ghíu 1 ghía
ghíxu ghísciu
ghízu , nm: chizu* Definizione su tretu de su concale de s'ogu, nau prus po is pilos chi no po s'ossu Sinonimi e contrari cígiu, crilta Frasi su bisonzu inoghe ch'est a ghizos.
gi, già gé
giabíga , nf: cabiga* Definizione orrugu de linna (o àteru) chi s'intrat in sa timona de su carru, de s'arau, o àteru, po arrèschere tirandho e si firmat cun d-unu crau Sinonimi e contrari cangiolu, carícia, clavíglia, ordigione Terminologia scientifica msg.
giabighédhu , nm: crabiedhu* Definizione
erba de sonajolus, de tzocu
Sinonimi e contrari
capriuledhu,
erbasonajola,
sonagiolos,
tapicedhu,
tzacatzaca
Terminologia scientifica
rba, Silene vulgaris
Traduzioni
Francese
claquet,
craquette
Inglese
flybane
Spagnolo
conejera,
alcaducea
Italiano
strìgoli
Tedesco
Taubenkropfleimkraut.
giàca , nf: zaca Definizione genia de bestimentu grussu o fine a bestire in pitzu, curtzu fintzes a nàdigas Sinonimi e contrari ciancheta Terminologia scientifica bst. Etimo itl. giacca.
giàcanu , nm: ciàganu,
giàganu,
giàgaru 2,
giàguru,
zàcanu Definizione
chie, pruschetotu piciochedhu ma fintzes mannu, serbit a su preide candho narat sa Missa o po fàere misciones e fainas de crésia
Sinonimi e contrari
dreghestanu,
monaghile,
monasígliu,
sagrestanu
Frasi
sa callentura de su predi de Mòguru t'intrit, ca iat iscallau su giàguru a gropas! (A.Garau)◊ príteru e giàcanu azicu acudiant a pònnere ifatu a missas e pèsperos ◊ s'obispu teniat a cumpàngiu unu giòvunu giàganu ◊ su pòberu chi at paga isperiéntzia giàganu est sempre, ma peidru mai
Etimo
ltn.e
diaconus
Traduzioni
Francese
servant de messe
Inglese
sexton,
altar boy
Spagnolo
monaguillo,
sacristán
Italiano
chierichétto,
sacrista
Tedesco
Ministrant,
Meßdiener.
giacaròne , agt Sinonimi e contrari argioleri, badaceri, barrosu, ciaciareri, ciaciarone, foxileri, gargale, paraletadore, tàcula | ctr. mudurcu Terminologia scientifica ntl.
giachèta , nf: ciancheta, giancheta, tzacheta* Definizione genia de bestimentu prus che àteru grussu, de pònnere in pitzu, curtzu chi lompet a nàdigas Frasi si nci at istichiu sa giancheta e aderetzau sa camisa Terminologia scientifica bst.
giàchida , nf Definizione
su istare o abbarrare in letu, crocaos; nau de una cosa, su èssere posta coment'e crocada
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
position couchée
Inglese
lying,
posture
Spagnolo
el estar acostado
Italiano
giacitura
Tedesco
Liegen.
giachidórzu , nm Definizione letu, logu inue faet a si crocare Sinonimi e contrari acóbiu, acotu, corcadorju, dormitógliu Etimo srd.
giachíre , vrb Definizione
istare o abbarrare crocaos
Sinonimi e contrari
colcare
| ctr.
pesai
Frasi
est dóighi oras giachendhe
Etimo
ltn.
iacere
Traduzioni
Francese
être couché
Inglese
to lie
Spagnolo
yacer
Italiano
giacére
Tedesco
liegen.
giàcu 1 , nm Sinonimi e contrari cipone Terminologia scientifica bst Etimo srd.
giaculàre , vrb Sinonimi e contrari
isclamai,
iscramorare
Frasi
"Biadu a chie torrat a domo sua!", giaculesit s'ómine serrenne sa gianna e lassenne annare sas valígias a istràmpidu ◊ sunt giaculendhe agiutóriu
Traduzioni
Francese
s'exclamer
Inglese
to exclaim
Spagnolo
exclamar
Italiano
esclamare
Tedesco
ausrufen.
giacuràre , vrb Definizione giare cura, giare atentzione, tènnere contu Sinonimi e contrari atèndhere, contifizare | ctr. irbandhonare, trascurai Frasi fut andhandho totu cua cua giacurandho chi nesciunu dh'esset bistu (Deidda-Saderi)◊ de candho a su piciochedhu dhi fut mortu su babbu, tiu Bustianu dhu giacuraiat prus Etimo srd.
giadràna , nf: giardana Definizione bobboi, genia de preta orrúbia chi ponent a esca in su latzu: portat alas ma faet in terra e si papat s’arraighina de sa cosa prantada Frasi sa giardana dha ponint po cassai pillonis Terminologia scientifica crp.
giàe , nf: ciae* Definizione
genia de aina po apèrrere o serrare su serràrgiu de un'apertura; foedhu giustu po cumprèndhere o agatare comente si faet una cosa; nau in cobertantza, àtera aina de fàere intrare in calecunu istampu / min. giaita
Modi di dire
csn:
istampa o àidu de sa g. = tupa; istare a manos in g. = istare chentza fàghere; esser g. bona = bona o bonu meri de domu
Frasi
Sónia aiat lassadu s’aposentu e torradu sas giaes a sa mere
2.
sa giae… l'apo: mi mancat su frísciu, su… sias bona: imbòlami su bucu!… ◊ sas giaes de su coro a tie apo intregadu!
3.
peri sos tzilleris, in donzi dadaolta, bi at zente meda a manos in giae…
Terminologia scientifica
ans
Traduzioni
Francese
clef
Inglese
key
Spagnolo
llave,
clave
Italiano
chiave
Tedesco
Schlüssel,
Schlüsselwort.