impamparriàre ilbambarriàre
impampidhàre , vrb Definizione allúere, pònnere fogu, fàere fràmula Sinonimi e contrari achèndhere, atzèndhere, incèndhere, infogai | ctr. irmòrrere, istudai Frasi su furru fit prontu a impampidhare ◊ su pane fit de suíghere, su furru fit de impampidhare Etimo srd.
impampinàda , nf Definizione su s'impampinare Etimo srd.
impampinài , vrb rfl Definizione nau de sa bide, fàere pértigas e fògia meda Sinonimi e contrari abbudatzare Etimo srd.
impampinài 1, impampinàre , vrb: impapinare Definizione istare, abbarrare, èssere o fàere coment’e ammammalucaos, chentza cumprèndhere, fadhire foedhandho Sinonimi e contrari abbabballocai, apapinare, imbovai Frasi impampinadu dae un'imbreaghera, cun sos ojos bendhados l'at dimandhada a isposa ◊ l'at impapinadu cun sos arrejonos suos ◊ fait unu mundu de gruxis e grastus e altrus impiastrus po impampinai (Lai) Etimo itl. impappinarsi.
impàmpis , avb Definizione leare cosa o a unu i. = in pesu Sinonimi e contrari tàntaris Frasi s'imbriagu che l'ant leadu a caserma azummai impampis.
impanàda , nf Definizione genia de papare fatu de un'ispianada cun is oros artzaos a bisura de istrégiu, cun prenimentu de diferentes cosas (petza, ambidha, birduras cun su cundhimentu) e tupada sidhia oru cun oru cun àtera ispianada prus pitica e deosi posta a còere in su forru Sinonimi e contrari panada Terminologia scientifica mng Etimo ctl., spn. empanada.
impanadúra , nf Definizione su impanare Etimo srd.
impanàre , vrb Definizione imbuscinare in su pane tratagasau, nau de cosas de papare de còere prus che àteru a fridura in s'ógiu Sinonimi e contrari imbardulare.
impandheràre , vrb Definizione
pònnere is bandheras
Sinonimi e contrari
abbanderai
Traduzioni
Francese
pavoiser
Inglese
to hang with flags
Spagnolo
embanderar
Italiano
imbandierare
Tedesco
beflaggen.
impandheràu , pps, agt Definizione de impandherare; nau de logu, mudau cun bandheras Sinonimi e contrari abbanderau.
impànna , nf Definizione
genia de fògia larga meda e craca chi imbodhigat a istrintu e a medas pígios s’ispiga de su moriscu; aforru de banita, de coscinera e cosas deasi, orrugu de orrobba chi ponent po carragiare su tiedhu in s’istrégiu de fenu; fintzes tendhina
Sinonimi e contrari
aterga,
palliatza
/
afórriu,
ampanna
/
cortinedha
2.
posta s'impanna asuba de sa retza, su matalaferi dha preniat cun sa lana, dh'aparixàt e dha cosiat cun s'agusachera
3.
at abertu s'impanna de sa fentana po ghetai un'oghiada a foras
Terminologia scientifica
rbr
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
bractée
Inglese
bract
Spagnolo
bráctea,
funda
Italiano
bràttea
Tedesco
Braktee.
impannadúra , nf Definizione su impannare; nau de muros de làcana, pígiu de crispiones chi si dhis ponet in pitzu po serrare méngius de no dhos giumpare su bestiàmene Sinonimi e contrari annapamentu, imbeladura, impannu, incheladura / impizadura Etimo srd.
impannàe, impannài, impannàre , vrb Definizione
pònnere impannu, coment'e leare sa vista cun calecuna cosa chi no lassat bíere bene (es. fumu), pònnere in ogos una genia de velu; leare o annapare sa vista cun sa lughe a tropu; a logos, fascare (mescamente nau po pipios piticos) e fintzes carragiare, ammontare, pònnere s'aforru
Sinonimi e contrari
afuscai,
annapai,
imbelare,
inchelare,
infuscai,
intelai
/
alluinai,
illughinare
/
fascai
/
carragiai
/
forrare
Frasi
una nue trista impannadu mi at sa vista (Grolle)◊ sos ojos mios si sunt impannados, sas manos si sunt fatas tremuleas ◊ de néula lu bides impannadu ◊ cussos ammentos li vatuant tristura a su coro impannànneli sos ocros
2.
su sole m'impannat ◊ si ant postu sas manos in cara pro no los impannare su sole
3.
s’àcua aviendi de sa diga nd’impannat totu su sartu bonu de sa forada de monti ◊ su sartu fut impannau de bestiàmini ◊ su celu fut impannendusì e si fut serrau in totu de s'annúelu
Etimo
spn.
Traduzioni
Francese
brouiller la vue
Inglese
to mist (up)
Spagnolo
empañar
Italiano
appannare
Tedesco
verschleiern.
impannàu , pps, agt Definizione de impannare; chi giughet impannu Sinonimi e contrari annapau, tallaranatu 2. so coment'e unu bidru impannau dae s'àlinu ◊ sos ocros non fint prus impannatos che in die de néula.
impanniàda , nf Definizione abbaeta, parte de sa cabertura, in betada, una de is abbas Sinonimi e contrari pagnada, sproidórgiu Terminologia scientifica dmo.
impannitzíri , vrb, rfl Definizione
pònnere bestimentu bonu, nau de unu bestiu in poberesa; in cobertantza, migliorare, andhare in bonu, fàere fortuna
Sinonimi e contrari
abboniare,
assusai
Traduzioni
Francese
nipper
Inglese
to dress again,
to get rich
Spagnolo
arreglarse,
acicalarse
Italiano
rimpannucciare
Tedesco
neu einkleiden.
impannonài , vrb Definizione trebballare su pane a cannedhu Sinonimi e contrari acannonare, incannonare 1, tèndhere Etimo srd.
impànnu , nm Definizione
cosa chi si ponet ananti, in ogos, e chi no lassat bíere craru; maladia a is ogos, pígiu de cosa bianca chi no lassat bíere bene
Sinonimi e contrari
annapadura,
apannu,
imbeladura,
incheladura
/
impedu
/
innapu
Frasi
sempre invochendhe a tie, sole lughente, pro mi dare ispannu, ma sas nues de impannu mi sunt (G.A.Cossu)◊ chissà si agato istantes de ausentu suta a chirros de aeras chena impannos! ◊ sos àteros no li daiant impannu perunu in s'arresionu
Terminologia scientifica
mld
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
ternissure,
amblyopie,
cataracte
Inglese
blurring,
amblyopia,
cataract
Spagnolo
empañadura,
ambliopía,
catarata
Italiano
appannaménto,
ambliopìa,
cataratta
Tedesco
Verschleierung,
Amblyopie,
Katarakt.
impannutzàre , vrb Definizione pònnere su pannutzu, in pannutzu (s'arrescotu, candho si faet).