columbèra colombèra
columbéri colombéri
columbéri 1 , nm: columeri Definizione tubbu de fognas, logu istrintu ue passat calecuna cosa / avb. andhare, colare a culumberinu = totu asuta de sa malesa, asuta de is matas e tupas chi cuant a cada parte Sinonimi e contrari connutu, cundhutura / colomberi Frasi de unu columeri at bidu tres ómines chi ant apertu su cuile 2. cussu caminu no l'ispatat ne Comunu e ne sos de sa leada: est totu tupadu, tocat a colare a culumberinu.
columbína , nf Definizione columbedha, columba pitica.
columbínu , agt Definizione de columbu / pei c. = genias de erba: Geranium columbinum, Alkanna tinctoria. Etimo ltn. columbinus.
columbràxu columbàriu
columbrína colubrína
colúmbu caómbu
columéri columbéri 1
columínzu colimínzu
colúmma colúmba
cólumu cólimu
colúna , nf: culuna Definizione
cambarada de chimbe o ses carabbineris chi essint a rundha
Sinonimi e contrari
patrúglia
Frasi
si bidet ritirendhe sa culuna dae fàghere notada in s'alta zona pro vigilare sa vida comuna ◊ santu Nigola, ’e sos Santos eroes, tue lis siat coluna ’e difesa!
Etimo
itl.
colonna
Traduzioni
Francese
patrouille,
escadrille
Inglese
squad
Spagnolo
cuadrilla,
patrulla
Italiano
squadrìglia,
pattùglia
Tedesco
Patrouille.
colúnna , nf Definizione
pilastru, pedra segada de longu trebballada tundha, totu a unu o a orrugos unu in pitzu de s'àteru, po aguantare parte de unu fràigu; datos, mescamente números, assentaos subràbare o fintzes rapresentaos cun gràficu a retàngulos prantaos / genias de colunna: lisa, a coras, a caragolu; partes de una colunna: sa basi, su cordoni de sa basi, su pei, su fusti o fusu, su capitellu o conca
Sinonimi e contrari
colondra,
coróndua
/
cdh. culunna
Frasi
cara cara a su témpiu che at pesadu duas colunnas artas trinta chimbe cúbbitos ◊ mirai is peis e is manus mias e cussa est sa colunna chi mi ant afrontau!
Terminologia scientifica
dmo
Etimo
ltn.
columna
Traduzioni
Francese
colonne
Inglese
column
Spagnolo
columna
Italiano
colónna
Tedesco
Säule.
colunnàda , nf Definizione
filera o órdine de colunnas
Sinonimi e contrari
cdh. culunnatu
Terminologia scientifica
dmo
Traduzioni
Francese
colonnade
Inglese
colonade
Spagnolo
columnata
Italiano
colonnato
Tedesco
Säulengang.
colustídhiu , nm, nf: corastidha,
corastidhu,
coristidhu,
corostidha Definizione
ispina molentina, ispina cixiredha o de caràtua, genia de erba chi faet una cranciofedha cun ses o sete ispinas apertas a istella chi dha faent assimbigiare a una genia de cardu
Sinonimi e contrari
cadalava,
cadàtola,
cixiredhu,
istrainabias
Frasi
immoi no seus fuedhendu ni de cobiscu, ni de prunixedha e ni de corastidha
Terminologia scientifica
rba, Centaurea calcitrapa
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
chardon étoilé
Inglese
caltrop
Spagnolo
cardo estrellado
Italiano
cardo stellato
Tedesco
Wiesenflockenblume.
coluvronàre , vrb: culuvronare Definizione
istare a inghírios che unu culuvrone; pigare cun ingannu, a trampa
Sinonimi e contrari
abbovai,
coglionai,
colovrinare,
imbusterai,
imbuvonare,
improsae,
ingannai,
istusciare,
mariotare,
piocai,
trampai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
embobiner
Inglese
to swindle
Spagnolo
embaucar,
trampear
Italiano
raggirare
Tedesco
betrügen.
còlve còlbe
colvinzòla , nf Definizione colve, crobe pitica Etimo srd.
cólvu , nm: corbu,
corvu,
crobu,
crou Definizione
genia de pigione mannu totu a pinnias niedhas: in Sardigna est de una arratza diferente e che faet abbitu totu s'annu, prus che àteru in logu de monte, de orrocas, ma dhue ndh'at puru una arratza chi est solu de passera in ierru e si ndhe andhat a metade de martzu (corvus frugileus)/ min. corbitu / colvu ambidhaju, anguidhàrgiu = corvumarinu, itl. cormorano; crobu de mari = itl. marangóne dal ciuffo, un'àtera creze de corbu marinu (phalacrocorax aristotelis desmarestii); corvu ambidhastru = càrgia, caboni de canna, itl. tarabuso
Sinonimi e contrari
corvai,
prinedhu,
tifane
/
cdh. colbu
Modi di dire
csn:
pane de colvu = mammesonnu, sónniga, itl. crisàlide, nadu gai ca piaghet a sos corbos; genia de frastimus: sos corbos lu comínighent! (= chi si che morzat!), sa tucada de su corvu! (= chi fatzat sa tucada de su fumu, chi bandit e no torrit prus!); nighedhu che ala de corbu = niedhu píghidu (cun ironia: biancu che ala de c.); non giare abba a crobu = èssiri própiu susuncus, limidos a s'úrtimu etzessu; chilcare su colvu a méigu = pònniri a marxani a castiai is angionis; fàghere s'annàntzia de su crobu = andhare a cumandhu e istentare tropu
Frasi
compare, corvos in sa figu bi at chi bos la sunt fatendhe a disania: ma si sa figu fit istada mia, su corvu mortu, sa figu segada!…
2.
sos corbos lu comínighent! ◊ su corvu, sa giustíscia lu pioat! ◊ innanti non giaiat abba a crobu e como agiudat finas a che sarvare is brebès de is àteros (R.Sardella)
Cognomi e Proverbi
smb:
Corbu, Corbeddu, Corbitu, Corveddu, Crobu, Crobeddu
/
prb:
àinu no morit candho cheret colvu ◊ crobu cun crobu no si ndi bogat s'ogu ◊ a su mortorzu current sos corvos
Terminologia scientifica
pzn, corvus corax sardus
Etimo
ltn.
corvus
Traduzioni
Francese
corbeau
Inglese
raven
Spagnolo
cuervo
Italiano
còrvo imperiale
Tedesco
Kolkrabe.