A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

camósciu , nm Definitzione genia de craba areste; sa pedhe sua trebballada Terminologia iscientìfica anar, rupicapra rupicapra Tradutziones Frantzesu chamois Ingresu chamois Ispagnolu gamuza, ante Italianu camòscio Tedescu Gämse.

campàda , nf Definitzione su campare; su tretu inter duos puntedhos de currente, duos pilotos o pilastros de unu travone, e àteru deasi Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu vivre, travée Ingresu span Ispagnolu vivir, ojo Italianu campata Tedescu Spannweite.

campadítu, campadítzu , agt Definitzione chi si dha campat, chi no istat bene meda ma mancu male Sinònimos e contràrios campadore, campadógiu, campajolu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu qui vivote Ingresu who is able to make ends meet Ispagnolu quien va tirando Italianu che riesce a vívere, a campare Tedescu sich durchs Leben schlagen.

campadógiu , agt: campadóriu, campadorju, campadorzu, campatógliu Definitzione chi si dha campat, chi no istat bene meda ma no est mancu in su bisóngiu, chi tenet siendha tanti de campare Sinònimos e contràrios campaditu, campadore Frases sos paratos unu tempus fint unu pro su póveru, duos pro sa tzente cuartache, tres pro su campatógliu e dae tres in susu pro su ricu ◊ cussos frades sunt totu campadorzos: chie est in postu, chie tenet s'arte sua e chie si arranzat a fàghere de totu Ètimu srd.

campadòre , agt: campidore Definitzione chi si dha campat, chi no istat bene meda ma mancu male Sinònimos e contràrios campaditu, campadógiu Frases si fus istadu mere de s'onestade, fus istadu che deo: campadore! Ètimu srd.

campadóriu, campadórju, campadórzu campadógiu

campàe , vrb: campai, campare Definitzione èssere o istare bios; giare a unu (o tènnere) su chi dhi serbit po si fàere sa vida; arresparmiare a unu calecuna cosa de malu; sighire a èssere bios fintzes in dificurtade manna / èssere a su mori chi campas = morindhe e chentza mòrrere, a su mori mori, minimendhe Sinònimos e contràrios bívere, campire / badrare, colare, sarbare | ctr. mòrrere Frases unu o campat o morit ◊ l'at asséndhidu maladia mala chi no bi campat ◊ comente faghent a campare chentza triballu? ◊ míseru a chie si che andhat: sos bibos za si campant! ◊ sos chi si sunt campados devent àere isvilupadu resisténscia a sos velenos ◊ a campare si campat de triballu 2. Leonora, istràvia, istúgia, campadí de erba e pani! ◊ mandronatzu, l'est campendhe sa muzere! ◊ ti ses mortu acudendi a su trabballu po campai is fillus ◊ noso teneus totus família de campae ◊ sa mama andhaiat a tribagliare pro si campare sa fiza ◊ sas terras chi teniant los at campados 3. de brullas de tontus Deus ti ndi campit! ◊ Deus si ndi campit de su priogu risuscitau! ◊ Deus ti ndhe campet de dannos goi! ◊ campaimí su cuadhu, ca mi est caru che is ogus! 4. cudhu chi pariat chi si che moriat si est campadu, s'àteru chi pariat sanu e forte si ch'est mortu ◊ gai malàidu cussu no campat! 5. sa vochedha sua fit a su mori chi campas Tradutziones Frantzesu vivre Ingresu to live Ispagnolu vivir Italianu campare, vìvere, scampare, sopravvìvere Tedescu leben.

campàgna , nf: campanna Definitzione totu su logu fora de sa bidha, su sartu: campos e montes; totu su trebballu de una sumana longa de tempus (messóngiu, incúngia, arregorta de s'olia, e àteru) Sinònimos e contràrios sàltiu 1 2. sos contos los tirabant a fine campanna e pacabant in cosa Terminologia iscientìfica slg Ètimu itl. campagna.

campagnítu , agt, nm Definitzione chi o chie abbitat in campu a trebballare Sinònimos e contràrios campagnolu, saltalzu, sartaresu Frases in su caminu bi colant sos campagnitos Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu campagnard Ingresu rustic, peasant Ispagnolu rústico, campestre Italianu campagnòlo Tedescu ländlich, Landbewohner.

