assunéssi , avb Definizione
a su nessi, si no àteru
Sinonimi e contrari
allunessi,
assumancu,
aterunono,
medaeschi,
medennessi,
nensi
Frasi
si aia àpidu assunessi sa barchighedha mia!…◊ potere eo assunessi in s'istante matessi dare sa vida mia in giambu insoro! (Mossa)◊ assunessi a tènnere s'impressione de ti àere bidu! ◊ nàrami assunessi ite ti naras! ◊ no mi pariat beru chi agataia cumpanzia a torrare, assunessi pro unu pagu de caminu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
au moins
Inglese
at least
Spagnolo
por lo menos
Italiano
alméno,
perloméno
Tedesco
wenigstens.
assúngi aciúgnere
assúngia ansúngia
assungurtài , vrb: singultare* Definizione
prànghere a suncutos, a supedhu
Sinonimi e contrari
assuconai,
assupedhare
Frasi
prangit e assungurtat po su dannu mannu chi at tentu
Traduzioni
Francese
sangloter
Inglese
to sob
Spagnolo
sollozar
Italiano
singultire
Tedesco
schluchzen.
assunsèna , nf: assussena,
sussena Definizione
erba, genia de frore o lillu de Sant'Antoni, lígiu de Santa Eleni; cosa de abberu bella, nau cun istima mescamente de gente
Sinonimi e contrari
lígiu,
lolloibbiancu
Frasi
in s'ispiàgia bi at assussenas biancas fioridas ◊ Maria est una càndhida assussena
Terminologia scientifica
frs, Lilium candidum
Etimo
spn.
azucena
Traduzioni
Francese
lis ou lys commun
Inglese
white-lily
Spagnolo
azucena
Italiano
gìglio bianco
Tedesco
weiße Lilie.
assúnta , nf Definizione
su chi si arrennescet a ischire de calecuna cosa o chistione; fintzes cabu, firmesa, seriedade in su fàere coment'e de chie ischit, est seguru de su chi faet / ómine de a. = sàbiu, atinadu
Sinonimi e contrari
àrviu,
isceda,
noa
Frasi
no ndhe apo pótidu leare assunta de sa chistione ◊ ndhe at leadu assunta su síndhigu
2.
cussu no tenet assunta e pagu bi at de si ndhe fidare!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
notion,
nouvelle
Inglese
news,
notion
Spagnolo
noción,
noticia
Italiano
nozióne,
notízia
Tedesco
Kenntnis,
Nachricht.
assuntàre , vrb Definizione leare s’assuntu, ma fintzes pigare a unu po trebballare; su si adatare, acunnortare, pònnere o arriscare a fàere calecuna cosa Sinonimi e contrari assúmere / assuntiri 2. s’arrundibi ocannu no s’est assuntau de torrai (T.Addari) Etimo srd.
assuntéris , avb Definizione in su matessi tempus chi… Sinonimi e contrari impeltantu, intere, interinti, intertantu, istepetantis, paristantu, sughestantu Frasi assunteris chi contat imperat una pariga de fuedhus chi bolint nai "passat su tempus".
assuntíri , vrb Definizione su si adatare a, o acunnortare de calecuna cosa Sinonimi e contrari assuntare Frasi po bivi si assuntiant de fai fintzas is trabballus prus úmilis e pesantis (N.Vargiu) Etimo srd.
assúntu , nm Definizione
genia de idea, s'idea prus de importu de unu chistionu, sa chi faet sa sustàntzia de su chistionu; fintzes impíciu, impreu, cosa de fàere / dare o leare a. = donai, pigai calincunu critériu, princípiu
Sinonimi e contrari
argumentu,
chistione
/
assunta
Frasi
si sunt acurtziados a ue fint cudhos a ragalla pro ndhe collire s'assuntu de su cuntrestu ◊ issu no ischit comente la pentzamus nois supra de custos assuntos
2.
nois nos amus leadu s'assuntu de atèndhere a babbu tou ◊ mi cherfesi leare cust'assuntu de preguntare a sas bonas persones
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
thèse,
engagement
Inglese
thesis,
obligation,
assumption
Spagnolo
asunto
Italiano
assunto,
tèsi,
nozióne,
impégno
Tedesco
These,
Begriff,
Aufgabe.
assúntu 1 , pps Definizione de assúmere / s'Assunta = Nostra Segnora de mesaustu Sinonimi e contrari assúmidu.
assuntzantziàu , agt Definizione chi tenet o portat sustàntzia, alimentu, chi est nutriu Frasi est mortu de su sidi e pagu assustantziau (T.Addari)
assuntziòne , nf Definizione
s'artzada de Nostra Segnora a su Chelu, chi si afestat a mesaustu
Traduzioni
Francese
assomption
Inglese
taking on
Spagnolo
Asunción
Italiano
assunzióne
Tedesco
Mariä-Himmelfahrt.
assúnza ansúngia
assunzavénu , nm Sinonimi e contrari lantzinavenu sinzafenu Frasi suta de sa pubulia cantat s'assunzavenu Terminologia scientifica anar Etimo srd.
assupadúra , nf Definizione
su assupai
Sinonimi e contrari
assúpidu,
isalenada
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
essoufflement
Inglese
pant
Spagnolo
jadeo
Italiano
trafelaménto
Tedesco
Keuchen.
assupài, assupàre , vrb: supare Definizione
portare s'àlidu afannau, èssere assupandho meda, che a candho unu at curtu, o fintzes po maladia; istracare; prànghere a suncutos
Sinonimi e contrari
afandhare,
afauciae,
afodhare,
allacanae,
ammatanai,
isalenare,
isalidare,
sufratare
/
assungurtai,
assunconai,
assupedhare
Frasi
ajaju si ndi fiat andau, lassendi is de domu tristus e assupaus ◊ su piciochedhu assupat unu pagu: est istétia una fatiga a si ndi bènniri a innòi a susu ◊ is pudhas furiant assupendu po sa basca ◊ su cuadhu fut crocau assupandho, morindhosi
2.
su tèssere de isciaos est faina, assupat ancas, bratzos e ischina
3.
a fúria de prantu, su pipiu, assupandhe, si nch'est dormiu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
essouffler,
haleter
Inglese
to pant
Spagnolo
jadear
Italiano
trafelare
Tedesco
keuchen.
assupàre 1 , vrb Definizione
segare su pane po fàere a supa, a orrughedhos, fàere a supa / a. sos ossos a ccn. = surrai fintzas, agiummai, a arrogai is ossus
Sinonimi e contrari
aciupae,
imbibbiri,
inciupai
/
assurrare,
insupare
Frasi
sa bandhela l'ant assupada de sàmbene
2.
lis dio àere assupadu sos ossos fintzas a sos meudhos!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
tremper
Inglese
to soak
Spagnolo
ensopar
Italiano
inzuppare
Tedesco
einweichen.
assupàu , pps, agt Definizione
de assupare; chi est a assúpidu de comente at curtu meda
Sinonimi e contrari
afannadu,
batimosu,
ghemidosu,
isalenatu
2.
is ogulúxidus s'intragnant, assupaus, apalas de s'iscuriu
Traduzioni
Francese
essoufflé
Inglese
panted,
panting
Spagnolo
jadeante
Italiano
trafelato
Tedesco
keuchend.
assupedhàre , vrb Definizione
prànghere a supedhu, a suncutos
Sinonimi e contrari
assuconai,
assungurtai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
sangloter
Inglese
to sob
Spagnolo
sollozar
Italiano
singultire
Tedesco
schluchzen.