ingroghitàe , vrb Definizione ingroghire unu pagu, fàere grogànciu.
ingroghíu ingroghídu
ingròmere , vrb Definizione papare cun allurpimentu, agiummai ingurtindho chentza matzigare Sinonimi e contrari gomiri, iscatasciai Frasi su pitzocu si che l’at ingrómidu una béstia ferale (N.Rubanu)◊ sos chi ant a mòrrere in campagna si che los ant a ingròmere sos puzones. Etimo srd.
ingromoníu , agt: ingrumuniu Definizione nau de calecunu, chi est arrennegau meda, crepandho de su fele, de tzacu Sinonimi e contrari ingromorau Frasi portiat sa cara ingrumunia e no dh'iat mancu arrespostu.
ingromoràre , vrb: ingrumonare Definizione pigare o giare gromore, mantènnere s'arrennegu, s'arrabbiadura Sinonimi e contrari abbrodhiare, abruncudhiri, aggrummonare, annicare, annozare, ingrummonire, pirmare, ufredhare Frasi ma proite mi sichis a ingromorare, a obèschere solu a ti bíere acoconau, incolonconiu? ◊ at cumintzau a s'ingrumonare, pompiàndhemi incrapudhiu e nechidau che berre Etimo srd.
ingromoràu , pps, agt Definizione de ingromorare Sinonimi e contrari ingromoniu.
ingronàu , agt Definizione chi est chistiu postu in calecunu cugigone (ingroni), fintzes aprigau Sinonimi e contrari acuzonau, afurrungonau, arrenconau Frasi cancaraus de su fritu, fustis ingronaus in d-unu matone de túvara ◊ cinisosu, fut sèmpere ingronau in sa geminera!
ingrònga, ingróngu , nf, nm Definizione
genia de ambidha manna meda; persone fata a sa grussera, tontatza; in cobertantza, murrúngiu, briga, tírria, sentidu malu contr'a s'àteru
Sinonimi e contrari
grongu,
sàlighe 1
/
notzenti
/
arrealia,
iscórriu
2.
tue in mesu a sos pisches ses ingronga! ◊ cussu fiat nàsciu notzenti e aici fiat bíviu, ingrongu ◊ brutu ingrongu chi no ses àteru!
Terminologia scientifica
psc, conger conger
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
congre
Inglese
conger
Spagnolo
congrio
Italiano
gróngo
Tedesco
Meeraal.
ingròni , nm Definizione tretu apartau, mescamente tra duas alas de muru o àteru Sinonimi e contrari angrone*, arranconi, chizone, currungioni, furringoni Frasi in Castedhu ciai dhus at giraus is ingronis!
ingròpa , nf Sinonimi e contrari goropa.
ingropài , vrb Definizione pigare o portare a gropas.
ingropíre , vrb: ingrupire Definizione
artzare o fàere de codhos, coment'e po nàrrere chi de su chi at intesu, unu, o dhi ant pediu no ndh'ischit, no ndhe dh'importat
Sinonimi e contrari
incodhare,
ingrutzare,
ispallaritzare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
hausser les épaules
Inglese
to shrug one's shoulders
Spagnolo
encogerse de hombros
Italiano
far spallùcce
Tedesco
die Achseln zucken.
ingrostàre , vrb Definizione impalitare o ischedrare is muros; rfl. fàere sa crosta, pònnere unu pígiu de cosa (es. in is carradas) Sinonimi e contrari arrabbussai, impalitai, incalchinare, intonicai, irrustigare / aggrostare, ingrumai Frasi sont domos novas ma galu a ingrostare Etimo srd.
ingróstu , nm Definizione s'imbussadura, s'ischedradura de is muros po dhos aparigiare bene e finire lisos Sinonimi e contrari arrebbussu, incalchinu, intúnigu Frasi a sas domos che lis ruchiat totu s'ingrostu ◊ fit unu muru chi de ingrostu pacu ndh'aiat bitu Etimo srd.
ingruciupídu , pps, agt Definizione
chi est totu a pinnigas, a tzirbisas
Sinonimi e contrari
afrangillonau,
aprichizonadu,
aprigadu,
atripuntzidu,
crispudu,
fronziu,
tripodhadu
/
cdh.ingrucipitu
| ctr.
crispu,
istiradu,
pranciau
Frasi
nendhe nendhe filàt sa betzighedha pubadas mannas de istupa o lana, ingruciupida, sica, incrispidedha che tziodhedha de contos chi nana (P.Casu)
Traduzioni
Francese
ridé,
froissé
Inglese
shrivelled
Spagnolo
arrugado,
rugoso
Italiano
raggrinzito,
grinzóso
Tedesco
runzelig.
ingruciupidúra , nf Sinonimi e contrari frúngia, frungidura, incrispa, pighizone, pinnica, tabella Etimo srd.
ingruciupíre ingrincipíre
ingrugiàda , nf: ingruxada, ingruziada Definizione tretu inue si atóbiant orrugas, camminos, istradas e àteru deasi Sinonimi e contrari forchidhadura, ingrugiadura, ingruxeri Frasi seu in s'ingruxada de is bias chi dhui funt po lòmpiri a domu ◊ est firmu in s'ingruxada de is arrugas ca no iscít aundi andai ◊ sa gioventudi atopat in is ingrugiadas de camminu Etimo srd.
ingrugiadúra , nf: ingruxadura Definizione
su passare a istúturu; manera de arare a istúturu de is surcos fatos in su brabatu; grughe de camminos, tretu ue si atóbiant o de ue tzucant duas orrugas, duas istradas, duos camminos; foedhandho de pudadura, segadura in grughes, a isconcadura
Sinonimi e contrari
forchidhadura,
ingrugiada,
ingruxeri,
rughera
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
croisement,
carrefour,
intersection
Inglese
crossroads
Spagnolo
cruzar,
encrucijada,
intersección
Italiano
incrociatura,
quadrìvio,
intersezióne
Tedesco
Kreuzung.