amindài, amindhàre , vrb: aminnare,
ammendai,
ammendhare,
ammindae,
ammindai,
ammindhare,
amminnare,
mendhare 1 Definizione
betare a sa mindha, pònnere o portare su bestiàmene a pàschere in sa mindha, iscapare o lassare andhare is animales a pàschere, ma fintzes acapiare a fune longa unu síngulu animale po pàschere chentza s'istesiare
Sinonimi e contrari
apasciare
Frasi
no dhue iat unu cantu de minna pro amminnare s'àinu ◊ a nosu, is mamas nostas, si teniant amindadas e a funi cursa puru! ◊ una crapola nida andho a mi l'ammindhare…◊ amminda cussu pegus e dona cura de no dh'acapiae tropu a sucicu!
Traduzioni
Francese
paître
Inglese
to graze
Spagnolo
pastar,
pacer
Italiano
pàscere
Tedesco
weiden.
amindigósu , agt Definizione
chi o chie istat a míndhigu, faet o giaet sa cosa a míndhigu, est arrestigu
Sinonimi e contrari
aggantzadu,
assuriu,
limidu,
remingu,
soridu,
susuncu
Terminologia scientifica
ntl
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
radin,
pingre
Inglese
stingy
Spagnolo
tacaño
Italiano
tìrchio
Tedesco
geizig.
aminèdha , nf: minedha, nimedha Definizione min. de àmina / ou de duas aminedhas = cun duos oidedhos, dópiu orrubiou Sinonimi e contrari oidedhu, ollanu 2. mamma mi daiat s'aminedha de s'ou Etimo srd.
amingiòne, amingiòni alminzòne
aminía , nf Definizione
atza meda, tropu, de chie si credet de pòdere cumandhare s'àteru o fàere su chi bolet
Sinonimi e contrari
bràglia,
bravada,
cogorone,
iscòcoro,
ispudrédhiu
Traduzioni
Francese
arrogance
Inglese
haughtiness
Spagnolo
jactancia
Italiano
tracotanza
Tedesco
Anmaßung.
aminnàre amindài
àminu , nm: ànimu Definizione
sa fortza, sa volontade chi unu si sentit de àere aintru
Sinonimi e contrari
coragi
Modi di dire
csn:
dare ànimos bonos (de una cosa o chistione) = fai isperai bèni, donai abetu bellu; tènnere ànimos bonos, ànimu bellu = isperai bèni; bestire à. a unu = pònnere ànimu, animare, dare corazu; batire s'à. a pitu ’e dentes = fai arrennegai meda; Deus ndh'apat s'à. de… = ndhe tenzat piedade; àere in à. de…, chi… = tènniri s'idea, s'intentzioni de…, pentzai chi…; àere in à. una cosa = arregordai una cosa, portaidha in menti; èssiri de pagu à. = birgonzosu, timiditu
Frasi
ànimu, patriotos, a che catzare sos Frantzesos! ◊ si ti abbastat s'ànimu beni a mi tocare! ◊ - E gopai it'ànimu tenit? - Ànimu de cuadhu in fossu! ◊ no mi bastat s'ànimu chi ti conte cussu ◊ in cussu tempus de supuzu políticu, su tropu ànimu at traitu a Méliu (G.Piga)
2.
fit agguantandhe ca su frade li daiat ànimos bonos ◊ sos dutores mi ant dadu ànimos bonos chi tiat sanare ◊ ndhe tenzo bonos ànimos de bi resèssere ◊ apo in ànimu chi totu mi andhet bene
3.
pro li bestire ànimu lu bantabat ◊ totu custu cunsertu mi batiat s'ànimu a pitu de dentes! (G.Ruju)
4.
no nos dades manc'unu sodhu: Deus ndh'apat s'ànimu de su coghedhiu bostru!
5.
apo in ànimu sas peràulas chi mi at nadu
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
esprit,
cœur
Inglese
courage
Spagnolo
ánimo
Italiano
ànimo
Tedesco
Seele,
Mut.
aminzésus amenzésu
aminzòne alminzòne
amís , nm Definizione genia de orrobba de lana po fàere gunnedhas Sinonimi e contrari amèns Terminologia scientifica ts.
amistàde, amistàdi , nf: amistari,
amistate Definizione
su èssere amigos, su èssere in bonas, su àere bonu tratamentu s'unu cun s'àteru, su si bòllere bene; su si dha intèndhere cun àtera fémina o àteru ómine, cun fémina angena o cun ómine angenu
Sinonimi e contrari
amigàntzia
/
fancedha,
fancedhu
| ctr.
disamistade,
inimigànscia
Frasi
regnet sentza neu s'amistade (A.Serra)◊ totu s'oro chi bi amus in su mundhu l'aia trasformadu in amistade! (F.Satta)◊ si sont perdonatos e torratos in amistate ◊ chini pecat si perdit s'amistadi de Deus
3.
s'amistari fut apostau abetendi po intrai a domu de s'amiga ◊ si no buscant amistade, medas si dent cojuare
Cognomi e Proverbi
prb:
faedhos de cara no perdent amistade
Etimo
spn.
Traduzioni
Francese
amitié,
concubin
Inglese
friendship,
husband de facto
Spagnolo
amistad,
concubino
Italiano
amicìzia,
concubinato,
concubino
Tedesco
Freundschaft,
Konkubinat.
amistadósu , agt Frasi babbu tuu, po dh'atendi, tenit in domu una filla bagadia e amistadosa (G.Mura)◊ est amistadosa fuedhendi ma de figura no si podit castiai! (L.Obbili) Etimo srd.
amistàdu , agt, pps Definizione de amistai; chi tenet s'amiga, o s'amigu Sinonimi e contrari amicare / afancedhau, afantadu, amicatu, amistarau Frasi sa fémina fut amistada cun àter'ómine ◊ fiant essius fora de pari cun sa mulleri e issu si fiat amistau cun d-un'àtera Etimo srd.
amistài , vrb Sinonimi e contrari amicare.
amistàntzia , nf Definizione
ànimu bonu, unu fàere de amigu
Sinonimi e contrari
afabbilidade,
amigàntzia,
familiaricítzia
Traduzioni
Francese
cordialité
Inglese
cordiality
Spagnolo
cordialidad
Italiano
cordialità
Tedesco
Herzlichkeit.
amistantziéri , agt Definizione chi tenet unu fàere de amigu; fintzes chi est o faet s'isfaciu Sinonimi e contrari amistantziosu / facianu Etimo srd.
amistantziósu , agt Definizione
chi tenet unu fàere de amigu
Sinonimi e contrari
afàbbile,
amigantzosu,
amorosu,
corale
Frasi
est giòvunu abbistu, amistantziosu e cumpudiu ◊ fiat una fémina amistantziosa meda ◊ at bistu una crabitedha amistantziosa chi dhu tzerriàt de atesu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
amical
Inglese
friendly
Spagnolo
amistoso
Italiano
amichévole
Tedesco
freundlich.
amistaràu , agt Definizione chi tenet s'amistari, sa fancedha o su fancedhu, chi si dha intendhet cun àtera fémina (o àter'ómine), chi est amigau Sinonimi e contrari afancedhau, afantadu, amicatu Etimo srd.
amistàri, amistàte amistàde
amítu , nm: ammitu Definizione bestimentu chi ponet su preide po nàrrere sa Missa Frasi su preíderu at leadu s'amitu a sas duas presuras pro si lu pònnere Terminologia scientifica prdc.