A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

ibbarionàu , agt, nm: irbarionadu Definizione chi o chie istat naendho o faendho cosas macas, coment'e irbariones Sinonimi e contrari ammachiau, ilvariadu, macu, mancante Frasi como bi cheriat cust'àteru irbarionadu, de peleare, in domo mia!…◊ irbarionadu macu, essimiche da'inoghe chi no ti poto bídere, mancu! Etimo srd.

ibbariòne , nm: ibarione, irbarione, irvarione, isvarione, ivarioni Definizione su chi si narat o chi si faet candho unu est fora de sèi, ammachiandhosi, candho est a callentura arta meda; fintzes cosa fata in fadhina po sa paga atentzione, ibbàlliu mannu Sinonimi e contrari avarioni, istentériu, isvarionzu / ttrs. ivariumu Frasi mi ant inferchidu a rosas sos lidones pro mi ghelare sa mente de profumu, ma fint irbariones, bentu e fumu 2. perdona si in custu tribàgliu bi at imbàglios e isvariones Traduzioni Francese délire, radotage Inglese raving, empty talk Spagnolo desvarío, vaniloquio Italiano vaneggiaménto, vanilòquio Tedesco Irrereden, leeres Gerede.

ibbarragàre , vrb Definizione fuliare, istesiare calecuna cosa (fintzes cosa chi istrobbat) Sinonimi e contrari irbarratzare Frasi no arrennèsciu a ibbarragare s'àliga ◊ tocat a ibbarragare su nie Etimo srd.

ibbarràre , vrb: irbarrae, irbarrare, isbarrai, isbarrare, sbarrai Definizione segare o bogare de pare is barras, is dentes; betare a terra unu tretu de muru; ifascare, fàere a orrugos, isconciare Sinonimi e contrari irbarrochiae Frasi mih no t'irbarres, mih, traghedhendhe cussa cosa tosta! 2. su gutiu in intro de muru creschet semper fintzas chi no che lu irbarrat 3. tota die irfrissurànnesi, su sero s'imbolaiat in s'istoja irbarratu che cassa vetza Etimo srd.

ibbatulàda, ibbaturàda , nf: ilbatulada, irbatulada, isbatulada Definizione cropu giau cun css. cosa, fintzes ciafu Sinonimi e contrari cabbessu, colpu, irbirroncu, iscatulada, iscocorronada, istrampada 1, istuturrone / cdh. sbatulata Frasi sos cúmeros leaiant sas irbatuladas frenedigosas de sa coa ◊ cudhu si fit arrogantadu avantzandhe carchi paràula male nada e Bainzu, atzegadu dae su fele, li aiat sestadu paritzas isbatuladas ◊ morindhe aiat dadu paritzas iscarcanzadas e isbatuladas de bratzos Etimo srd.

ibbaútu , agt, nm Definizione chi o chie no est trebballandho, est chentza trebballu Sinonimi e contrari chizoneri, disabbutu, ibbàidu, irberzadu, sfainau Frasi iscura mama tua, ca tenet a tie ibbautu in domo! (T.Cau) Etimo srd.

ibbecàre , vrb Definizione fèrrere, iscúdere faendho a pistadura (mescamente a conca e mescamente a pedra) Sinonimi e contrari crentiare, pistare / trinchiare 2. s'arma prus fea de is pitzochedhos fiat su tiralàsticu: birdos segaos, amigos ibbecaos… (R.Sardella).

ibbeldonàre , vrb: irberdonare, irgherdonare, isardonare, isberdonare Definizione bogare su berdone a sa mata de su suérgiu in su truncu po pòdere fàere su ortigu, o fintzes a sa linna segada po su fogu po no fàere tzintziedhu Sinonimi e contrari ispedonare, istuvulare Frasi custu est unu suélgiu sentza ibbeldonare Etimo srd. Traduzioni Francese décortiquer, démascler Inglese to bark Spagnolo descortezar Italiano decorticare Tedesco entrinden.

ibbertinàre , vrb Definizione betare a irbertuladura, a fuliadura Sinonimi e contrari betae, irbersulare Frasi ibbertinandhoche su curridore a illagru mannu, Morello si fúrriat cara a bidha e si fuit (Deidda-Saderi)

ibbía , avb: ebbia* Definizione foedhu chi giaet s'idea de una cosa sola e nudh'àteru / èssere bellu ibbia = bellu diaderus, bellu meda Sinonimi e contrari betzi, feti, isceti, segi 1, solus Frasi li capiteit comente capitat ibbia in sos sónnios ◊ issu ischit foedhare s'austesu ibbia.

ibbiàdu , agt Definizione chi est cuntentu o a tretu de si pòdere cuntentare meda Sinonimi e contrari abbiadu, beadu*, imbiadu 1 Frasi ndhe tiat èssere abberu ibbiada! ◊ Mariedha est una fémina comente si depet e ibbiadu s'ómine chi ndhe at una che a issa!

ibbichitàre , vrb Sinonimi e contrari irbicare, isbichillitare, spissigorrai.

ibbidhiadúra , nf Definizione su púnghere a bentre, a s’imbíligu Frasi un'istichida de frucidha de ferru a ibbidhiadura! Etimo srd.

ibbíere , vrb Sinonimi e contrari bídere.

ibbína , nf Definizione su tretu de sa carena tra sa còscia e sa bentre Sinonimi e contrari angunàglia, igliari, ímbana, immina, índima Terminologia scientifica crn Etimo ltn. inguina.

ibbirràglia , nf Sinonimi e contrari piciocàglia, pitzinnàglia.

ibbírru , nm: ibirru, ilbirru, irbirru, isbirru, sbirru Definizione genia de animaledhu, gatagreste o cane de serra, pagu prus mannu de s’annaemele o bíurru, a pilu in colore de castàngia, in colore de aràngiu in su gúturu e in petorras, coa longa e grussa, pilosa: unu tempus in Sardigna si ndhe agataiat medas e como ch'est belle e ispérdiu; papat sórighes, pigiones, bobbois, conillos: po sa lei est amparau po chi no si che isperdat Sinonimi e contrari ansile, assíbile, bassili, birru, cassí, grassíbile, ischirru*, màrcia 3 Frasi is pedhes de irbirru unu tempus fiant cricadas Terminologia scientifica anar, martes martes latinorum Traduzioni Francese martre commune Inglese pine marten Spagnolo marta Italiano màrtora comune, m. sarda Tedesco Baummarder, Edelmarder.

ibbírru 1 , nm: ilbírriu, isbirru 1 Definizione pillone de santa Crara, una genia de orrúndhine chentza peis bonos po camminare: a un’arratza dhi narant pantzaniedha, a un’àtera pantzabbianca Sinonimi e contrari babbarotu, farzia Terminologia scientifica pzn, apus apus.

ibbíscu , nm Definizione genia de matighedha po bellesa, po is frores mannos chi faet bona parte de s'annu Terminologia scientifica mt, Hibiscus rosa-sinensis, Hibiscus syriacus.

ibboidàdu , pps Definizione de ibboidare Traduzioni Francese vidé Inglese emptied Spagnolo vaciado Italiano svuotato Tedesco entleert.