garriatòre , nm: carrigadore* Definizione sonnu malu meda Sinonimi e contrari ammuntadore, mascatzu, mutadori, mutarolla, pesàdighe, pesadíglia, surtora.
garriàu , pps, agt: carriau Definizione de garriare 2. su mere de su carru lis at prointu de che picare peri a issos, bastu chi no siant a còndoma, peri ca su carru est garriau.
gàrriga , nf, nm: càrria*, gàrrigu Definizione sa cosa, su pesu chi si leat o chi si ponet a unu, a un'animale, a unu mezu po che dhu carrare; cumandhu o incàrrigu chi unu si leat o chi dhi giaent a fàere; neghe po calecunu dannu; sa cosa chi si ponet a un'arma po isparare Sinonimi e contrari bàrriu / incàrriga / cundenna, curpa Frasi e cantu piús andhas piús punghet e candho a mala pena che la tiras pro paga piús gàrriga ti agiunghet (B.Sini) 2. gàrrigos de cusséntzia deo no ndhe cherzo ◊ si apo ofesu a Deus, issos ndhe apant in gàrrigu su pesu! ◊ s'ànima sua lu tenzat a gàrrigu, totu su male chi at fatu! Cognomi e Proverbi prb: in caminu si acontzant sos gàrrigos.
garrigài, garrigàre garriàre
garrighèra , nf: carrighera* Definizione genia de chintórgiu largu inue si leant is cartúcias istichias a unas a unas Sinonimi e contrari cartutzera.
garrighínzu , nm Sinonimi e contrari barriadura, carrigamentu | ctr. ilbarriada Etimo srd.
garrígiu , nm: gherrígiu, gherrizu Definizione su istare gherra gherra, a giogu o fintzes peleandho cun calecuna cosa mala a fàere, mala a bínchere; fintzes briga, dispetu, iscórriu Sinonimi e contrari atzufatóriu, gherronzu, irghérriu, irgherremiada Frasi lah, sa pudha istorina: no cheret apaghiare, est sempre a gherrizu! ◊ su cristianu, apustis chi si pigat tanti garrígiu e cumintzat a biri unu paghedhu de luxi, dhi pigat su mabagràbiu! ◊ lah su poitei de custus gherrígius: sa pagu unirari de is Sardus! Etimo srd.
gàrrigu, gàrriu , nm, agt: càrrigu Definizione cosa chi si pigat o chi si ponet in pitzu de unu o de calecuna cosa po dha portare: si narat fintzes in su sensu de responsabbilidade, incàrrigu, cosa o impreu de fàere; chi giughet càrrigu, chi est carrigau; nau de sa terra, chi portat abba meda, in pitzu, e no faet a dha trebballare: nau de àteru, chi giughet sustàntzia meda, chi est a meda su chi dhu distinghet Sinonimi e contrari bàrriu, càrria, incàrriga / barriadu, carrigadu, forniu | ctr. (agt) líchidu 1, lenu Modi di dire csn: cafè gàrrigu = forte, fatu cun cafè meda e cun paga abba; colore gàrrigu = cotu meda; èssere gàrrigu a nabiu = barriadu che una nave, a meda; gàrrigu de cusséntzia, lassare unu gàrrigu de cusséntzia = zenia de dovere, cosa de fàghere ca unu si lu sentit (o si lu depet sentire) in sa cusséntzia, dovere pretzisu chi unu lassat o incumandhat a un'àteru; distimonzu de gàrrigu = distimonzu chi atrogat carchi curpa de s'imputadu; acusa a gàrrigu = su dannu o male chi s'incurpat a ccn.; fàghere cosa a garrighinu = a óbbrigu, pro dovere; gàrrigu coanu, testanu = postu prus apalas, o prus in punta, ananti in mezu chi portat orrodas in mesu Frasi cun su fusile gàrrigu a palletones tucheit a sa cussorza ◊ facat comente creet: a totu gàrrigu suo est! ◊ los apretant a carrare gàrrigos de onzi issera ◊ non fit abbistu ma li aiant dadu cussu gàrrigu ◊ sos baroniesos beniant chin sos carros gàrrigos de síndria e melone 2. a sa cuscéntzia mia no cherzo pònnere gàrrigu 3. at próidu a meda, sa terra est gàrriga e no faghet a tzapare ◊ bi sunt cudhos chi su gafè lis piaghet gàrrigu, bi ndh'at chi lu cherent lenu Etimo srd.
garrizàre , vrb Sinonimi e contrari anniciare, anninnijare, annirghiai, giarraspidare, innicrare, innigridare, zarridare Etimo srd.
garrofàli , agt: carrafale* Definizione calidade de cheréssia barracochina, matuca meda.
