chi no ischit coment'e ispèndhere su chi tenet, machine, balentesa maca.

americanísta , agt Definitzione istudiosu connoschidore de cosas o chistiones americanas.

americànu , agt, nm Definitzione chi pertocat s'América, chi o chie est de s'América / bide americana, s'americanu = pértia aresti chi si ponit a barbatella po dh'inferri a bidi sarda Frases a cussu pè de bide americana li ant postu una pua de cannonau 2. mi ant pigau a puliri is fundus de americanu po dhus annestai Tradutziones Frantzesu américain Ingresu American Ispagnolu americano Italianu americano Tedescu Amerikanisch, Amerikaner.

amèsche , avb Sinònimos e contràrios assimas, mascamente, mascas, prusatotu Frases a ndhe papare meda, de mela de lidone, faet male, amesche candho no est cotu bene.

amiàntu , nm Definitzione genia de minerale chi no leat fogu, impreau meda ma prus puru perigulosu ca est cancerògenu Terminologia iscientìfica mnr Tradutziones Frantzesu amiante Ingresu asbestos Ispagnolu amianto Italianu amianto Tedescu Asbest.

amicàre , vrb rfl: amigai, amigare Definitzione fàere s'amiga, o s'amigu, nau de persona cojuada chi bivet cun àtera (cojuada o nono) che pobidhu cun pobidha, o fintzes bagadia chi si ponet cun àtera cojuada Sinònimos e contràrios afancedhae, afantare, amicitziare, ammestadai Frases pro no mi èssere amicadu cun tecus no credas chi sia pentidu ◊ custa picioca si fiat amigada cun su Forasdenosu ◊ ci cun calecuna ses amigau ti depes cogiuare ◊ custu fit amigadu cun tantas féminas…◊ una fémina gatia e un'ómine si sont amicatos Ètimu ctl., spn. amigar(se) Tradutziones Frantzesu vivre en concubinage Ingresu to find a mistress Ispagnolu tener un amante Italianu farsi l'amante, la concubina Tedescu einen Liebhaber haben.

amicàtu , pps, agt: amigadu Definitzione de amicare; chi istat a meda cun is amigos, chi ndhe tenet medas; chi si dha intendhet cun àtera fémina (o àter'ómine) Sinònimos e contràrios afancedhau, afantadu, amistadu 2. che at catzadu su maridu ca fit amigada cun àter'ómine Tradutziones Frantzesu concubin Ingresu concubinary Ispagnolu que pasa mucho tiempo con sus amigos, amante Italianu concubinàrio Tedescu in wilder Ehe Lebende.

àmiche àghimu

amichéssia , nf: amighéntzia Definitzione su èssere amigos, su èssere in bonas, su àere bonu tratamentu s'unu cun s'àteru, su si bòllere bene; si narat fintzes de afancedhamentu Sinònimos e contràrios amigàntzia, amistade, amistàntzia | ctr. disamistade, inimigànscia Frases in iscola su piciochedhu at fatu amighéntzias noas ◊ pro s'amichéssia ti dao de "tue"◊ gopai, calidendi de sa mata ca feus amighéntzia!

amicitziàre , vrb: amitzitziare Definitzione fàere s'amiga, o s'amigu, nau de persona cojuada chi si ponet cun àtera (cojuada o nono), o fintzes bagadia chi si ponet cun àtera cojuada Sinònimos e contràrios afancedhae, afantare, amicare, ammestadai Ètimu srd.