A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

ghíu 1 ghía

ghíxu ghísciu

ghízu , nm: chizu* Definitzione su tretu de su concale de s'ogu, nau prus po is pilos chi no po s'ossu Sinònimos e contràrios cígiu, crilta Frases su bisonzu inoghe ch'est a ghizos.

gi, già gé

giabíga , nf: cabiga* Definitzione orrugu de linna (o àteru) chi s'intrat in sa timona de su carru, de s'arau, o àteru, po arrèschere tirandho e si firmat cun d-unu crau Sinònimos e contràrios cangiolu, carícia, clavíglia, ordigione Terminologia iscientìfica msg.

giabighédhu , nm: crabiedhu* Definitzione erba de sonajolus, de tzocu Sinònimos e contràrios capriuledhu, erbasonajola, sonagiolos, tapicedhu, tzacatzaca Terminologia iscientìfica rba, Silene vulgaris Tradutziones Frantzesu claquet, craquette Ingresu flybane Ispagnolu conejera, alcaducea Italianu strìgoli Tedescu Taubenkropfleimkraut.

giàca , nf: zaca Definitzione genia de bestimentu grussu o fine a bestire in pitzu, curtzu fintzes a nàdigas Sinònimos e contràrios ciancheta Terminologia iscientìfica bst. Ètimu itl. giacca.

giàcanu , nm: ciàganu, giàganu, giàgaru 2, giàguru, zàcanu Definitzione chie, pruschetotu piciochedhu ma fintzes mannu, serbit a su preide candho narat sa Missa o po fàere misciones e fainas de crésia Sinònimos e contràrios dreghestanu, monaghile, monasígliu, sagrestanu Frases sa callentura de su predi de Mòguru t'intrit, ca iat iscallau su giàguru a gropas! (A.Garau)◊ príteru e giàcanu azicu acudiant a pònnere ifatu a missas e pèsperos ◊ s'obispu teniat a cumpàngiu unu giòvunu giàganu ◊ su pòberu chi at paga isperiéntzia giàganu est sempre, ma peidru mai Ètimu ltn.e diaconus Tradutziones Frantzesu servant de messe Ingresu sexton, altar boy Ispagnolu monaguillo, sacristán Italianu chierichétto, sacrista Tedescu Ministrant, Meßdiener.

giacaròne , agt Sinònimos e contràrios argioleri, badaceri, barrosu, ciaciareri, ciaciarone, foxileri, gargale, paraletadore, tàcula | ctr. mudurcu Terminologia iscientìfica ntl.

giachèta , nf: ciancheta, giancheta, tzacheta* Definitzione genia de bestimentu prus che àteru grussu, de pònnere in pitzu, curtzu chi lompet a nàdigas Frases si nci at istichiu sa giancheta e aderetzau sa camisa Terminologia iscientìfica bst.

giàchida , nf Definitzione su istare o abbarrare in letu, crocaos; nau de una cosa, su èssere posta coment'e crocada Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu position couchée Ingresu lying, posture Ispagnolu el estar acostado Italianu giacitura Tedescu Liegen.

giachidórzu , nm Definitzione letu, logu inue faet a si crocare Sinònimos e contràrios acóbiu, acotu, corcadorju, dormitógliu Ètimu srd.

giachíre , vrb Definitzione istare o abbarrare crocaos Sinònimos e contràrios colcare | ctr. pesai Frases est dóighi oras giachendhe Ètimu ltn. iacere Tradutziones Frantzesu être couché Ingresu to lie Ispagnolu yacer Italianu giacére Tedescu liegen.

giàcu , nm Sinònimos e contràrios carroga, corrionca Terminologia iscientìfica pzn Ètimu spn. Yago.

giàcu 1 , nm Sinònimos e contràrios cipone Terminologia iscientìfica bst Ètimu srd.

giaculàre , vrb Sinònimos e contràrios isclamai, iscramorare Frases "Biadu a chie torrat a domo sua!", giaculesit s'ómine serrenne sa gianna e lassenne annare sas valígias a istràmpidu ◊ sunt giaculendhe agiutóriu Tradutziones Frantzesu s'exclamer Ingresu to exclaim Ispagnolu exclamar Italianu esclamare Tedescu ausrufen.

giacuràre , vrb Definitzione giare cura, giare atentzione, tènnere contu Sinònimos e contràrios atèndhere, contifizare | ctr. irbandhonare, trascurai Frases fut andhandho totu cua cua giacurandho chi nesciunu dh'esset bistu (Deidda-Saderi)◊ de candho a su piciochedhu dhi fut mortu su babbu, tiu Bustianu dhu giacuraiat prus Ètimu srd.

giadràna , nf: giardana Definitzione bobboi, genia de preta orrúbia chi ponent a esca in su latzu: portat alas ma faet in terra e si papat s’arraighina de sa cosa prantada Frases sa giardana dha ponint po cassai pillonis Terminologia iscientìfica crp.

giàe , nf: ciae* Definitzione genia de aina po apèrrere o serrare su serràrgiu de un'apertura; foedhu giustu po cumprèndhere o agatare comente si faet una cosa; nau in cobertantza, àtera aina de fàere intrare in calecunu istampu / min. giaita Maneras de nàrrere csn: istampa o àidu de sa g. = tupa; istare a manos in g. = istare chentza fàghere; esser g. bona = bona o bonu meri de domu Frases Sónia aiat lassadu s’aposentu e torradu sas giaes a sa mere 2. sa giae… l'apo: mi mancat su frísciu, su… sias bona: imbòlami su bucu!… ◊ sas giaes de su coro a tie apo intregadu! 3. peri sos tzilleris, in donzi dadaolta, bi at zente meda a manos in giae… Terminologia iscientìfica ans Tradutziones Frantzesu clef Ingresu key Ispagnolu llave, clave Italianu chiave Tedescu Schlüssel, Schlüsselwort.

giaéri , nm: craeri* Definitzione chie tenet s'impreu de chistire e manigiare is craes; maistu chi faet is craes Sinònimos e contràrios craiteri Frases santu Pedru giaeri.