camósciu , nm Definizione
genia de craba areste; sa pedhe sua trebballada
Terminologia scientifica
anar, rupicapra rupicapra
Traduzioni
Francese
chamois
Inglese
chamois
Spagnolo
gamuza,
ante
Italiano
camòscio
Tedesco
Gämse.
campàda , nf Definizione
su campare; su tretu inter duos puntedhos de currente, duos pilotos o pilastros de unu travone, e àteru deasi
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
vivre,
travée
Inglese
span
Spagnolo
vivir,
ojo
Italiano
campata
Tedesco
Spannweite.
campadítu, campadítzu , agt Definizione
chi si dha campat, chi no istat bene meda ma mancu male
Sinonimi e contrari
campadore,
campadógiu,
campajolu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
qui vivote
Inglese
who is able to make ends meet
Spagnolo
quien va tirando
Italiano
che riesce a vívere,
a campare
Tedesco
sich durchs Leben schlagen.
campadógiu , agt: campadóriu, campadorju, campadorzu, campatógliu Definizione chi si dha campat, chi no istat bene meda ma no est mancu in su bisóngiu, chi tenet siendha tanti de campare Sinonimi e contrari campaditu, campadore Frasi sos paratos unu tempus fint unu pro su póveru, duos pro sa tzente cuartache, tres pro su campatógliu e dae tres in susu pro su ricu ◊ cussos frades sunt totu campadorzos: chie est in postu, chie tenet s'arte sua e chie si arranzat a fàghere de totu Etimo srd.
campadòre , agt: campidore Definizione chi si dha campat, chi no istat bene meda ma mancu male Sinonimi e contrari campaditu, campadógiu Frasi si fus istadu mere de s'onestade, fus istadu che deo: campadore! Etimo srd.
campadóriu, campadórju, campadórzu campadógiu
campàe , vrb: campai,
campare Definizione
èssere o istare bios; giare a unu (o tènnere) su chi dhi serbit po si fàere sa vida; arresparmiare a unu calecuna cosa de malu; sighire a èssere bios fintzes in dificurtade manna / èssere a su mori chi campas = morindhe e chentza mòrrere, a su mori mori, minimendhe
Sinonimi e contrari
bívere,
campire
/
badrare,
colare,
sarbare
| ctr.
mòrrere
Frasi
unu o campat o morit ◊ l'at asséndhidu maladia mala chi no bi campat ◊ comente faghent a campare chentza triballu? ◊ míseru a chie si che andhat: sos bibos za si campant! ◊ sos chi si sunt campados devent àere isvilupadu resisténscia a sos velenos ◊ a campare si campat de triballu
2.
Leonora, istràvia, istúgia, campadí de erba e pani! ◊ mandronatzu, l'est campendhe sa muzere! ◊ ti ses mortu acudendi a su trabballu po campai is fillus ◊ noso teneus totus família de campae ◊ sa mama andhaiat a tribagliare pro si campare sa fiza ◊ sas terras chi teniant los at campados
3.
de brullas de tontus Deus ti ndi campit! ◊ Deus si ndi campit de su priogu risuscitau! ◊ Deus ti ndhe campet de dannos goi! ◊ campaimí su cuadhu, ca mi est caru che is ogus!
4.
cudhu chi pariat chi si che moriat si est campadu, s'àteru chi pariat sanu e forte si ch'est mortu ◊ gai malàidu cussu no campat!
5.
sa vochedha sua fit a su mori chi campas
Traduzioni
Francese
vivre
Inglese
to live
Spagnolo
vivir
Italiano
campare,
vìvere,
scampare,
sopravvìvere
Tedesco
leben.
campàgna , nf: campanna Definizione totu su logu fora de sa bidha, su sartu: campos e montes; totu su trebballu de una sumana longa de tempus (messóngiu, incúngia, arregorta de s'olia, e àteru) Sinonimi e contrari sàltiu 1 2. sos contos los tirabant a fine campanna e pacabant in cosa Terminologia scientifica slg Etimo itl. campagna.
campagnítu , agt, nm Definizione
chi o chie abbitat in campu a trebballare
Sinonimi e contrari
campagnolu,
saltalzu,
sartaresu
Frasi
in su caminu bi colant sos campagnitos
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
campagnard
Inglese
rustic,
peasant
Spagnolo
rústico,
campestre
Italiano
campagnòlo
Tedesco
ländlich,
Landbewohner.