garronàda , nf: carronada Definizione tretu inue unu caminu, una carrela o àteru fúrriat a un'àtera bandha Sinonimi e contrari furriada Frasi est unu camminu chi fait garronadas Etimo srd.
garronài, garronàre , vrb Definizione
istare de una contonada a s'àtera, in giru, andhare de innòi e de inní
Sinonimi e contrari
arrochetai,
arrociare,
arrogliai,
arruxulare,
bagamundai,
bandhulare,
bantzillare,
zirandhare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
flâner
Inglese
to loiter
Spagnolo
callejear
Italiano
bighellonare
Tedesco
herumbummeln.
garròne , nm: carrone*, garroni Definizione sa parte de apalas de su pei, de prus a mancu su chi si podet bíere de su cracàngiu abbaidandho de artu (ma fintzes totu sa camba de sa néschia a su cracàngiu)/ pigai garroni = leare curcuriga (de unu o una chi ant dimandhadu a cojare); garroni de procu = pè de porcu, su chi si faghet a beladina Sinonimi e contrari calcanzu, carrugas Cognomi e Proverbi smb: Garroni Terminologia scientifica crn.
garronéri , agt, nm Definizione
chi o chie istat peri is garronadas, in giru, faendho nudha: nau de fémina, chi no tenet tanti fama bona
Sinonimi e contrari
andariegu,
bacamundhu,
bandhuleri,
corruntoneri,
currijolu,
currillanu,
inghiriaidhas,
istrusciante,
orrunderi,
peldulàriu,
rundhajolu,
rundhellu,
zirellu
Terminologia scientifica
ntl
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
vagabond
Inglese
vagabond
Spagnolo
vagabundo
Italiano
vagabóndo
Tedesco
herumziehend,
Herumtreiber,
Vagabund,
Landstreicher,
Stromer.
garròni garròne
garronósu , agt Definizione
chi est totu garronadas, a egas e a ogas, a biraorba, comente si podet nàrrere de camminos e istradas de montes, de logos trotos
Sinonimi e contrari
bistónchinu,
inghiriosu,
rémbinu
| ctr.
daretu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
tortueux
Inglese
winding
Spagnolo
tortuoso
Italiano
tortuóso
Tedesco
gewunden.
garrópu , nm, agt: carropu*,
goropu,
gorropu,
irgorropu,
sgarropu Definizione
buidu mannu, mescamente inue dhue at orrocas, inue che intrat o ndh’essit s'abba, aperta manna o fintzes una genia de canale fungudu meda cun orrocas artas, fossu mannu prenu de abba in is errios; mulinete de bentu o de abba, abba apaulada e fossu fungudu; nau de gente, chi giughet is palas ingobbedhadas
Sinonimi e contrari
barrocu,
isciusciu,
ispéntimu,
scabiossu,
spérruma,
trabentu,
tuvone
/
bàtiga,
fògia 1,
gurgu 1,
pógiu,
trógliu
/
abbajonadu,
aggobbedhau,
giumburudu,
rumbosu,
tzumbosu
Modi di dire
csn:
bènnere gorropu = essiri su tzúmburu, sa gobba (a unu); bufai a garropu = totu a unu corpu?, a bruncu?; paligorropu, paligorropa = palidortu, palidorta, dortu, dorta a palas
Frasi
su gorropu est totu istampos, galarias, ischinas intorticaas, locu iscussertu e male traganau ◊ istichiu interi montes, gorropu misteriosu, privau de orizontes, locu secretu e malu a l'acatare ◊ in custu logu su frúmmini est fundudu, nci at unu garropedhu ◊ camminàt a tzopu poita ndi fut arrutu de asuba de unu garropu
2.
su tempus, is dis nci dhas ghetat a sa sighia a su garropu de sa memória
3.
a betzu tue benis gorropu
Traduzioni
Francese
ravin,
gouffre,
crevasse
Inglese
gorge,
cleft whirlpool
Spagnolo
quebradura
Italiano
fórra,
górgo,
crepàccio
Tedesco
Klamm,
Strudel,
Wirbel,
Riß.
garuléu galiléu
gàrza , nf: carza* Definizione genia de orrobba téssia, bianca, a trama lasca, prus che àteru po imbodhigare calecunu arremu iscònciu Sinonimi e contrari gassa Terminologia scientifica ts.
garzàle , nm Definizione chie est de pagu contu Frasi issu puru, fachèndhesi cosa, garzale, semper lu zuco in pedes nàndhemi chi depimus fàchere sa rivolussione ◊ cudhos nanchi fint totus mandrones, garzales, imbolicosos! ◊ nois semus sennores, bois pupúghine e garzales! ◊ za mi l'as pitzicada, garzale!