assítiu , nm Definizione
su assitiai, su si pònnere a inghíriu in medas po aciapare o cassare a ccn.
Sinonimi e contrari
arrocamentu,
assitiamentu,
incortamentu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
siège
Inglese
siege
Spagnolo
asedio
Italiano
assèdio
Tedesco
Belagerung.
assitzàda , nf Definizione su assitzai; su chi si faet po pònnere apostu calecuna cosa o a ccn. Sinonimi e contrari aconciada, adderetada 2. chi cussu ti cuntessit, mi ant a pònniri in giornali ma ti ndi dongu una de assitzada!… Etimo srd.
assitzadòri , nm Definizione genia de ferru po aconciare su fogu Sinonimi e contrari achicaju, ancidadore, assitzoni, ghisparru, grispasu, lispesu Frasi mama est totu sa dí acanta a su fogu cun s'assitzadori Terminologia scientifica ans Etimo srd.
assitzài assissài
assitzòni , nm: atzitzoni Definizione
aina po aconciare su fogu
Sinonimi e contrari
achicajola,
achicaju,
ancidadore,
ghisparru,
grispasu,
lispesu,
mazucu
Terminologia scientifica
ans
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
tisonnier
Inglese
poker
Spagnolo
hurgón
Italiano
attizzatóio
Tedesco
Schüreisen.
àssiu , nm Definizione
su cuntentu chi provat chie si ndhe at bogau unu disígiu o est arrennésciu a s’iscabbúllere de unu bisóngiu
Sinonimi e contrari
apagnu,
contentu,
grangeu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
assouvissement
Inglese
fulfilment
Spagnolo
satisfacción
Italiano
appagaménto
Tedesco
Befriedigung.
assizerràre , vrb Definizione agiummai coment'e mantènnere sidhiu, bene atacau Sinonimi e contrari acorrare, isserrare Frasi su bentu mi che assizerrat a su chizolu iscurosu Etimo srd.
assizigàre , vrb Definizione pònnere a sízigu, sidhiu, istrintu Frasi li ponzeit unu collarinu e bi l'assizigheit de manera chi sa conca no bi podiat rupire mancu a fortza (G.Addis) Etimo srd.
assobinài , vrb: assolinari Definizione
pònnere a pigare sole, pigare sole
Sinonimi e contrari
assoliae,
assorinai
Frasi
assobinai su trigu in s'argiola ◊ cuss'animabedhu ariseu fut assobinendu in su pranu ◊ lah is calixertas assolinendi!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
exposer au soleil
Inglese
to sun-dry
Spagnolo
solear,
asolear
Italiano
soleggiare
Tedesco
in die Sonne legen.
assobinàu , pps, agt Definizione de assobinai, assolinari Sinonimi e contrari assoliau, assorinau 2. si fiat pesada a bobai asuba de is crabeturas assolinadas.
assoboràre assaborài
assocài , vrb Definizione
nau de erbas e matedu, betare soca, pònnere arraighinas e crèschere bene (fintzes cracu); nau de gente, callai a ciorbedhu, crèschere de seru, essire giuditziosos
Sinonimi e contrari
acherrai,
atichire,
tènnere
/
insabiai
Frasi
su sèmini nascit, assocat e inflorit ◊ cuss'erba assocat meda, crescit meda a cambus ◊ custu sarmentu at assocau bèni
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
pousser
Inglese
to take root
Spagnolo
arraigar
Italiano
allignare
Tedesco
gedeihen.
assocàre , vrb: assogae,
assogai Definizione
acapiare cun sa soga; tènnere o cassare a soga o a latzu un'animale, mescamente currendho, betandhosidha a conca de atesu, a irfogu; in cobertantza, incantare, acapiare chentza fune, giare una briga / assogai a corrus límpius = betendhe sa soga própiu a corros, chentza leare àteru, precisu
Sinonimi e contrari
acapiae,
insogai
| ctr.
iscapare,
isorbere
Frasi
ant assogau sa mallora, aferrada e istrumpada ◊ no dhu lessis a si fui: assogadhu!
2.
is sonadas no tenint su poderi de assogai s'ànima ◊ sangunera pasteratza, satzas is bramas chi ti assogant sangrendu a chini t'istimat! ◊ a sa becesa su coru benit assogau de s'ispédhiu de su tempus chi unu at bíviu biatzu (Z.Sanfilippo)◊ lillu prenu de puresa chi mi assogat su coru! (An.Casula)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
assujettir
Inglese
to subjugate,
to seize
Spagnolo
someter,
capturar
Italiano
assoggettare,
catturare
Tedesco
unterwerfen,
fangen.
assodhài, assodhiàe, assodhiàri , vrb Definizione su si pònnere impare, arregòllere cosa de medas ponendho totu impare Sinonimi e contrari assodhiri Frasi totus impari eis assodhau, de su prus mannu a sa pitichedha, e mi eis arregalau una pinna ◊ si depet assodhiari totu sa parentella po ndhe foedhari.
assodhidúra , nf Definizione su assodhiri, arregorta de cosas, de gente e àteru Sinonimi e contrari acogliera, arragota, cabigiulada, collia, collinzu 2. duas intradas de su didu iscónciu a s'àcua e isparéssia s'assodhidura! Etimo srd.
assodhiméntu , nm Definizione su assodhiri, arregorta de cosas, de gente o àteru / a. de su didu = martzidura Sinonimi e contrari acabidamentu, acogliera, arragota, assodhidura, cabigiulada, collia, collinzu Etimo srd.
assodhíri , vrb Definizione
arregòllere a unu a unu, a pagu a pagu, pònnere totu impare, chistire; nau de una segada o freadura, martzire, fàere a matéria / pps. assodhiu, assodhitu
Sinonimi e contrari
assodhai,
assortai,
assortire,
bodhiri,
collire
Frasi
assodheus firmas po una proposta de lei ◊ is carrogas si assodhint impari ◊ at assodhiu is pipius asuta de sa manta ◊ in cortilla dhoi fiant sordaus e serbidoris assodhius acanta de su fogu
2.
mi fait su prexeri de mi assodhí custu porcu cantu abarru innòi? ◊ beni, o morti, e assodhimindi! ◊ e duncas custa computeredha portat cosa po assodhiri totu su ch'iscrís? ◊ assodhendusí sa sutana me is genugus, su predi si est sétziu
3.
seu bessiu mau dèu puru, depu ai assodhiu de su capu scuadra miu!
Traduzioni
Francese
rassembler
Inglese
to gather
Spagnolo
reunir,
juntar
Italiano
riunire
Tedesco
sammeln.
assodhítu, assodhíu , pps, agt Definizione de assodhiri Sinonimi e contrari aunidu, collidu, imboligadu / martzidu 2. duus ogus braxus dhi luxiant in sa faci assodhita in su mucadori (S.A.Spano)◊ cun is pannus assodhitus dhoi fiat su lentzolu puru ◊ is italianus in cussu momentu fiant assodhitus me is pratzas.
assodhocàe , vrb Definizione coment'e fàere trèmere, fàere a tímere, pigare assíchidu, pentzamentu, arreolu.
assòga , nf: soca* Definizione corria o tira longa e larga ma cosia a una bandha de arresurtare a duos pígios: a unu càbudu portat una lóriga de ferru ue si faet intrare sa coatza o àteru càbudu.