bestígnu , nm Sinonimi e contrari beltimenta Frasi Giuanni Batista si poniat bestignos de pilu de cammellu ◊ ne dhi ant tirau sa púrpura e dhi ant bestiu is bestignos suos Etimo srd.
bestimènta, bestiméntu beltimènta
bestinàda , nf Definizione genia de arretza po piscare.
bestínu bastínu
bestínzu , nm Definizione genia de cuntratu de pastoriu: su cumpàngiu mannu ponet 2/3 de su bestiàmene e sa metade de s'ispesa de is pàsculos; su cumpàngiu minore ponet s'àtera metade de su pàsculu, su tresunu de su bestiàmene e totu su trebballu; su cuntratu durat 5 annos e dónnia annu s'ispartzit su frutu (bestiàmene puru) a mesapare Etimo srd.
bestíre, bestíri beltíre
bestíu , pps, agt Definizione de bestire; chi giughet su bestimentu postu in dossu Sinonimi e contrari chintu 1 | ctr. ischintu, nudu, spollau.
béstiu , nm Definizione númene chi si narat po su dimóniu; est fintzes su molente / s'acorru de su ’éstiu = sa domo de su dimóniu (númene de carchi nuraghe) Sinonimi e contrari demóniu, diàbulu / àinu, molente Frasi su béstiu no s'iscít biri sentza de fai giogus ◊ curriat cun sa faci spriada pariat chi iat biu su béstiu ◊ at ghetau unu tzérriu stramutiu po dhu timi su béstiu.
bestivòcos , agt, nm Definizione
chi o chie est sèmpere in crica de brigas, costumat a fàere o pònnere a brigare
Sinonimi e contrari
aferradore,
circabretus,
insulladori,
mintevogu,
piliseri,
supuzeri,
trebuleri,
truvutzeri
Terminologia scientifica
ntl
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
querelleur,
chicaneur
Inglese
quarrelsome person
Spagnolo
pendenciero,
buscapleitos
Italiano
attaccabrighe
Tedesco
streitsüchtig,
Kampfhahn,
Streithammel.
bestòni bastòne
bestràle , nf: biltrale,
bistrale,
estrale,
istrale Definizione
aina manna, po segare o isperrare linna, a lama a forma de triàngulu cun s'ogu in d-una punta, ue intrat sa màniga de pigare prus che àteru cun ambas manos / min. bistraledha, iltradizona, istrazone; is partes de una bestrale: ogru (sa codocra), ata (o frama), mamidha (su bicu de sa frama a s'ala de sa màniga); bistrale pichina = zenia de b. chi zughet sa frama prus longa, azummai totu de un'andhare de largúria e coment'e unchinada a sa bandha de sa màniga
Sinonimi e contrari
àscia 1,
destrale*,
fistrale,
ghistrale,
segura
Modi di dire
csn:
tochedhare a b. = iscúdiri (seghendi) cun sa seguri; intrare bistrale a un'àrbure = segaindedha; èssere fatu a bistrale = a sa grussera, èssere de maneras pagu fines, fatu a càvana
Frasi
chi'est afrituridu benit cun bistrale e ti tzochedhat dogni tantu ◊ armados de serrones e bistrales sunt arrivados sos continentales in custos buscos pro fàghere isegu (C.Longu)
2.
fit tzilimbecandhe, su sonnu li fit falandhe che bistrale (Q.Falchi)
Cognomi e Proverbi
smb:
(Fistrale)
Terminologia scientifica
ans
Traduzioni
Francese
cognée,
hache
Inglese
axe
Spagnolo
hacha
Italiano
scure
Tedesco
Beil,
Axt.
bestuàriu bestiàriu
besudúlci , nm: vesudulche Definizione basolu písiri, pisucre Sinonimi e contrari pisedhu 4, pisuci, pisu 2, písulu, presúrtzisi / cdh. fesudulci Terminologia scientifica lrs, Pisum sativum.
bèta , nf: bita 3 Definizione
s'angione de sa crabola, su craboledhu; fintzes crebu fémina
Sinonimi e contrari
bètu*,
bítalu
/
madrina
Frasi
femu cassadori e tenemu iscupeta e mai una beta emu pótziu cassai (E.Pintor Sírigu)
Cognomi e Proverbi
smb:
Bitta
Terminologia scientifica
anra
Traduzioni
Francese
faon
Inglese
fawn
Spagnolo
cervato
Italiano
cerbiatto
Tedesco
Hirschkalb.
bèta 1 , nf: feta*,
veta Definizione
tira de orrobba po apicare una medàllia
Sinonimi e contrari
bita 1,
frisu
Frasi
custas sunt tramas de sa beta de Nostra Sennora de Gonare
Traduzioni
Francese
extra-fort
Inglese
ribbon
Spagnolo
cinta,
cordón,
galón
Italiano
fettùccia
Tedesco
Band.
bèta 2 , nf Sinonimi e contrari ispéssia 1, uta Frasi cuforma li tirat sa beta fachet ◊ oje est de beta mala.
bèta 3 bèda
betàda , nf Definizione
su betare; logu chi faet andhandho e calandho prus a bàsciu
Sinonimi e contrari
abbasciada,
achirradorzu,
acirrada,
cabada,
caladògia,
falada,
faladorza,
ghetada,
pendheu
| ctr.
alciada,
pigadorza
Modi di dire
csn:
logu, caminu, cabertura in b.; èssere a b. de manu = bènnere a betu, andai bèni a…; b. de manu = manu de agiudu, agiudu, su fai calincuna cosa de trabballu, trabballu: segundu comenti si narat, abbilidadi; b. de sa buca = zúdigu, crítiga, bodheta
Frasi
dare consizos gratis, giudigare sunt a betada de manu de sas pessones, però àtera cosa est su operare! (Z.Zazzu)◊ bi ndhe cheret, betadas de manu, pro fàghere domo!
2.
in custas betadas za curret sa màchina!
3.
arratza de betada de manu chi zughet, cussu zòvanu: faghet totu in lestresa e bene!
Terminologia scientifica
slg
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
pente
Inglese
slope
Spagnolo
pendiente
Italiano
pendìo,
china
Tedesco
Abhang.
betadólzu , nm Definizione tretu, in errios minores, inue faet a passare betandho funes o cosas deasi de una parte a s'àtera, po si agiudare / èssere a boghes che in b. = fuedhai a tzérrius mannus, coment'e in logu aundi tocat a tzerriai po si fai intendi Sinonimi e contrari giampadolzu Etimo srd.