A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

amindài, amindhàre , vrb: aminnare, ammendai, ammendhare, ammindae, ammindai, ammindhare, amminnare, mendhare 1 Definizione betare a sa mindha, pònnere o portare su bestiàmene a pàschere in sa mindha, iscapare o lassare andhare is animales a pàschere, ma fintzes acapiare a fune longa unu síngulu animale po pàschere chentza s'istesiare Sinonimi e contrari apasciare Frasi no dhue iat unu cantu de minna pro amminnare s'àinu ◊ a nosu, is mamas nostas, si teniant amindadas e a funi cursa puru! ◊ una crapola nida andho a mi l'ammindhare…◊ amminda cussu pegus e dona cura de no dh'acapiae tropu a sucicu! Traduzioni Francese paître Inglese to graze Spagnolo pastar, pacer Italiano pàscere Tedesco weiden.

amindigósu , agt Definizione chi o chie istat a míndhigu, faet o giaet sa cosa a míndhigu, est arrestigu Sinonimi e contrari aggantzadu, assuriu, limidu, remingu, soridu, susuncu Terminologia scientifica ntl Etimo srd. Traduzioni Francese radin, pingre Inglese stingy Spagnolo tacaño Italiano tìrchio Tedesco geizig.

aminèdha , nf: minedha, nimedha Definizione min. de àmina / ou de duas aminedhas = cun duos oidedhos, dópiu orrubiou Sinonimi e contrari oidedhu, ollanu 2. mamma mi daiat s'aminedha de s'ou Etimo srd.

amingiòne, amingiòni alminzòne

aminía , nf Definizione atza meda, tropu, de chie si credet de pòdere cumandhare s'àteru o fàere su chi bolet Sinonimi e contrari bràglia, bravada, cogorone, iscòcoro, ispudrédhiu Traduzioni Francese arrogance Inglese haughtiness Spagnolo jactancia Italiano tracotanza Tedesco Anmaßung.

aminnàre amindài

àminu , nm: ànimu Definizione sa fortza, sa volontade chi unu si sentit de àere aintru Sinonimi e contrari coragi Modi di dire csn: dare ànimos bonos (de una cosa o chistione) = fai isperai bèni, donai abetu bellu; tènnere ànimos bonos, ànimu bellu = isperai bèni; bestire à. a unu = pònnere ànimu, animare, dare corazu; batire s'à. a pitu ’e dentes = fai arrennegai meda; Deus ndh'apat s'à. de… = ndhe tenzat piedade; àere in à. de…, chi… = tènniri s'idea, s'intentzioni de…, pentzai chi…; àere in à. una cosa = arregordai una cosa, portaidha in menti; èssiri de pagu à. = birgonzosu, timiditu Frasi ànimu, patriotos, a che catzare sos Frantzesos! ◊ si ti abbastat s'ànimu beni a mi tocare! ◊ - E gopai it'ànimu tenit? - Ànimu de cuadhu in fossu! ◊ no mi bastat s'ànimu chi ti conte cussu ◊ in cussu tempus de supuzu políticu, su tropu ànimu at traitu a Méliu (G.Piga) 2. fit agguantandhe ca su frade li daiat ànimos bonos ◊ sos dutores mi ant dadu ànimos bonos chi tiat sanare ◊ ndhe tenzo bonos ànimos de bi resèssere ◊ apo in ànimu chi totu mi andhet bene 3. pro li bestire ànimu lu bantabat ◊ totu custu cunsertu mi batiat s'ànimu a pitu de dentes! (G.Ruju) 4. no nos dades manc'unu sodhu: Deus ndh'apat s'ànimu de su coghedhiu bostru! 5. apo in ànimu sas peràulas chi mi at nadu Etimo itl. Traduzioni Francese esprit, cœur Inglese courage Spagnolo ánimo Italiano ànimo Tedesco Seele, Mut.

aminzésus amenzésu

aminzòne alminzòne

amís , nm Definizione genia de orrobba de lana po fàere gunnedhas Sinonimi e contrari amèns Terminologia scientifica ts.

amistàde, amistàdi , nf: amistari, amistate Definizione su èssere amigos, su èssere in bonas, su àere bonu tratamentu s'unu cun s'àteru, su si bòllere bene; su si dha intèndhere cun àtera fémina o àteru ómine, cun fémina angena o cun ómine angenu Sinonimi e contrari amigàntzia / fancedha, fancedhu | ctr. disamistade, inimigànscia Frasi regnet sentza neu s'amistade (A.Serra)◊ totu s'oro chi bi amus in su mundhu l'aia trasformadu in amistade! (F.Satta)◊ si sont perdonatos e torratos in amistate ◊ chini pecat si perdit s'amistadi de Deus 3. s'amistari fut apostau abetendi po intrai a domu de s'amiga ◊ si no buscant amistade, medas si dent cojuare Cognomi e Proverbi prb: faedhos de cara no perdent amistade Etimo spn. Traduzioni Francese amitié, concubin Inglese friendship, husband de facto Spagnolo amistad, concubino Italiano amicìzia, concubinato, concubino Tedesco Freundschaft, Konkubinat.

amistadósu , agt Frasi babbu tuu, po dh'atendi, tenit in domu una filla bagadia e amistadosa (G.Mura)◊ est amistadosa fuedhendi ma de figura no si podit castiai! (L.Obbili) Etimo srd.

amistàdu , agt, pps Definizione de amistai; chi tenet s'amiga, o s'amigu Sinonimi e contrari amicare / afancedhau, afantadu, amicatu, amistarau Frasi sa fémina fut amistada cun àter'ómine ◊ fiant essius fora de pari cun sa mulleri e issu si fiat amistau cun d-un'àtera Etimo srd.

amistài , vrb Sinonimi e contrari amicare.

amistàntzia , nf Definizione ànimu bonu, unu fàere de amigu Sinonimi e contrari afabbilidade, amigàntzia, familiaricítzia Traduzioni Francese cordialité Inglese cordiality Spagnolo cordialidad Italiano cordialità Tedesco Herzlichkeit.

amistantziéri , agt Definizione chi tenet unu fàere de amigu; fintzes chi est o faet s'isfaciu Sinonimi e contrari amistantziosu / facianu Etimo srd.

amistantziósu , agt Definizione chi tenet unu fàere de amigu Sinonimi e contrari afàbbile, amigantzosu, amorosu, corale Frasi est giòvunu abbistu, amistantziosu e cumpudiu ◊ fiat una fémina amistantziosa meda ◊ at bistu una crabitedha amistantziosa chi dhu tzerriàt de atesu Etimo srd. Traduzioni Francese amical Inglese friendly Spagnolo amistoso Italiano amichévole Tedesco freundlich.

amistaràu , agt Definizione chi tenet s'amistari, sa fancedha o su fancedhu, chi si dha intendhet cun àtera fémina (o àter'ómine), chi est amigau Sinonimi e contrari afancedhau, afantadu, amicatu Etimo srd.

amistàri, amistàte amistàde

amítu , nm: ammitu Definizione bestimentu chi ponet su preide po nàrrere sa Missa Frasi su preíderu at leadu s'amitu a sas duas presuras pro si lu pònnere Terminologia scientifica prdc.