A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

ammaculiàre , vrb rfl Definitzione dormire, pigare sonnu Sinònimos e contràrios abeliari, aggalenare, apisulinare, assograi, ingalenare / acalamai, ammadainare Frases mi so ammaculiadu in sa cadrea a tretos de ndhe rúere! Tradutziones Frantzesu s'assoupir Ingresu to grow sleepy Ispagnolu adormecer Italianu assopirsi Tedescu einschlummern.

ammaculiedhàre , vrb Sinònimos e contràrios ammaculiare.

ammacúliu , nm Definitzione su ammaculiare, su dormire, su istare dormios, fintzes sonnu grae Sinònimos e contràrios ammaculiamentu, ingalenadura / calatzone Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu torpeur, léthargie Ingresu doze, lethargy Ispagnolu sopor, letargo Italianu sopóre, letargo Tedescu Lethargie.

ammadainàre , vrb: ammadoinnai, ammadojai, ammadughinare, ammaduinare, ammaudinare Definitzione fàere coment'e dormiu, coment'e mortu (de su male, de is cropos, de su sonnu, dormitóriu), leare o pèrdere is atuamentos Sinònimos e contràrios abbalaucare, abbanghelare, ammaculiare, ammodoinai, ammoltighinare, ammortèschere, atolondrai, immaidoinare, ispantai, scilibriri, stolondrai / ammortie, stramutiri Frases pro bochire su batu, prima l'at ammaudinadu a fuste ◊ su sórighe in su sorigarzu innanti l'amus ammaudinadu sachedhèndhelu a forte e apustis betadu a sos batos 2. ma cale drommidu: ammaudinadu fia! ◊ su fogu si ch'est ammaudinadu: cheret acontzu ◊ tota die a su faghe faghe, su pitzinnu, fintzas chi si ch'est ammaudinadu de su sonnu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu assommer Ingresu to shock Ispagnolu aturdir Italianu tramortire Tedescu betäuben.

ammadassài, ammadassàre , vrb Definitzione fàere a madassa, atzola Sinònimos e contràrios | ctr. smadassai Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu mettre en écheveaux Ingresu to wind into skeins Ispagnolu aspar Italianu ammatassare Tedescu in Strähnen winden.

ammaderzàre , vrb Definitzione fàere su maderzu, su muntone de su trigu messau arregollindho is mannugos Sinònimos e contràrios apostorzare Frases addaghi sa messera ch'est finida, chito, a su friscu, prus de unu manzanu b'impreat pro chi totu l'ammaderzet (S.Murgia Niola) Ètimu srd.

ammadèschere , vrb Definitzione coment'e arrèschere in su gúturu, nau de cosa chi s’ingurtit a meda, tupat o si orroschet Sinònimos e contràrios abèschere, arrèschere, obèschere / afastiai, colloviare, orròschere Frases ti ses ammadéschiu biendhe binu ◊ custa borta sos tziculatinos lios ammadesco! 2. s'allegria fit ammadéschia ca lis est pàssiu chi sa sorte issoro fit cambiada (F.Cambosu)◊ s'ammentu de sas timórias coladas li supuzabant dolores malos a ammadèschere ◊ de làcrimas malas a ammadèschere ndhe li aiat tocau medas ◊ cussa no fit balentia chi podiant ammadèschere ◊ notes sélias e longas ammadeschent su sole cada die (G.Piga) Ètimu ltn. ad madescere.

ammadeschínzu , nm Definitzione su ammadèschere, una cosa chi arreschet in su gúturu, chi no che bolet calare Ètimu srd.

ammadéschiu , pps, agt Definitzione de ammadèschere 2. ses istonau cantandhe chin su gúturu ammadéschiu ◊ sos cufortos meos sunt ammadéschios chene mancu tzibbios.

ammadidòri , agt, nm Definitzione chi o chie medit, chi est bonu a medire Sinònimos e contràrios medidore Frases animalis ammadidoris: sa gentarrúbia (chi ammadit cantu est fungudu su stàinu), su caboni (cantu est longa sa noti), su cucu (cantus annus nci bolint a si cojai sa picioca)(F.Carlini) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu mesureur Ingresu measurer Ispagnolu medidor Italianu misuratóre Tedescu Vermesser, Meßgerät.

ammadíri , vrb: medire* Definitzione pigare is misuras, iscumbatare cantu est manna, larga o àteru sa cosa, su logu Sinònimos e contràrios addedare, ammetrare, mesurai.

ammadiscèdha , nf: madiscedha* Sinònimos e contràrios coisàida, culisàida.

ammadoinnài, ammadojài ammadainàre

ammadredhàdu , pps, agt Definitzione de ammadredhare Sinònimos e contràrios imbelédhidu, isambesciadu, ispaporedhau Tradutziones Frantzesu grossier, vulgaire Ingresu unbecoming Ispagnolu grosero Italianu sguaiato Tedescu unmanierlich.

ammadredhàre , vrb: ammadrodhare, ammodrodhare Definitzione coment'e fàere a madredhu Sinònimos e contràrios ammassulare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu être vulgaire Ingresu to be unbecoming Ispagnolu volverse grosero Italianu èssere sguaiato Tedescu unmanierlich sein.

ammadriàre , vrb Definitzione fàere sa filetadura a vites, tubbos o àteru Ètimu srd.

ammadricàda , nf Definitzione su ammadrigare, pònnere sa madrighe, su frammentu, su pesare de sa pasta Sinònimos e contràrios ammadricadura Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu levage Ingresu leavening Ispagnolu fermentación Italianu lievitazióne Tedescu Aufgehen.

ammadricadòre , agt Definitzione chi ammadrigat, chi faet pesare sa pasta Ètimu srd.

ammadricadúra , nf Definitzione su ammadrigare Sinònimos e contràrios acragadura, ammadricada, ammadriconzu, axedadura, giagadura Ètimu srd.

ammadricàre , vrb: ammadrigare, matricare Definitzione pònnere sa madrighe, ammesturare su frammentu a sa farra po fàere su pane, su càgiu a su late po fàere su casu, po fàere su giodhu; isconciare, iscagiare coment'e frammentu (in s’abba); nau de su tempus, cambiare in bonu Sinònimos e contràrios immardicare / irfàghere Frases sas córbulas prenas de símula fint ammadricadas dae su sero ◊ su late no bi at ammadrigadu: fossis fit pagu su cragu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu mêler du levain, fermenter Ingresu to leaven, to ferment Ispagnolu leudar, fermentar Italianu lievitare, fermentare Tedescu aufgehen, gären.