luchetàdu , agt: alluchetau Definizione chi dhi ant postu su luchitu, nau de su binu fintzes in su sensu de guastu, aghedu Frasi su binu tou est aghedu meru e luchetadu! Etimo srd.
luchetàre , vrb: alluchetai* Definizione serrare a luchete 2. sas giannas fint totu luchetadas.
luchète , nm: lucheto,
luchetu,
luchitu 2 Definizione
craedhu, genia de serru pitichedhu chi si ponet po mantènnere crada calecuna apertura, càscia o àteru, intrau coment'e a gànciu in duas lórigas, fatu de serrare ma de no apèrrere chentza crae
Sinonimi e contrari
frisciumoriscu
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
cadenas
Inglese
padlock
Spagnolo
candado
Italiano
lucchétto
Tedesco
Vorhängeschloß.
luchète 1 , nm: luchitu 1 Definizione
codriola o soga cun tzúrfuru allutu chi si ponet in is carradas po no guastare su binu, po averguare si sa carrada est sintzilla o si tenet pecu; genia de fustigu cun sa conca ammontada de tzúrfuru e fòsforu po allúere / pedhe 'e l. = zenia de antunna (Fomes fomentarius) chi faghet in truncos de àrbure sica, manizada unu tempus pro allúghere fogu cun sa pedra catzavogu
Sinonimi e contrari
alluminu
Frasi
su luchitu si ponit allutu aintru de sa carrada e si tupat: si sa carrada est malàdia si nd'istudat luegus
2.
si Deus no l'istutat custu fogu, ant a nàrrere: "Mal'apat cudhu logu chi li ant postu su primu luchitu!"
Etimo
ctl.
lluquet
Traduzioni
Francese
allumette
Inglese
match
Spagnolo
pajuela,
fósforo
Italiano
zolfanèllo
Tedesco
Schwefeldocht,
Zündholz.
luchèto, luchètu luchète
Luchía , nf: Lughia, Luxia Definizione númene de fémina / pugione o pudha de santa Lughia = arrúndili.
luchibàrja , nf Definizione
una luche chi no est ínnida o bella crara, bàscia, chi no lassat bíere bene
Traduzioni
Francese
pénombre
Inglese
dim light
Spagnolo
penumbra
Italiano
penómbra
Tedesco
Halbschatten.
luchidòre , nm: luchiore,
lughidore Definizione
su lúghere, su giare unu pagu de lughe, su èssere lughente, fintzes in su sensu de tènnere cosa, èssere erricos
Sinonimi e contrari
lucore,
lucura,
lughentore,
lughia,
lutzigore
Frasi
a sa pitzinna li sunt torradas sas fortzas e su luchidore in totu sa carena
2.
fint totu merighedhos chentza cabu chi no faghent progressu e lughidore
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
lueur
Inglese
glitter
Spagnolo
centelleo,
resplandor
Italiano
luccicóre
Tedesco
Geglitzer.
lúchidu , agt: lúdigu,
lúghidu,
lúxidu Definizione
chi lughet, chi est craru, límpiu; nau de animale, chi est bellu grassu, e de pastura chi dhue at erba meda
Sinonimi e contrari
lamposu,
luchente,
lútzidu
/
ciaru
| ctr.
tróbulu
Modi di dire
csn:
binu l. = chentza fundhana nudha, bene pasadu; ua (crua) lúghida = sana, chi no est anneulada
Frasi
bellu lúghidu, mih, cust'ozuermanu! ◊ cudhas lughes a bortas grogas sunt lúdigas che oro ◊ addescàndhela, aviat fatu sa crapita a manna e lúchida che ispíciu ◊ candu Zuanni chistionat, is ogus de Arega si faint lúchidus che isprigu de su presu ◊ is erricos furint lúghidos e grassos ◊ est a ogus birdis e pilus longus e lúchidus lúchidus
2.
su logu est finamentas lughidedhu e sa robba bi istat bene
Etimo
ltn.
lucidus
Traduzioni
Francese
luisant,
brillant
Inglese
shiny
Spagnolo
luciente,
lucido (anim)
Italiano
lùcido
Tedesco
blank,
glänzend,
klar.
luchínzu loghíngiu
luchiòre luchidòre
luchítu , nm Definizione iscova de argiolas o mundha domos, una genia de erba linnosa, fragosa, bona po iscobas e po auscare porcos Sinonimi e contrari alacasu, alluevogu 1, bronzedhu, calacasu, cocici, locasu, lucrexu, mummueu, ossassi, spinedopis Terminologia scientifica rbl, Stachys glutinosa Etimo ctl. lluquet.
luchítu 1 luchéte 1
luchítu 2 luchète
lúcicu , agt Sinonimi e contrari lúchidu.
lucidài, lucidàre , vrb: allucidai* Definizione fàere lúghidu unu trastu frigandhodhu o frigandhodhi cosa Sinonimi e contrari alluxentai, illustrare.
lucidèsa , nf: lutzidesa Definizione su èssere lughente, nau de is cosas Sinonimi e contrari lughentesa, lughentore, lughidesa Etimo srd.
lúcidu , agt, nm: lútzidu, lútzigu Definizione chi lughet; genia de crema po iscarpas, po muntènnere sa pedhe modhe, de durare de prus e fintzes po dha fàere lughente Sinonimi e contrari lúchidu, lutzighente / allustra Frasi su rustàgliu meu innantis fit lútzigu che prata ◊ in sas lútzigas pupias ti miro ◊ zughet sas pumas lútzigas che ispiju Etimo itl. lucido.
lucína lotzína
lúciu , nm: lúsciu, lussu 1, lutu 2, lutzu 2 Definizione genia de lícuidu grogo chi is errigos ndhe cherrent de su sàmbene, si arregollet in sa busciuca e si ndhe bogat in sa natura / isterri sa pértia a lutzu de cani = interrare sa canna de sa bide chentza ndhe la segare dae su fundhu, faghindhendheli essire sa punta prus a dainanti pro fàghere un'àteru fundhu Sinonimi e contrari pibisci, piciàciu, písciu Frasi in s'antigóriu po averai sa diabbeta tastànt su lúciu Etimo ltn. lotium.