asiósu , agt Definizione chi si dha leat (o fintzes chi est fatu o chi si faet) cun àsiu, chentza presse Sinonimi e contrari adasiau, asiau | ctr. impressidu Frasi su frutu crescit asiosu, ma crescit 2. faina asiosa, faina pomposa Terminologia scientifica ntl Etimo srd.
àsiru , agt Definizione nau de forru allutu po còere pane, chi est a fogu brandhu, lenu, no tropu forte Frasi su pani cotu a forru àsiru no essit abbruxau acoment'e candu est apretau a fogu.
àsiu, asíu àju
asmàticu , agt Definizione chi istat a assúpidu po maladia, chi sufrit o est malàidu de bàtima Sinonimi e contrari batimosu.
asmíla , nf Sinonimi e contrari arrugràbiu, raza, serrada, tentione, teti, úrtzula, visioni 1 Terminologia scientifica mt Etimo itl. smilace.
asòla agliòla
asonàre , vrb: basonare* Definizione pastorigare cuadhos, pigare cuadhos in treulóngiu.
asòne agasòne
asoniàda , nf Definizione su asoniai, sa torrada a domo Sinonimi e contrari contoniada, ghirada, recuia, torrada | ctr. essia Etimo srd.
asoniài , vrb Definizione torrare, arrecuire a domo Sinonimi e contrari contoniai, ghirare, recoire, recòrdere, soniae | ctr. essire Frasi candu fait festa Antoni asóniat a chissi (P.Pillonca).
asòre , nm Sinonimi e contrari ardore, fortza Frasi sont frores chene rempudhu e chene asore (L.Loi)◊ nos fachimus una francada de linna chi zucat asore prus de custa linna de riu ◊ tzia Tiadora aiat unu caràtile chene asore (G.Brocca).
aspeàre , vrb Definizione abbarrare unu tanti de tempus po ccn. cosa o ccn. Sinonimi e contrari abertai, aisetare, aispetare, arreare, firmai, ibertare, ispetare, tratèniri | ctr. andai Frasi deviant aspeare su tempus giustu pro ispojolare su porcu ◊ si nche fit annatu dae créjia aspeanne unu salutu Etimo srd.
asperài , vrb: aspreai,
aspriai,
aspriare Definizione
fàere arrasposu; giare arrennegu, fàere arrennegare, giare ifadu, aggheju
Sinonimi e contrari
inasprèssiri,
intriscare,
suberiare
/
arrodare
Modi di dire
csn:
aspriare sa serra, sa messadorza = arrodare, bogare sas dentes a sa serra, a sa farche; aspriare sas palas = pònnere sa tudha
2.
cussa est zente aspriada a fortza de malu passare
3.
àsprias sa farche, messas e ispicas ◊ bi cheret una resorza bene aspriada pro segare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
aigrir
Inglese
to embitter
Spagnolo
agriar
Italiano
inasprire
Tedesco
verschlimmern.
asperèsa , nf: aspresa Definizione
su èssere arrasposu de una cosa tocandhodha; nau de frutuàriu, chi faet sa buca arrasposa, chi no est bene lómpiu
Sinonimi e contrari
aspori,
aspríghine
2.
asperesa de frúturas cruas
Traduzioni
Francese
âpreté
Inglese
sourness
Spagnolo
aspereza
Italiano
asprézza
Tedesco
Herbe.
aspèrges , nm Definizione s’atu de betare o ispergiare a su pópulu s'abba benedita / fai s’a. = betare s'abbasanta, giare sa beneditzione Sinonimi e contrari asprexa, ispunzolada Terminologia scientifica prdc Etimo ltn. asperges.
aspersóriu , nm: asprassóriu, spensóriu Definizione grispisu o babbiscadore, genia de bocighedha totu istampada, cun s’asa longhita, chi si leat po ispergiare s’abbasanta giaendho sa beneditzione Sinonimi e contrari isopu 2, ispanzola 1, scongiuaroi Terminologia scientifica prdc Etimo itl. aspersorio.
aspetadòre, aspetadòri , nm: aspetadori Definizione
chie abbarrat abbaidandho un'ispetàculu
Traduzioni
Francese
spectateur
Inglese
audience
Spagnolo
espectador
Italiano
spettatóre
Tedesco
Zuschauer.
aspetài, aspetàre, aspetàri aispetàre
aspetatíva , nf Definizione
su tempus chi unu istat fora de trebballu chentza pèrdere su postu, po calecunu motivu grave
Traduzioni
Francese
congé
Inglese
leave (of absence)
Spagnolo
permiso
Italiano
aspettativa
Tedesco
Wartezeit.
aspetósu , agt Definizione chi est bellu, chi cumparit, de bisura bella Sinonimi e contrari galanu Frasi cussu est unu zòvanu bellu e aspetosu.