campagnòla , nf Definizione màchina forte e arta fata apostadamente po andhare a campu, in logos de monte fintzes ue no dhue at istrada o camminu, cun is bàtoro orrodas chi fortzant paris Terminologia scientifica trps.
campagnólu , agt, nm: campannolu Definizione chi o chie abbitat a su sartu po trebballare Sinonimi e contrari campagnitu Frasi sa vida de campagnolu, comintzada a criadura de deghe annos, che l'aiat unu pagu ammudigonadu.
campài campàe
campainàu , agt Definizione chi est portau a càstiu, a ovretu, campaniau; chi at aspetau s'ocasione giusta Frasi fiat comenti iat fatu, candu si fiat agatau campainau, a nc'istupai de sa fentana po si podi libberai Etimo srd.
campaínu , nm Definizione logu campu, apertu, límpiu de matas, de matedu / tènniri totu in c. = in abbertu, totu abbertu.
campajólu , agt, nm Definizione chi o chie si dha campat benighedu, tenet su tanti de no èssere in su bisóngiu Sinonimi e contrari campaditu, campadore, campadógiu Frasi bi at zente campajola e zente lanza Etimo srd.
campalíni , nm Sinonimi e contrari campanibi Frasi dh'apu bita aprobe de prass'e crésia in s'ungrone de campalini (G.C.Mameli).
campaméntu , nm Definizione su campare Sinonimi e contrari camponzu Etimo srd.
campàna, càmpana , nf: compana Definizione
genia de sonàgia o aina manna de brunzu, a bisura de tassa covecada, apicada a su bastimentu (o múzulu), de sonare a tochedhadura, mescamente in is campaniles de crésia; genia de covecu po tènnere abbandha calecuna cosa, mescamente in labboratóriu, ma fintzes covecu po braxeri; àteru pàrrere, su pàrrere o idea de un'àteru; a logos est giogu a pincaredhu / partes de una campana: antazu, àssula
Modi di dire
csn:
tocu de c. = una sonada de campana; sonai is campanas a su fogu = sonare pro acudire zente a che bochire fogu fuidu; sonai is campanas a iscàviu = sonai a meda, fendi andai sa campana de una parti a s'àtera; is campanas sunt grais… (nendhe de ccn.) = est surdu, surda meda; surdu che una c. = surdu deretu, chi no intendhet in nudha; c. gurda = cannida, afilada; zogare a sa c. = segundhu su logu, a bàtiles, a bicus, o fintzas "a su paradisu" (si depet mòere unu zínzili de una casella a s'àtera cun sa punta de unu pè, andhendhe a peincaredhu, chentza frimmare ne su zínzili e ne su pè in sas sinzas); campanedha = pitiolu tundu (brunzu) de bòis, de bacas; c. de s'úturu = àngula o limbedha; campanedhas = ligadolza, mimira, zenia de erba chi faghet su fioredhu a zisa de campana
Frasi
sonai, arrepicai is campanas! ◊ tochedhabat cuntentu che limbedhu in càmpanas de prata sonandhe in die de festa ◊ mi saludas chin s'úrtimu tochedhu de sa campana gurda, cordozosa ◊ sa campana est sonendi a tocu longu ◊ a sos giannitos rispondheint totu impare sos canes dindonendhe che campanas in die de Pasca
2.
su chi ses nendhe tue est una campana: tocat a ndhe intèndhere un'àtera, puru!
4.
si cumènciat faendho a piancaredhu e a ogros cungiaus su giru de sa càmpana
Cognomi e Proverbi
smb:
Campana
Terminologia scientifica
sjl
Etimo
ltn.
campana
Traduzioni
Francese
cloche
Inglese
bell
Spagnolo
campana
Italiano
campana
Tedesco
Glocke.
campanàda , nf Definizione tocu de campana / e nosu drínghidhi, sa c.! = e bi torras! Etimo srd.
campanàju , nm: campanàrgiu,
campanarxu,
campanarzu Definizione
chie sonat is campanas
Sinonimi e contrari
campaneri
Frasi
su campanarxu est sonendi a mortu ◊ so campanaju de sa turre chi alta si pesat in mesu de s'aera… (F.Sechi)
Terminologia scientifica
prf
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
sonneur de cloches
Inglese
bell-ringer
Spagnolo
campanero
Italiano
campanaro
Tedesco
Glöckner.