folladúnda , nf Terminologia scientifica
rba, Lamium amplexicaule
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
lamier amplexicaule
Inglese
henbit deadnettle
Spagnolo
conejitos,
gallitos
Italiano
èrba ruota
Tedesco
Stängelumfassende Taubnessel.
follaèra , nf Definizione
genia de linna chi faet a cannàile longu e fintzes grussu chi betat coment'e arraighinedhas inue tocat passandho e po cussu che artzat apitzu de is matas e si dhis imbodhigat a istrintu, totu, o fintzes in is muros
Sinonimi e contrari
arrampicatòglia,
auera,
candhelalzu,
eda 1,
èdera,
èdola,
èlere,
èllera,
eravera,
folladedha
/
cdh.grédhula
Terminologia scientifica
mt, Hedera helix
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
lierre
Inglese
ivy
Spagnolo
hiedra
Italiano
édera
Tedesco
Efeu,
Immergrün.
follaeraggràssa , nf Definizione genia de erba grassa chi si che artzat a in artu che a sa edra Sinonimi e contrari ederaggrassa Terminologia scientifica rba, Senecio angulatus.
follàgiu , nm: follarxu Definizione totu is fògias; trebballu fatu a fògias Sinonimi e contrari fogiàmene, fozasina.
follàmini fogiàmene
follaorigúda , nf Definizione
genia de erba nada de pipas o pilledha de pastori po sa forma de su frore (a bisura de tubbitu a ispertiadas cun sa punta incrubada a cugutu, e origa de lèpuri po sa forma de sa fògia: unu e àtera essint de paris terra
Sinonimi e contrari
catedhina 1,
uricredha
Terminologia scientifica
rba, Arisarum vulgare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
gouet à capuchon
Inglese
friar's cowl
Spagnolo
candilillos,
frailillos
Italiano
arisaro
Tedesco
gemeiner Krummstab.
follarèdha folladèdha
follàrxu follàgiu
fòllas , nf Sinonimi e contrari aspidista Terminologia scientifica frs, Aspidistra elatior.
follaspartòsa , nf Definizione feruledha de coloras, folla de Santu Nicolau, genia de feurra a fògias largas meda (ispratas): su frore, biancu, assimbígiat a su de sa pistinaga areste, ma est a bombè Sinonimi e contrari ferulamàscrina, feruloni, feurratzu, tumbaruvémina Terminologia scientifica rba, Magydaris pastinacea Etimo srd.
follesprèni , nf Definizione duas calidades de erba tenent custu númene: una genia de fílighe o erbalíngua, e un'àgave o erba de isprene Terminologia scientifica rba, Phyllitis scolopendrium, Agave americana Etimo srd.
folliòpus , nf Definizione folla de opus, erva ’e dentes, genia de erba chi cuntenet dormitóriu, bona po meighina Sinonimi e contrari mutúturu, nasturru, sutzameli Frasi unu bàngiu de folliopus e narbedha… e su bratzu miu torrat forti che ferru! Terminologia scientifica rbc, Hyoscyamus albus.
follíta , nf Definizione min. de folla; a logos, una calidade de pane, fatu cun arrescotu Sinonimi e contrari follixedha.
follitài , vrb Sinonimi e contrari fozire, ifogire, infollitai | ctr. irfozire Etimo srd.
follixèdha , nf: fozichedha Definizione min. de folla, fògia pitica Sinonimi e contrari follita.
follósu , agt: fozosu Definizione
chi giughet fògia meda, chi est càrrigu de fògia, nau de cambu, de mata
Sinonimi e contrari
acasaladu,
afrunzadu,
comosu,
fogidu,
fogiudu,
infolliu,
ratudu
Etimo
ltn.
foliosus
Traduzioni
Francese
feuillu
Inglese
leafy
Spagnolo
frondoso
Italiano
frondóso
Tedesco
dichtbelaubt.
fóllu fógiu
follúdu fallúdu
fòlma , nf, prep: forma,
fromma Definizione
is línias, is oros chi giaent assimbígiu distintu a totu is cosas, ma fintzes su chi bastat po giare una bisura a calecuna cosa; genia de aina o istrégiu chi si ponet a segare o a fàere cosa sèmpere oguale (es. pasta, biscotos, pabassinos); trastu po mantènnere firma calecuna cosa a manera de pigare una bisura o mannària diferente; coment'e prep. si narat po istabbilire unu límite / forma chi… = apenas chi…, comente…, a manu a manu chi…
Sinonimi e contrari
figura,
modellu,
mógliu
/
cufromma
Frasi
custa poesia est posta in forma de chistionu ◊ cussa picioca portat is formas e sa caminada de una bagadia ◊ su tziu est ispinghendhe unu carredhu a forma de casseta
2.
su mastru ponet in fromma sas iscarpas ◊ nci funt is formas po fai figuras de terra o de ghísciu
3.
atendiai su pei forma su lentzolu ◊ forma su stampu su babballoti ◊ fromm'a s'intentu meu mi recreo (Piras)◊ mi ant arrestau, ma fio ispetandhe de dha finire forma s'innotzéntzia ◊ forma a s'ispesa depiat èssere su balanzu!
4.
cumentzant illuegus a si fai burlas de issu forma chi si funt sétzius ◊ s’est cuau in s’ortu a fosili parau po isparai su furoni forma chi s'iat a èssiri pesau in su muru ◊ in domu seu pagu trancuilla, forma ca imbèciu crescit su dolori (G.Zedda)
Cognomi e Proverbi
smb:
Forma
Terminologia scientifica
ans
Etimo
ltn.
forma
Traduzioni
Francese
forme,
moule
Inglese
mould
Spagnolo
forma,
molde
Italiano
fórma,
stampo
Tedesco
Form.
folmàre , vrb: formai,
formare,
frommare Definizione
trebballare unu materiale a manera de dhi giare s'assimbígiu de calecuna cosa, de dhu fàere a cosa chi serbit e comente si bolet, de dhi giare sa forma chi si bolet; cambiare una cosa a manera de pàrrere o de essire un'àtera, diferente, nau fintzes in su sensu de educare, imparare, ammaistrare
Sinonimi e contrari
fàchere,
forgiai,
furriai
Frasi
siat beneitu e laudadu chie chelos e mundhos at formadu! ◊ esprimit a Noè su pentimentu pro àere isse s'ómine formadu ◊ totus po tui funt is pentzamentus chi formu! ◊ pioet subr'a issos dogni gràscia chi Deus at formadu (P.Mossa)
2.
su massàgiu candho fut passendhe su santu no si at bogadu su capedhu e assora issu cun sos boes si sunt frommados a crastos
Traduzioni
Francese
former
Inglese
to form
Spagnolo
formar,
moldear
Italiano
formare,
creare
Tedesco
formen,
bilden.