ammaculiàre , vrb rfl Definitzione
dormire, pigare sonnu
Sinònimos e contràrios
abeliari,
aggalenare,
apisulinare,
assograi,
ingalenare
/
acalamai,
ammadainare
Frases
mi so ammaculiadu in sa cadrea a tretos de ndhe rúere!
Tradutziones
Frantzesu
s'assoupir
Ingresu
to grow sleepy
Ispagnolu
adormecer
Italianu
assopirsi
Tedescu
einschlummern.
ammaculiedhàre , vrb Sinònimos e contràrios ammaculiare.
ammacúliu , nm Definitzione
su ammaculiare, su dormire, su istare dormios, fintzes sonnu grae
Sinònimos e contràrios
ammaculiamentu,
ingalenadura
/
calatzone
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
torpeur,
léthargie
Ingresu
doze,
lethargy
Ispagnolu
sopor,
letargo
Italianu
sopóre,
letargo
Tedescu
Lethargie.
ammadainàre , vrb: ammadoinnai,
ammadojai,
ammadughinare,
ammaduinare,
ammaudinare Definitzione
fàere coment'e dormiu, coment'e mortu (de su male, de is cropos, de su sonnu, dormitóriu), leare o pèrdere is atuamentos
Sinònimos e contràrios
abbalaucare,
abbanghelare,
ammaculiare,
ammodoinai,
ammoltighinare,
ammortèschere,
atolondrai,
immaidoinare,
ispantai,
scilibriri,
stolondrai
/
ammortie,
stramutiri
Frases
pro bochire su batu, prima l'at ammaudinadu a fuste ◊ su sórighe in su sorigarzu innanti l'amus ammaudinadu sachedhèndhelu a forte e apustis betadu a sos batos
2.
ma cale drommidu: ammaudinadu fia! ◊ su fogu si ch'est ammaudinadu: cheret acontzu ◊ tota die a su faghe faghe, su pitzinnu, fintzas chi si ch'est ammaudinadu de su sonnu!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
assommer
Ingresu
to shock
Ispagnolu
aturdir
Italianu
tramortire
Tedescu
betäuben.
ammadassài, ammadassàre , vrb Definitzione
fàere a madassa, atzola
Sinònimos e contràrios
| ctr.
smadassai
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
mettre en écheveaux
Ingresu
to wind into skeins
Ispagnolu
aspar
Italianu
ammatassare
Tedescu
in Strähnen winden.
ammaderzàre , vrb Definitzione fàere su maderzu, su muntone de su trigu messau arregollindho is mannugos Sinònimos e contràrios apostorzare Frases addaghi sa messera ch'est finida, chito, a su friscu, prus de unu manzanu b'impreat pro chi totu l'ammaderzet (S.Murgia Niola) Ètimu srd.
ammadèschere , vrb Definitzione coment'e arrèschere in su gúturu, nau de cosa chi s’ingurtit a meda, tupat o si orroschet Sinònimos e contràrios abèschere, arrèschere, obèschere / afastiai, colloviare, orròschere Frases ti ses ammadéschiu biendhe binu ◊ custa borta sos tziculatinos lios ammadesco! 2. s'allegria fit ammadéschia ca lis est pàssiu chi sa sorte issoro fit cambiada (F.Cambosu)◊ s'ammentu de sas timórias coladas li supuzabant dolores malos a ammadèschere ◊ de làcrimas malas a ammadèschere ndhe li aiat tocau medas ◊ cussa no fit balentia chi podiant ammadèschere ◊ notes sélias e longas ammadeschent su sole cada die (G.Piga) Ètimu ltn. ad madescere.
ammadeschínzu , nm Definitzione su ammadèschere, una cosa chi arreschet in su gúturu, chi no che bolet calare Ètimu srd.
ammadéschiu , pps, agt Definitzione de ammadèschere 2. ses istonau cantandhe chin su gúturu ammadéschiu ◊ sos cufortos meos sunt ammadéschios chene mancu tzibbios.
ammadidòri , agt, nm Definitzione
chi o chie medit, chi est bonu a medire
Sinònimos e contràrios
medidore
Frases
animalis ammadidoris: sa gentarrúbia (chi ammadit cantu est fungudu su stàinu), su caboni (cantu est longa sa noti), su cucu (cantus annus nci bolint a si cojai sa picioca)(F.Carlini)
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
mesureur
Ingresu
measurer
Ispagnolu
medidor
Italianu
misuratóre
Tedescu
Vermesser,
Meßgerät.
ammadíri , vrb: medire* Definitzione pigare is misuras, iscumbatare cantu est manna, larga o àteru sa cosa, su logu Sinònimos e contràrios addedare, ammetrare, mesurai.
ammadiscèdha , nf: madiscedha* Sinònimos e contràrios coisàida, culisàida.
ammadoinnài, ammadojài ammadainàre
ammadredhàdu , pps, agt Definitzione
de ammadredhare
Sinònimos e contràrios
imbelédhidu,
isambesciadu,
ispaporedhau
Tradutziones
Frantzesu
grossier,
vulgaire
Ingresu
unbecoming
Ispagnolu
grosero
Italianu
sguaiato
Tedescu
unmanierlich.
ammadredhàre , vrb: ammadrodhare,
ammodrodhare Definitzione
coment'e fàere a madredhu
Sinònimos e contràrios
ammassulare
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
être vulgaire
Ingresu
to be unbecoming
Ispagnolu
volverse grosero
Italianu
èssere sguaiato
Tedescu
unmanierlich sein.
ammadriàre , vrb Definitzione fàere sa filetadura a vites, tubbos o àteru Ètimu srd.
ammadricàda , nf Definitzione
su ammadrigare, pònnere sa madrighe, su frammentu, su pesare de sa pasta
Sinònimos e contràrios
ammadricadura
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
levage
Ingresu
leavening
Ispagnolu
fermentación
Italianu
lievitazióne
Tedescu
Aufgehen.
ammadricadòre , agt Definitzione chi ammadrigat, chi faet pesare sa pasta Ètimu srd.
ammadricadúra , nf Definitzione su ammadrigare Sinònimos e contràrios acragadura, ammadricada, ammadriconzu, axedadura, giagadura Ètimu srd.
ammadricàre , vrb: ammadrigare,
matricare Definitzione
pònnere sa madrighe, ammesturare su frammentu a sa farra po fàere su pane, su càgiu a su late po fàere su casu, po fàere su giodhu; isconciare, iscagiare coment'e frammentu (in s’abba); nau de su tempus, cambiare in bonu
Sinònimos e contràrios
immardicare
/
irfàghere
Frases
sas córbulas prenas de símula fint ammadricadas dae su sero ◊ su late no bi at ammadrigadu: fossis fit pagu su cragu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
mêler du levain,
fermenter
Ingresu
to leaven,
to ferment
Ispagnolu
leudar,
fermentar
Italianu
lievitare,
fermentare
Tedescu
aufgehen,
gären.