ammaculiàre , vrb rfl Definizione
dormire, pigare sonnu
Sinonimi e contrari
abeliari,
aggalenare,
apisulinare,
assograi,
ingalenare
/
acalamai,
ammadainare
Frasi
mi so ammaculiadu in sa cadrea a tretos de ndhe rúere!
Traduzioni
Francese
s'assoupir
Inglese
to grow sleepy
Spagnolo
adormecer
Italiano
assopirsi
Tedesco
einschlummern.
ammaculiedhàre , vrb Sinonimi e contrari ammaculiare.
ammacúliu , nm Definizione
su ammaculiare, su dormire, su istare dormios, fintzes sonnu grae
Sinonimi e contrari
ammaculiamentu,
ingalenadura
/
calatzone
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
torpeur,
léthargie
Inglese
doze,
lethargy
Spagnolo
sopor,
letargo
Italiano
sopóre,
letargo
Tedesco
Lethargie.
ammadainàre , vrb: ammadoinnai,
ammadojai,
ammadughinare,
ammaduinare,
ammaudinare Definizione
fàere coment'e dormiu, coment'e mortu (de su male, de is cropos, de su sonnu, dormitóriu), leare o pèrdere is atuamentos
Sinonimi e contrari
abbalaucare,
abbanghelare,
ammaculiare,
ammodoinai,
ammoltighinare,
ammortèschere,
atolondrai,
immaidoinare,
ispantai,
scilibriri,
stolondrai
/
ammortie,
stramutiri
Frasi
pro bochire su batu, prima l'at ammaudinadu a fuste ◊ su sórighe in su sorigarzu innanti l'amus ammaudinadu sachedhèndhelu a forte e apustis betadu a sos batos
2.
ma cale drommidu: ammaudinadu fia! ◊ su fogu si ch'est ammaudinadu: cheret acontzu ◊ tota die a su faghe faghe, su pitzinnu, fintzas chi si ch'est ammaudinadu de su sonnu!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
assommer
Inglese
to shock
Spagnolo
aturdir
Italiano
tramortire
Tedesco
betäuben.
ammadassài, ammadassàre , vrb Definizione
fàere a madassa, atzola
Sinonimi e contrari
| ctr.
smadassai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
mettre en écheveaux
Inglese
to wind into skeins
Spagnolo
aspar
Italiano
ammatassare
Tedesco
in Strähnen winden.
ammaderzàre , vrb Definizione fàere su maderzu, su muntone de su trigu messau arregollindho is mannugos Sinonimi e contrari apostorzare Frasi addaghi sa messera ch'est finida, chito, a su friscu, prus de unu manzanu b'impreat pro chi totu l'ammaderzet (S.Murgia Niola) Etimo srd.
ammadèschere , vrb Definizione coment'e arrèschere in su gúturu, nau de cosa chi s’ingurtit a meda, tupat o si orroschet Sinonimi e contrari abèschere, arrèschere, obèschere / afastiai, colloviare, orròschere Frasi ti ses ammadéschiu biendhe binu ◊ custa borta sos tziculatinos lios ammadesco! 2. s'allegria fit ammadéschia ca lis est pàssiu chi sa sorte issoro fit cambiada (F.Cambosu)◊ s'ammentu de sas timórias coladas li supuzabant dolores malos a ammadèschere ◊ de làcrimas malas a ammadèschere ndhe li aiat tocau medas ◊ cussa no fit balentia chi podiant ammadèschere ◊ notes sélias e longas ammadeschent su sole cada die (G.Piga) Etimo ltn. ad madescere.
ammadeschínzu , nm Definizione su ammadèschere, una cosa chi arreschet in su gúturu, chi no che bolet calare Etimo srd.
ammadéschiu , pps, agt Definizione de ammadèschere 2. ses istonau cantandhe chin su gúturu ammadéschiu ◊ sos cufortos meos sunt ammadéschios chene mancu tzibbios.
ammadidòri , agt, nm Definizione
chi o chie medit, chi est bonu a medire
Sinonimi e contrari
medidore
Frasi
animalis ammadidoris: sa gentarrúbia (chi ammadit cantu est fungudu su stàinu), su caboni (cantu est longa sa noti), su cucu (cantus annus nci bolint a si cojai sa picioca)(F.Carlini)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
mesureur
Inglese
measurer
Spagnolo
medidor
Italiano
misuratóre
Tedesco
Vermesser,
Meßgerät.
ammadíri , vrb: medire* Definizione pigare is misuras, iscumbatare cantu est manna, larga o àteru sa cosa, su logu Sinonimi e contrari addedare, ammetrare, mesurai.
ammadiscèdha , nf: madiscedha* Sinonimi e contrari coisàida, culisàida.
ammadoinnài, ammadojài ammadainàre
ammadredhàdu , pps, agt Definizione
de ammadredhare
Sinonimi e contrari
imbelédhidu,
isambesciadu,
ispaporedhau
Traduzioni
Francese
grossier,
vulgaire
Inglese
unbecoming
Spagnolo
grosero
Italiano
sguaiato
Tedesco
unmanierlich.
ammadredhàre , vrb: ammadrodhare,
ammodrodhare Definizione
coment'e fàere a madredhu
Sinonimi e contrari
ammassulare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
être vulgaire
Inglese
to be unbecoming
Spagnolo
volverse grosero
Italiano
èssere sguaiato
Tedesco
unmanierlich sein.
ammadriàre , vrb Definizione fàere sa filetadura a vites, tubbos o àteru Etimo srd.
ammadricàda , nf Definizione
su ammadrigare, pònnere sa madrighe, su frammentu, su pesare de sa pasta
Sinonimi e contrari
ammadricadura
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
levage
Inglese
leavening
Spagnolo
fermentación
Italiano
lievitazióne
Tedesco
Aufgehen.
ammadricadòre , agt Definizione chi ammadrigat, chi faet pesare sa pasta Etimo srd.
ammadricadúra , nf Definizione su ammadrigare Sinonimi e contrari acragadura, ammadricada, ammadriconzu, axedadura, giagadura Etimo srd.
ammadricàre , vrb: ammadrigare,
matricare Definizione
pònnere sa madrighe, ammesturare su frammentu a sa farra po fàere su pane, su càgiu a su late po fàere su casu, po fàere su giodhu; isconciare, iscagiare coment'e frammentu (in s’abba); nau de su tempus, cambiare in bonu
Sinonimi e contrari
immardicare
/
irfàghere
Frasi
sas córbulas prenas de símula fint ammadricadas dae su sero ◊ su late no bi at ammadrigadu: fossis fit pagu su cragu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
mêler du levain,
fermenter
Inglese
to leaven,
to ferment
Spagnolo
leudar,
fermentar
Italiano
lievitare,
fermentare
Tedesco
aufgehen,
gären.