A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

ammaculiàre , vrb rfl Definizione dormire, pigare sonnu Sinonimi e contrari abeliari, aggalenare, apisulinare, assograi, ingalenare / acalamai, ammadainare Frasi mi so ammaculiadu in sa cadrea a tretos de ndhe rúere! Traduzioni Francese s'assoupir Inglese to grow sleepy Spagnolo adormecer Italiano assopirsi Tedesco einschlummern.

ammaculiedhàre , vrb Sinonimi e contrari ammaculiare.

ammacúliu , nm Definizione su ammaculiare, su dormire, su istare dormios, fintzes sonnu grae Sinonimi e contrari ammaculiamentu, ingalenadura / calatzone Etimo srd. Traduzioni Francese torpeur, léthargie Inglese doze, lethargy Spagnolo sopor, letargo Italiano sopóre, letargo Tedesco Lethargie.

ammadainàre , vrb: ammadoinnai, ammadojai, ammadughinare, ammaduinare, ammaudinare Definizione fàere coment'e dormiu, coment'e mortu (de su male, de is cropos, de su sonnu, dormitóriu), leare o pèrdere is atuamentos Sinonimi e contrari abbalaucare, abbanghelare, ammaculiare, ammodoinai, ammoltighinare, ammortèschere, atolondrai, immaidoinare, ispantai, scilibriri, stolondrai / ammortie, stramutiri Frasi pro bochire su batu, prima l'at ammaudinadu a fuste ◊ su sórighe in su sorigarzu innanti l'amus ammaudinadu sachedhèndhelu a forte e apustis betadu a sos batos 2. ma cale drommidu: ammaudinadu fia! ◊ su fogu si ch'est ammaudinadu: cheret acontzu ◊ tota die a su faghe faghe, su pitzinnu, fintzas chi si ch'est ammaudinadu de su sonnu! Etimo srd. Traduzioni Francese assommer Inglese to shock Spagnolo aturdir Italiano tramortire Tedesco betäuben.

ammadassài, ammadassàre , vrb Definizione fàere a madassa, atzola Sinonimi e contrari | ctr. smadassai Etimo srd. Traduzioni Francese mettre en écheveaux Inglese to wind into skeins Spagnolo aspar Italiano ammatassare Tedesco in Strähnen winden.

ammaderzàre , vrb Definizione fàere su maderzu, su muntone de su trigu messau arregollindho is mannugos Sinonimi e contrari apostorzare Frasi addaghi sa messera ch'est finida, chito, a su friscu, prus de unu manzanu b'impreat pro chi totu l'ammaderzet (S.Murgia Niola) Etimo srd.

ammadèschere , vrb Definizione coment'e arrèschere in su gúturu, nau de cosa chi s’ingurtit a meda, tupat o si orroschet Sinonimi e contrari abèschere, arrèschere, obèschere / afastiai, colloviare, orròschere Frasi ti ses ammadéschiu biendhe binu ◊ custa borta sos tziculatinos lios ammadesco! 2. s'allegria fit ammadéschia ca lis est pàssiu chi sa sorte issoro fit cambiada (F.Cambosu)◊ s'ammentu de sas timórias coladas li supuzabant dolores malos a ammadèschere ◊ de làcrimas malas a ammadèschere ndhe li aiat tocau medas ◊ cussa no fit balentia chi podiant ammadèschere ◊ notes sélias e longas ammadeschent su sole cada die (G.Piga) Etimo ltn. ad madescere.

ammadeschínzu , nm Definizione su ammadèschere, una cosa chi arreschet in su gúturu, chi no che bolet calare Etimo srd.

ammadéschiu , pps, agt Definizione de ammadèschere 2. ses istonau cantandhe chin su gúturu ammadéschiu ◊ sos cufortos meos sunt ammadéschios chene mancu tzibbios.

ammadidòri , agt, nm Definizione chi o chie medit, chi est bonu a medire Sinonimi e contrari medidore Frasi animalis ammadidoris: sa gentarrúbia (chi ammadit cantu est fungudu su stàinu), su caboni (cantu est longa sa noti), su cucu (cantus annus nci bolint a si cojai sa picioca)(F.Carlini) Etimo srd. Traduzioni Francese mesureur Inglese measurer Spagnolo medidor Italiano misuratóre Tedesco Vermesser, Meßgerät.

ammadíri , vrb: medire* Definizione pigare is misuras, iscumbatare cantu est manna, larga o àteru sa cosa, su logu Sinonimi e contrari addedare, ammetrare, mesurai.

ammadiscèdha , nf: madiscedha* Sinonimi e contrari coisàida, culisàida.

ammadoinnài, ammadojài ammadainàre

ammadredhàdu , pps, agt Definizione de ammadredhare Sinonimi e contrari imbelédhidu, isambesciadu, ispaporedhau Traduzioni Francese grossier, vulgaire Inglese unbecoming Spagnolo grosero Italiano sguaiato Tedesco unmanierlich.

ammadredhàre , vrb: ammadrodhare, ammodrodhare Definizione coment'e fàere a madredhu Sinonimi e contrari ammassulare Etimo srd. Traduzioni Francese être vulgaire Inglese to be unbecoming Spagnolo volverse grosero Italiano èssere sguaiato Tedesco unmanierlich sein.

ammadriàre , vrb Definizione fàere sa filetadura a vites, tubbos o àteru Etimo srd.

ammadricàda , nf Definizione su ammadrigare, pònnere sa madrighe, su frammentu, su pesare de sa pasta Sinonimi e contrari ammadricadura Etimo srd. Traduzioni Francese levage Inglese leavening Spagnolo fermentación Italiano lievitazióne Tedesco Aufgehen.

ammadricadòre , agt Definizione chi ammadrigat, chi faet pesare sa pasta Etimo srd.

ammadricadúra , nf Definizione su ammadrigare Sinonimi e contrari acragadura, ammadricada, ammadriconzu, axedadura, giagadura Etimo srd.

ammadricàre , vrb: ammadrigare, matricare Definizione pònnere sa madrighe, ammesturare su frammentu a sa farra po fàere su pane, su càgiu a su late po fàere su casu, po fàere su giodhu; isconciare, iscagiare coment'e frammentu (in s’abba); nau de su tempus, cambiare in bonu Sinonimi e contrari immardicare / irfàghere Frasi sas córbulas prenas de símula fint ammadricadas dae su sero ◊ su late no bi at ammadrigadu: fossis fit pagu su cragu Etimo srd. Traduzioni Francese mêler du levain, fermenter Inglese to leaven, to ferment Spagnolo leudar, fermentar Italiano lievitare, fermentare Tedesco aufgehen, gären.