gàri , nm Definizione foradedha o cofedhu, genia de cofu tundhu fatu in terra po giogare a birillas / fàghere g. = tirare sa ballina a intro de su gari de bi resèssere e abbarrare puru Sinonimi e contrari cofedha, foradedha, forrisca, garici, tovedhu Frasi sos pisedhos faghent su gari in terra pro zogare a ballinas ◊ in su zogu de sas ballinas binchet chie bochit sa ballina de su cumpanzu e si che andhat a gari.
gariàtzu galiàtzu
garíci , nm: garigi Definizione fossighedhu tundhu, cofedhu fatu in terra po giogare a birillas Sinonimi e contrari foradedha, forrisca, gari / ttrs. garíciu Frasi a pitzinnedhu giogaiat a garici cun sos fedales ◊ sos pitzinnos giogaiamus a garici e a figurinas ◊ at fatu su garigi cun su carcanzu de su pè in su cimentu modhe.
garínzu , nm Definizione su fàere garas, intrare in su giogu Sinonimi e contrari gara Frasi torra a sa mandra e lassa sos garinzos! Etimo srd.
garíta galíta
garminàre , vrb: carminai*,
graminare Definizione
petenare sa lana po dha trebballare, aprontandhodha po dha filare; pigare in manu ccn. cosa, cunsiderare una chistione a fine po dha cumprèndhere bene
Sinonimi e contrari
acramiai,
balminare,
graminigai,
irgardare,
isgraminare,
isparpedhare
/
manigiai
Frasi
candho at nibau, nos semus postas a graminare sa lana ca no fachiat a issire ◊ si ndhe cheres graminare de lana como za ti ndhe ant dau! ◊ fimus garminandhe ma, invetzes de s'ispertare, sa lana si abbulutziaiat
2.
su cuntzetu si l'est graminandhe bene ◊ los apo intesos graminandhe sas lanas de sa vita ◊ istas graminendhe oras intreas sas piaes chi ferint custa terra (F.Columbu)
Traduzioni
Francese
carder
Inglese
to card
Spagnolo
cardar
Italiano
scardassare
Tedesco
kratzen.
garnàcia , nf: carnàcia, granàcia, granatza, grannatza Definizione una calidade de àghina e de binu biancu, de is méngius binos Terminologia scientifica bfg Etimo ctl., spn. garnatxa, garanacha.
garòta , nf: carota*, gorota Definizione css. cosa chi si pòngiat po cuare sa cara, faciola, mescamente sa màschera de cartone o àteru chi ponent a carrasegare mascarandho Sinonimi e contrari caratza, fachile Frasi is Fenícius candu nc'interrànt is mortus si poniant gorotas in faci ◊ mi circu bistiris bècius e cancuna garota ca dhu fatzu a timi! Terminologia scientifica sntz, opan.
garracíli , nm: cadracili* Definizione tretu de sa carena, in sa camba de is animales Sinonimi e contrari cianchile Terminologia scientifica crn.
garrafatòni , nm Definizione
machine mannu chi si narat o chi si faet, cosa chi no andhat bene própriu in nudha
Sinonimi e contrari
ciancarronada,
perralia
Etimo
spn.
garrapatón, gazafatón
Traduzioni
Francese
bêtise
Inglese
non-sense
Spagnolo
burrada,
disparate
Italiano
somaràggine,
bestialità
Tedesco
Dummheit,
Schnitzer.
garrafína garafína
garrafòni , nm: carrafone Sinonimi e contrari ampullone, botiglione Terminologia scientifica stz Etimo spn. garrafón.
garrannàda , nf: granada,
granata Definizione
bomba de cannone
Sinonimi e contrari
bomba 1
Frasi
garrannadas de gherra me is àrias e me in terra s'isciàsciant, s'isperrant, torrant a iscuartarai ◊ mi est arribbada una granata e mi ndi at pigau una camba.
Traduzioni
Francese
obus
Inglese
grenade
Spagnolo
granada
Italiano
granata
Tedesco
Granate.
garrapíu , nm Definizione
aposentedhu piticu meda, un’istampu, e chentza lughe, iscurosu
Sinonimi e contrari
apartaditzu,
gasile,
lóbiu,
tanedhu,
tzibbotu
Frasi
in sa corte bi aiat unu garrapiedhu pro gamasinu ◊ teniat sa butechedha in d-unu garrapiu iscuru che in buca
Terminologia scientifica
dmo
Traduzioni
Francese
cagibi
Inglese
poky little room
Spagnolo
cuchitril,
tugurio
Italiano
bugigàttolo,
tugùrio
Tedesco
Loch.
garrapíu 1 , nm Sinonimi e contrari babbarrotu, babbasaju, cadalana, partabúdiga, patedha, paulina, sasàgia, scarfajoni Terminologia scientifica crp.
garraschiàre , vrb Sinonimi e contrari arrasicare, carraschiare*, farrascare Frasi custa lepa bona est po garraschiare su corju a su porcu uscrau?
garrèla, garrèra , nf: carreba* Sinonimi e contrari arruga 1, bia, caminu Frasi sos pitzinnos sunt in garrela Terminologia scientifica bdh.
garriàre , vrb: carriai*, garrigare Definizione pònnere su càrrigu, su pesu in pitzu, pònnere sa càrriga (es. a un'arma, a una bateria), pigare o giare un'incàrrigu; giare a pitzu, lòmpere a ccn. o a calecuna cosa; si narat fintzes de is sonnos malos chi benint a su dormiu e de is imbriagheras (e deosi bastat fintzes su vrb. chentza nàrrere ite) Sinonimi e contrari achidire, acodie, barriare / carrabbugliai, crazugai Modi di dire csn: garrigare su fusile, sa rivortella = pònnere sa cartutza; g. unu dannu a unu = betàreli sas curpas de su dannu Frasi unu fit sa tretzeta garrighendhe pro chèrrere isparare sa crabola ◊ s’acioncadura chie si la gàrrigat si la trazat fatu calchi die ◊ si garrigheit su sacu de s'erva a pala ◊ nois nos amus garriatu a pala totu sos cuntipitzos!
garriàrju , nm: carriàgiu* Definizione ómine chi leat càrrigos mannos, a carrigare o iscarrigare; ómine de modos pagu bellos Sinonimi e contrari bastàsciu.
garriatòglia , nf: carriadòrgia* Definizione pértiga de bide chi si lassat prus longa po bogare prus frutu Sinonimi e contrari barriadorza, cabidiana | ctr. codiana.