campagnòla , nf Definitzione màchina forte e arta fata apostadamente po andhare a campu, in logos de monte fintzes ue no dhue at istrada o camminu, cun is bàtoro orrodas chi fortzant paris Terminologia iscientìfica trps.

campagnólu , agt, nm: campannolu Definitzione chi o chie abbitat a su sartu po trebballare Sinònimos e contràrios campagnitu Frases sa vida de campagnolu, comintzada a criadura de deghe annos, che l'aiat unu pagu ammudigonadu.

campài campàe

campainàu , agt Definitzione chi est portau a càstiu, a ovretu, campaniau; chi at aspetau s'ocasione giusta Frases fiat comenti iat fatu, candu si fiat agatau campainau, a nc'istupai de sa fentana po si podi libberai Ètimu srd.

campaínu , nm Definitzione logu campu, apertu, límpiu de matas, de matedu / tènniri totu in c. = in abbertu, totu abbertu.

campajólu , agt, nm Definitzione chi o chie si dha campat benighedu, tenet su tanti de no èssere in su bisóngiu Sinònimos e contràrios campaditu, campadore, campadógiu Frases bi at zente campajola e zente lanza Ètimu srd.

campalíni , nm Sinònimos e contràrios campanibi Frases dh'apu bita aprobe de prass'e crésia in s'ungrone de campalini (G.C.Mameli).

campaméntu , nm Definitzione su campare Sinònimos e contràrios camponzu Ètimu srd.

campàna, càmpana , nf: compana Definitzione genia de sonàgia o aina manna de brunzu, a bisura de tassa covecada, apicada a su bastimentu (o múzulu), de sonare a tochedhadura, mescamente in is campaniles de crésia; genia de covecu po tènnere abbandha calecuna cosa, mescamente in labboratóriu, ma fintzes covecu po braxeri; àteru pàrrere, su pàrrere o idea de un'àteru; a logos est giogu a pincaredhu / partes de una campana: antazu, àssula Maneras de nàrrere csn: tocu de c. = una sonada de campana; sonai is campanas a su fogu = sonare pro acudire zente a che bochire fogu fuidu; sonai is campanas a iscàviu = sonai a meda, fendi andai sa campana de una parti a s'àtera; is campanas sunt grais… (nendhe de ccn.) = est surdu, surda meda; surdu che una c. = surdu deretu, chi no intendhet in nudha; c. gurda = cannida, afilada; zogare a sa c. = segundhu su logu, a bàtiles, a bicus, o fintzas "a su paradisu" (si depet mòere unu zínzili de una casella a s'àtera cun sa punta de unu pè, andhendhe a peincaredhu, chentza frimmare ne su zínzili e ne su pè in sas sinzas); campanedha = pitiolu tundu (brunzu) de bòis, de bacas; c. de s'úturu = àngula o limbedha; campanedhas = ligadolza, mimira, zenia de erba chi faghet su fioredhu a zisa de campana Frases sonai, arrepicai is campanas! ◊ tochedhabat cuntentu che limbedhu in càmpanas de prata sonandhe in die de festa ◊ mi saludas chin s'úrtimu tochedhu de sa campana gurda, cordozosa ◊ sa campana est sonendi a tocu longu ◊ a sos giannitos rispondheint totu impare sos canes dindonendhe che campanas in die de Pasca 2. su chi ses nendhe tue est una campana: tocat a ndhe intèndhere un'àtera, puru! 4. si cumènciat faendho a piancaredhu e a ogros cungiaus su giru de sa càmpana Sambenados e Provèrbios smb: Campana Terminologia iscientìfica sjl Ètimu ltn. campana Tradutziones Frantzesu cloche Ingresu bell Ispagnolu campana Italianu campana Tedescu Glocke.

campanàda , nf Definitzione tocu de campana / e nosu drínghidhi, sa c.! = e bi torras! Ètimu srd.

campanàju , nm: campanàrgiu, campanarxu, campanarzu Definitzione chie sonat is campanas Sinònimos e contràrios campaneri Frases su campanarxu est sonendi a mortu ◊ so campanaju de sa turre chi alta si pesat in mesu de s'aera… (F.Sechi) Terminologia iscientìfica prf Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu sonneur de cloches Ingresu bell-ringer Ispagnolu campanero Italianu campanaro Tedescu Glöckner.