asiósu , agt Definitzione chi si dha leat (o fintzes chi est fatu o chi si faet) cun àsiu, chentza presse Sinònimos e contràrios adasiau, asiau | ctr. impressidu Frases su frutu crescit asiosu, ma crescit 2. faina asiosa, faina pomposa Terminologia iscientìfica ntl Ètimu srd.
àsiru , agt Definitzione nau de forru allutu po còere pane, chi est a fogu brandhu, lenu, no tropu forte Frases su pani cotu a forru àsiru no essit abbruxau acoment'e candu est apretau a fogu.
àsiu, asíu àju
asmàticu , agt Definitzione chi istat a assúpidu po maladia, chi sufrit o est malàidu de bàtima Sinònimos e contràrios batimosu.
asmíla , nf Sinònimos e contràrios arrugràbiu, raza, serrada, tentione, teti, úrtzula, visioni 1 Terminologia iscientìfica mt Ètimu itl. smilace.
asòla agliòla
asonàre , vrb: basonare* Definitzione pastorigare cuadhos, pigare cuadhos in treulóngiu.
asòne agasòne
asoniàda , nf Definitzione su asoniai, sa torrada a domo Sinònimos e contràrios contoniada, ghirada, recuia, torrada | ctr. essia Ètimu srd.
asoniài , vrb Definitzione torrare, arrecuire a domo Sinònimos e contràrios contoniai, ghirare, recoire, recòrdere, soniae | ctr. essire Frases candu fait festa Antoni asóniat a chissi (P.Pillonca).
asòre , nm Sinònimos e contràrios ardore, fortza Frases sont frores chene rempudhu e chene asore (L.Loi)◊ nos fachimus una francada de linna chi zucat asore prus de custa linna de riu ◊ tzia Tiadora aiat unu caràtile chene asore (G.Brocca).
aspeàre , vrb Definitzione abbarrare unu tanti de tempus po ccn. cosa o ccn. Sinònimos e contràrios abertai, aisetare, aispetare, arreare, firmai, ibertare, ispetare, tratèniri | ctr. andai Frases deviant aspeare su tempus giustu pro ispojolare su porcu ◊ si nche fit annatu dae créjia aspeanne unu salutu Ètimu srd.
asperài , vrb: aspreai,
aspriai,
aspriare Definitzione
fàere arrasposu; giare arrennegu, fàere arrennegare, giare ifadu, aggheju
Sinònimos e contràrios
inasprèssiri,
intriscare,
suberiare
/
arrodare
Maneras de nàrrere
csn:
aspriare sa serra, sa messadorza = arrodare, bogare sas dentes a sa serra, a sa farche; aspriare sas palas = pònnere sa tudha
2.
cussa est zente aspriada a fortza de malu passare
3.
àsprias sa farche, messas e ispicas ◊ bi cheret una resorza bene aspriada pro segare
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
aigrir
Ingresu
to embitter
Ispagnolu
agriar
Italianu
inasprire
Tedescu
verschlimmern.
asperèsa , nf: aspresa Definitzione
su èssere arrasposu de una cosa tocandhodha; nau de frutuàriu, chi faet sa buca arrasposa, chi no est bene lómpiu
Sinònimos e contràrios
aspori,
aspríghine
2.
asperesa de frúturas cruas
Tradutziones
Frantzesu
âpreté
Ingresu
sourness
Ispagnolu
aspereza
Italianu
asprézza
Tedescu
Herbe.
aspèrges , nm Definitzione s’atu de betare o ispergiare a su pópulu s'abba benedita / fai s’a. = betare s'abbasanta, giare sa beneditzione Sinònimos e contràrios asprexa, ispunzolada Terminologia iscientìfica prdc Ètimu ltn. asperges.
aspersóriu , nm: asprassóriu, spensóriu Definitzione grispisu o babbiscadore, genia de bocighedha totu istampada, cun s’asa longhita, chi si leat po ispergiare s’abbasanta giaendho sa beneditzione Sinònimos e contràrios isopu 2, ispanzola 1, scongiuaroi Terminologia iscientìfica prdc Ètimu itl. aspersorio.
aspetadòre, aspetadòri , nm: aspetadori Definitzione
chie abbarrat abbaidandho un'ispetàculu
Tradutziones
Frantzesu
spectateur
Ingresu
audience
Ispagnolu
espectador
Italianu
spettatóre
Tedescu
Zuschauer.
aspetài, aspetàre, aspetàri aispetàre
aspetatíva , nf Definitzione
su tempus chi unu istat fora de trebballu chentza pèrdere su postu, po calecunu motivu grave
Tradutziones
Frantzesu
congé
Ingresu
leave (of absence)
Ispagnolu
permiso
Italianu
aspettativa
Tedescu
Wartezeit.
aspetósu , agt Definitzione chi est bellu, chi cumparit, de bisura bella Sinònimos e contràrios galanu Frases cussu est unu zòvanu bellu e aspetosu.