A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

gàri , nm Definizione foradedha o cofedhu, genia de cofu tundhu fatu in terra po giogare a birillas / fàghere g. = tirare sa ballina a intro de su gari de bi resèssere e abbarrare puru Sinonimi e contrari cofedha, foradedha, forrisca, garici, tovedhu Frasi sos pisedhos faghent su gari in terra pro zogare a ballinas ◊ in su zogu de sas ballinas binchet chie bochit sa ballina de su cumpanzu e si che andhat a gari.

gariàtzu galiàtzu

garíci , nm: garigi Definizione fossighedhu tundhu, cofedhu fatu in terra po giogare a birillas Sinonimi e contrari foradedha, forrisca, gari / ttrs. garíciu Frasi a pitzinnedhu giogaiat a garici cun sos fedales ◊ sos pitzinnos giogaiamus a garici e a figurinas ◊ at fatu su garigi cun su carcanzu de su pè in su cimentu modhe.

garínzu , nm Definizione su fàere garas, intrare in su giogu Sinonimi e contrari gara Frasi torra a sa mandra e lassa sos garinzos! Etimo srd.

garíta galíta

garminàre , vrb: carminai*, graminare Definizione petenare sa lana po dha trebballare, aprontandhodha po dha filare; pigare in manu ccn. cosa, cunsiderare una chistione a fine po dha cumprèndhere bene Sinonimi e contrari acramiai, balminare, graminigai, irgardare, isgraminare, isparpedhare / manigiai Frasi candho at nibau, nos semus postas a graminare sa lana ca no fachiat a issire ◊ si ndhe cheres graminare de lana como za ti ndhe ant dau! ◊ fimus garminandhe ma, invetzes de s'ispertare, sa lana si abbulutziaiat 2. su cuntzetu si l'est graminandhe bene ◊ los apo intesos graminandhe sas lanas de sa vita ◊ istas graminendhe oras intreas sas piaes chi ferint custa terra (F.Columbu) Traduzioni Francese carder Inglese to card Spagnolo cardar Italiano scardassare Tedesco kratzen.

garnàcia , nf: carnàcia, granàcia, granatza, grannatza Definizione una calidade de àghina e de binu biancu, de is méngius binos Terminologia scientifica bfg Etimo ctl., spn. garnatxa, garanacha.

garòta , nf: carota*, gorota Definizione css. cosa chi si pòngiat po cuare sa cara, faciola, mescamente sa màschera de cartone o àteru chi ponent a carrasegare mascarandho Sinonimi e contrari caratza, fachile Frasi is Fenícius candu nc'interrànt is mortus si poniant gorotas in faci ◊ mi circu bistiris bècius e cancuna garota ca dhu fatzu a timi! Terminologia scientifica sntz, opan.

garracíli , nm: cadracili* Definizione tretu de sa carena, in sa camba de is animales Sinonimi e contrari cianchile Terminologia scientifica crn.

garrafatòni , nm Definizione machine mannu chi si narat o chi si faet, cosa chi no andhat bene própriu in nudha Sinonimi e contrari ciancarronada, perralia Etimo spn. garrapatón, gazafatón Traduzioni Francese bêtise Inglese non-sense Spagnolo burrada, disparate Italiano somaràggine, bestialità Tedesco Dummheit, Schnitzer.

garrafína garafína

garrafòni , nm: carrafone Sinonimi e contrari ampullone, botiglione Terminologia scientifica stz Etimo spn. garrafón.

garrannàda , nf: granada, granata Definizione bomba de cannone Sinonimi e contrari bomba 1 Frasi garrannadas de gherra me is àrias e me in terra s'isciàsciant, s'isperrant, torrant a iscuartarai ◊ mi est arribbada una granata e mi ndi at pigau una camba. Traduzioni Francese obus Inglese grenade Spagnolo granada Italiano granata Tedesco Granate.

garrapíu , nm Definizione aposentedhu piticu meda, un’istampu, e chentza lughe, iscurosu Sinonimi e contrari apartaditzu, gasile, lóbiu, tanedhu, tzibbotu Frasi in sa corte bi aiat unu garrapiedhu pro gamasinu ◊ teniat sa butechedha in d-unu garrapiu iscuru che in buca Terminologia scientifica dmo Traduzioni Francese cagibi Inglese poky little room Spagnolo cuchitril, tugurio Italiano bugigàttolo, tugùrio Tedesco Loch.

garrapíu 1 , nm Sinonimi e contrari babbarrotu, babbasaju, cadalana, partabúdiga, patedha, paulina, sasàgia, scarfajoni Terminologia scientifica crp.

garraschiàre , vrb Sinonimi e contrari arrasicare, carraschiare*, farrascare Frasi custa lepa bona est po garraschiare su corju a su porcu uscrau?

garrèla, garrèra , nf: carreba* Sinonimi e contrari arruga 1, bia, caminu Frasi sos pitzinnos sunt in garrela Terminologia scientifica bdh.

garriàre , vrb: carriai*, garrigare Definizione pònnere su càrrigu, su pesu in pitzu, pònnere sa càrriga (es. a un'arma, a una bateria), pigare o giare un'incàrrigu; giare a pitzu, lòmpere a ccn. o a calecuna cosa; si narat fintzes de is sonnos malos chi benint a su dormiu e de is imbriagheras (e deosi bastat fintzes su vrb. chentza nàrrere ite) Sinonimi e contrari achidire, acodie, barriare / carrabbugliai, crazugai Modi di dire csn: garrigare su fusile, sa rivortella = pònnere sa cartutza; g. unu dannu a unu = betàreli sas curpas de su dannu Frasi unu fit sa tretzeta garrighendhe pro chèrrere isparare sa crabola ◊ s’acioncadura chie si la gàrrigat si la trazat fatu calchi die ◊ si garrigheit su sacu de s'erva a pala ◊ nois nos amus garriatu a pala totu sos cuntipitzos!

garriàrju , nm: carriàgiu* Definizione ómine chi leat càrrigos mannos, a carrigare o iscarrigare; ómine de modos pagu bellos Sinonimi e contrari bastàsciu.

garriatòglia , nf: carriadòrgia* Definizione pértiga de bide chi si lassat prus longa po bogare prus frutu Sinonimi e contrari barriadorza, cabidiana | ctr. codiana.