basócu , nm, agt: basucu Definizione
pische de mare, una calidade de pagellu; nau de unu, chi cumprendhet pagu, scimprotu
Sinonimi e contrari
pagellu
/
locu,
tontassu
Frasi
pighit su basucu ca est prus saboriu de sa carina!
2.
no seu aici basucu: si nci ant fatu mangiucu, in su binu, dhu connòsciu de s'arrastu ◊ ses aici basucu de crèiri chi su dinai si potzat ghetai comenti si ghetat su fasolu!
Cognomi e Proverbi
smb:
Basoccu
Terminologia scientifica
psc, pagellus bogaraveo, p. acarne
Etimo
ctl.
basuc
Traduzioni
Francese
dorade rose,
pageot rose
Inglese
sea-bream
Spagnolo
besugo
Italiano
pagèllo bocaravèllo,
occhialóne,
àlboro bastardo
Tedesco
Fleckbrasse.
basojàle , nm Definizione
s'ossighedhu de sa limba, in fundhu
Terminologia scientifica
crn
Traduzioni
Francese
os hyoïde
Inglese
hyoid (bone)
Spagnolo
hueso hioides
Italiano
òsso ïòide
Tedesco
Zungenbein.
basòla , nf Sinonimi e contrari agliola*.
basolàre , vrb Definizione pistatzare, treulare su laore po ndhe pòdere chèrrere su granu de sa pàgia Sinonimi e contrari alzolare*, trauai.
basolédhu , nm: fasoledhu Definizione min. de basolu, nau po su pisu modhe, de còere a tega; genia de pisu areste Sinonimi e contrari corriciolu Frasi fit abbastendhe basoledhu supra de unu pizu. Terminologia scientifica rbz, rba
basólu , nm: fasolu* Definizione
genia de laore (legúmene) connotu e impreau meda po papare, modhe a friscu, o candho portat granu matucu ma ancora modhe e candho est sicau: faet unu fundhu a sirba o cambigiolu fine meda e longu (segundhu sa calidade) chi bogat in su nodu cun sa fògia unu cambighedhu cun su frore ue faet sa tega longa a tantos granos; su sing. est upm. e si narat de su granu puru, su pl. = is ortos prantaos a b., is iscas de b.; nau in cobertantza a ccn., chi est un'iscimpru / calidades de basolu: biancu, ziziadu, fartzone, a ciuchedha / genias de erba: b. colorinu = assudha; b. cadhinu = lupinu; b. píxaru (o pisibisi, o tres atzas) = pisedhu, denti de béciu; b. tundhu (e a logos fintzas basolu e bastat) = cíxiri
Sinonimi e contrari
avisedha,
bajolu,
faigedha,
faiseta,
faita,
pisu 1
Modi di dire
csn:
b. friscu = a tega modhi, gevi; b. de irranare = a ranu maduru, lómpidu ma modhe; b. sicu = de remonire a ranu
Frasi
a su minestrone li deghet meda su basolu ◊ sos basolos ocannu sunt bellos, lieros
Cognomi e Proverbi
smb:
Basolu
Terminologia scientifica
lrs, Phaseolus vulgaris
Etimo
ltn.
phaseolus
Traduzioni
Francese
haricot
Inglese
bean
Spagnolo
judía
Italiano
fagiòlo
Tedesco
Gartenbohne,
Bohne.
basolubitzúdu , nm Definizione basolu pitzudu (a logos: petudu): fasolu cíxiri, genia de laore e su granu chi faet, bonu po papare, coment'e unu pisu tundhu ma cun su pitzu ue bogat sa tzeurra Sinonimi e contrari basoludundhu, chíghere, cígiri Terminologia scientifica lrs, Cicer arietinum Etimo srd.
basoludúndhu , nm Definizione
basolu tundhu: genia de laore e su granu chi faet, bonu po papare, coment'e unu pisu tundhu ma cun su pitzu inue bogat sa tzeurra: faet una tega crutzitedha e no portat prus de duos granos
Sinonimi e contrari
basolubitzudu,
chíghere,
cígiri
Frasi
su basoludundhu est bonu fatu a minestrone, o a piscadura cun erbuzu ◊ su basoludundhu faghet unu o duos ranos ◊ sighia a drommire sonniendhe coinzolos de ischefa e muntonedhos de basolu tundhu
Terminologia scientifica
lrs, Cicer arietinum
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
pois chiche
Inglese
chickpea
Spagnolo
garbanzo
Italiano
céce
Tedesco
Kichererbse,
Kicherling.
basolugadhínu , nm Sinonimi e contrari
faiseta 1,
ghírtzoru,
pabasolu,
pisibisi,
pisu 3
Terminologia scientifica
lrs, Vicia sativa ssp. nigra, V. articulata
Traduzioni
Francese
vesce
Inglese
vetch
Spagnolo
alverja
Italiano
véccia comune
Tedesco
Pferdehüter.
basolugadhínu 1 , nm Sinonimi e contrari lupinu Terminologia scientifica lrs, Lupinus albus.
basonàre , vrb: asonare Definizione pastorigare cuadhos, ghiare cuadhos in treulóngiu, treulare Frasi compare, male andhades basonendhe: no podides sas ebbas guvernare! Etimo srd.
basòne, basòni , nm: vasoni Definizione
chie tenet contu cuadhos, ma fintzes boes; chedha de cuadhos posta a treulare su laore
Sinonimi e contrari
agasone*,
eghinaxu
Frasi
at faedhadu bacarzos e basones ◊ sos basones ognunu betat giuale a su giú sou e l'acucurrat a sa pedra, a triulare ◊ basone meu, a ti discuidare: ti che ant furadu s'ebba!
Cognomi e Proverbi
smb:
(Asoni), Basoni
Terminologia scientifica
prf
Traduzioni
Francese
"buttero"
Inglese
cowherd
Spagnolo
vaquero
Italiano
bùttero,
cavallaro
Tedesco
berittener Hirt.
basonínzu , nm Definizione faina de basone in treulóngiu, treulóngiu Etimo srd.
basónzu , nm Definizione
su istare basandho
Sinonimi e contrari
basadura,
basinzu,
basotamentu
/
cdh. baxugnu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
embrassades
Inglese
smothering with kisses
Spagnolo
besuqueo
Italiano
sbaciucchiaménto
Tedesco
Küssen.
basotadúra , nf Definizione su abbarrare basandho, su basare fatuvatu Sinonimi e contrari basonzu, basotamentu Etimo srd.
basotaméntu , nm Sinonimi e contrari
basonzu,
basotadura
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
embrassades
Inglese
smothering with kisses
Spagnolo
besuqueo
Italiano
sbaciucchiaménto
Tedesco
Abküssen,
Küssen.
basotàre , vrb Definizione
su abbarrare basandho, su basare fatuvatu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
bécoter
Inglese
to smother with kisses
Spagnolo
besuquear
Italiano
sbaciucchiare
Tedesco
küssen.
bàssa bàscia
bassalitórtu , agt, nm: passalitortu* Definizione chi est coment'e fertu a passalidortas, chi est coment'e orruendho a una parte, parangau a una parte: dhu narant fintzes a su pigione, a sa passalidorta etotu Sinonimi e contrari illumbadu Frasi canno sos sentitos si li bortaiant a s'imbesse, s'annàntile si li fachiat bassalitortu, si li mucraiant sos grenucos.
bassallàda , nf Sinonimi e contrari bassarada.