ispiànu , nm Definizione su ispianare, bogare de fundhu, distrúere Sinonimi e contrari ispianamentu 2. faghet a ispianu una legione ca no li giurant sa fidelidade cun fórmula idolatra sos sordados Etimo srd.
ispiàre , vrb Definizione iscoviare, nàrrere cosa a traitoria o fintzes andhare aifatu a iscusi po iscocare is andhamentos de unu Sinonimi e contrari iscobiare, scoviai Frasi ispiare una cosa a unu.
ispiàtzulu , nm Definizione solla de ní, froca de nie, su nie comente calat a orrugos che un'unga Sinonimi e contrari atògia, fioca, tadhàine Frasi si serrant sas aeras e fiocat a largos ispiàtzulos: falendhe paret fiore de méndhula.
ispibigliài, ispibigliàre ispabigliàre
ispibígliu ispabíllu
ispibillàre ispabillài
ispibillonài , vrb Definizione ischidare, fàere ischidare, fàere passare su sonnu Sinonimi e contrari ispabillai, ispabigliare Frasi mi depu èssi calada in sonnu, poita est istétia mammai a mi nd'ispibillonai narendimí: Mih, fillixedha, chi ti ndi bolis pesai est ispanighendi! (P.Caredda)
ispibíllu ispabíllu
ispibinzàu , agt Definizione chi provat àscamu, chi grisat totu mescamente sa cosa de papare Sinonimi e contrari ghelestiosu, gravellosu, grighilliosu, pullinu.
ispibionài , vrb: ispipionare,
ispupugionare,
ispupujonare,
spibionai Definizione
irrampare, bodhire su pibione de is gurdones; orrúere, calare su pibione a terra a solu, pèrdere su pibione; in cobertantza, nàrrere, foedhare / i. su rosàriu = nàrrere su rosàriu
Sinonimi e contrari
spibidai
/
ispidhuncare
Frasi
sos pitzinnos sont iscarchianne e ispupujonanne s'àchina ◊ est ispibionendu unu gurdoni de àxina po si dha papai ◊ po fai s'ollestincu tocat a ispibionai sa modhitzi ◊ seus andaus a ispibionai oria
3.
gei dh'iscieis comenti est sa genti, ca boit ispibionai!◊ ajó, cumentza a ispibionai, fuedha! ◊ gei dh'ispibionat cuatru bortas, cuss'arrosàriu!…
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
grapiller
Inglese
to nibble
Spagnolo
picotear la uva
Italiano
piluccare
Tedesco
abzupfen.
ispibiristàre , vrb Definizione tirare o bogare is pilos de is chígios, comente faent medas féminas Etimo srd.
ispibisài , vrb Definizione foedhare agiummai a iscusi Sinonimi e contrari iscusiare, pispisai Frasi su tenenti fiat acanta e mi iat ispibisau: – Ita depeus fai?
ispibisàre, ispibisiàre , vrb: spibisai Definizione betare cosa a ispergiadura a manera chi orruat ispainada (i. abba a sa robba pro la prantzare), fintzes pròere o niare finivini Sinonimi e contrari paspiare, pispisare 2. nau ca oe niat: est giai ispibisiandho! ◊ tia Tatónia at ispibisiadu farentura a sa madrighe ◊ fut ispibisiandho unu nie finivini chi si atacàt a s'isciallu imbiancandhodhu Etimo srd.
ispibísu , nm: ispibísulu, ispipisu, spibisu Definizione cosa nada agiummai a iscusi candho no si bolet o no s'ischit nàrrere, o fintzes a chèscia, murrúngiu; sonighedhu surdu a frúsiu Sinonimi e contrari ciuciu, lollúghine, lolluine, pibinu, píliu, pispisu Frasi de su febi iat bogau feti un'ispibisu a dentis sidhadas 2. merici de soli, ispibisu de fròngias, de abis e muschitus Etimo srd.
ispibisulài , vrb Definizione foedhare a pispisu Sinonimi e contrari pispisai, spibisai Frasi a s'origa mi at ispibisulau sidhendi is pabaristas ◊ as ispibisulau fuedhus chi ti essint de s'ànima afrigia Etimo srd.
ispibísulu ispibísu
ispíca , nf: ispiga,
spiga Definizione
(upm puru) sa conca o cabitza de su trigu, de s'órgiu o fintzes de àteras erbas chi faent su granu a sa matessi manera, postu a fileras in punta; si narat fintzes de su moriscu: cust'i. est tundha, grussa, manna meda e imbodhigada in sa terga a tantos pígios, su granu est cracu, chentza camisa, fichiu in s'ossu a tantas fileras deretas o fintzes unu pagu a caragolu / s'ispiga de su trigu portat is naus (granos), is naus portant sa camisedha o capa chi finit cun s'arista (o braba, genia de filu longu e arrasposu); impróscimu de s'ispiga = ingrussadura in punta faghindhe s'ispiga; candho s'ispiga essit = iscabidhadura / min. ispichichedha, ispighita; a ispichinu = a zisa de ispiga, èssere a ispigas (es. tessinzu)
Frasi
si messaiat cun sa messadoza e si faghiant sas ipigas a mannujos ◊ cussa est ispiga chena ranu ◊ in s'istula, comente che messant sos laores, bi abbarrat ispiga ◊ su trigu est inchibberendhe in sas ispigas ◊ candu messànt ndi bodhemus s'ispiga e in domu dha pistamus cun su mallu
Terminologia scientifica
rbr
Etimo
ltn.
spica
Traduzioni
Francese
épi
Inglese
ear (of wheat)
Spagnolo
espiga
Italiano
spiga
Tedesco
Ähre.
ispicadòre , nm: ispigadore,
spigadori Definizione
ómine chi po bisóngiu arregollet ispiga orruta in is campos angenos messaos
Sinonimi e contrari
ispigajolu,
stuladori
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
glaneur
Inglese
gleaner
Spagnolo
espigador
Italiano
spigolatóre
Tedesco
Ährenleser.
ispicadúra , nf: ispigadura,
spigadura Definizione
su ispigare, su essire o bogare s'ispiga; arregòllere ispiga in su messóngiu; su chi si arregollet ispigandho de su frutu chi ant coigiau faendho s'arregorta is meres
Sinonimi e contrari
ispighinzu,
scabidhadura,
scavidadura
/
ispigonzu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
épiage,
glanage
Inglese
gleaning
Spagnolo
espigueo
Italiano
spigatura,
spigolatura
Tedesco
Ährenlese.
ispicài , vrb: ispicare 1, spicai Definizione pigare o calare una cosa de ue est apicada; fintzes bodhire frutuàriu de sa mata / ispicare nios = bogare nidos Sinonimi e contrari irgantzare | ctr. apicai Frasi cussas cosas ndhe cherent ispicadas dae su muru a lis frobbire su brúere ◊ paret chi ndh'ispicat su coro, su prantu de cussa criadura! ◊ ti ndhe ispico sa Luna… ti ndhe bodho un’istedhu… 2. seus annaos a ispicare cheréssia Etimo srd.